پژوهش حاضر با هدف تبیین وضعیت قمه‌زنی در خمینی‌شهر اصفهان، به نقش عوامل فرهنگی مؤثر بر این پدیده می‌پردازد. جامعه آماری این تحقیق، مردم خمینی‌شهر (قمه‌زنان، تماشاچیان و افراد عادی) است که 411 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه انتخاب شده‌اند که از این میان، 69/8درصد مذکر و 30/2 درصد مؤنث بوده‌اند. روش تحقیق، از نوع پیمایش و شیوة نمونه‌گیری به دلیل حساسیت موضوع مورد مطالعه، سهمیه‌ای بوده است. کنکاش ...

نهضت عاشورا در زمره?ی مخاصمات و فی?الواقع غزوات صدر اسلام است که خصوصیات منحصر به فرد آن سبب تمایز آن با سایر جنگ?های تاریخ بشری شده?است که همه?ساله در سال?روز این واقعه، صدها میلیون مسلمان و غیرمسلمان با یادآوری و شبیه?سازی این حادثه?ی عظیم به عزاداری و سوگواری می?پردازند و این مراسم، عظیم?ترین تظاهرات بین?المللی بدون فراخوان و اعلام حمایت و هم?بستگی تاریخ بشری است که در تقویم سیاسی-مذهبی جهان...

آئین سوگواری "چمر" ، مراسمی است که در مناطق غربی کشور، به هنگام درگذشت افراد شاخص، صاحب نامان ، بزرگان و جوانان قبیله، به منظور نکوداشت آنان برگزار می گردد. در این مراسم به قصد اثر گذاری بیشتر، از تمهیدات نمایشی و واژگان زبانی و همچنین از چینش و فضا سازی های خاصی استفاده می شود که آن را به اساطیر ایرانی و نمایش های باستانی یونان مرتبط می کند. "چمر" به دلیل داشتن عناصر و جلوه های خاص نمایشی نظ...

علیرغم اهمیت فراوان حرمهای مطهر ائمه اطهار در تفکر شیعی و کثرت زائران این حرم های شریف و هزینه های بسیاری که صرف طراحی این اماکن مقدس می گردد، متاسفانه معمولاً طراحی ها بدون در نظر گرفتن فضاهای واجد ارزش متناسب با اهمیت موضوع و نیازهای زوار و مجاوران است. فضای بین الحرمین "فضای مابین حرم امام حسین (ع) و حرم حضرت عباس(ع)" یکی از این فضاهای واجد ارزش است که علیرغم قدمت زیاد هم اکنون طراحی فضای بی...

مولانا جلال الدین محمدبلخی مشهور به مولوی، یکی از بزرگترین شاعران قرن هفتم هجری است که در مثنوی شریف خود، امور اجتماعی متعددی را مطرح کرده است. از جمله مهمترین آنها ، بحث ازدواج و مقدمات جشن عروسی است. مقدماتی نظیر تعیین کابین و تهیه جهاز و رسومی نظیر حنابندان، آذین بندی، دف زدن و ولیمه دادن. علاوه بر این، آیین خاکسپاری میت و عزاداری و رسوم و تشریفات مرسوم به آنها نیز در این کتاب ارزشمند ذکر شد...

یکی از شیوه های نقاشی که در صحنه هنر معاصر ایران بروز کرد(نقاشی قهوه خانه ای) نام دارد و آن اصطلاحی است که به بخشی از نقاشی عامیانه ایران(خیالی سازی) در سده حاضر اتلاق می شود. نقاشی قهوه خانه هنر این سرزمین را وارد مرحله تازه می کند. مرحله ای که تلاش دارد با اتصال به اندوخته های هنر ایران زمین و اعتقادات و فرهنگ توده ایرانی برای خود پشتوانه اساسی و استوار بیابد. این تصاویر توسط هنرمندان مردمی و...

استقرار و نهادینگی تشیع امامیّه در عصر صفوی، نه تنها فصل نوینی در حیات سیاسی ایران به شمار می رفت که بازتاب آن خاصّه در عرص? فرهنگ و اجتماع چون میراثی به دوران پسین خود راه یافت. در جنب تأثیرات ناشی از چنین رویکردی بر کلّ ابعاد حیات ایرانیان، عالی ترین نمود تمایز عصر مذکور را می توان در تأکید خاص بر اعیاد و سوگواری های شیعی دانست. مطالعات صورت گرفته، بیانگر این است که پیش از عصر صفوی برپایی مراسم ...

آداب و رسوم و فرهنگ عامه ی هر جامعه نمایانگر ریشه و قدمت، نحوه ی زندگی، شیوه ی تفکر و کیفیت نگرش مردم آن جامعه به جهان هستی و پدیده های پیرامون می باشد. به بیان دیگر آیین ها و فرهنگ ها مهمترین عامل شناخت و اصلی ترین ابزار واکاوی همه جانبه ی جوامع به شمار می آیند، لذا واجب است در جهت حفظ این مواریث و ثبت و ماندگاری آن ها در بطن جوامع، بی دریغ و خالصانه تلاش نماییم. در این پژوهش، آداب و رسوم و ف...

نقاشی موسوم به قهوهخانه، برخلاف جریانهای نقاشی آکادمیک و نگارگری جدید، خارج از حوزه ی هنر رسمی رشد کرده است. اینگونه نقاشی که آمال و علایق ملی، اعتقادات مذهبی و روح فرهنگ خاص لایه های میانی جامعه ی شهری را باز می تابانید، تحت تأثیر مجالس عزاداری امام حسین(ع) و مجالس پهلوانی، حماسی، نقّالی و هم چنین شرایط اجتماعی و جنبش آزادی خواهی بعد از مشروطه پا به عرصه گذاشته است. در این پژوهش تلاش می گردد...

تکیه یکی از مهم ترین بناهای مذهبی دوران اسلامی است، که ساخت آن در دوره ی قاجار ساخته افزایش یافته است. این بنا معمولاً، در یک مجموعه ی مذهبی و در ارتباط با عناصر معماری مذهبی دیگر ساخته می شد و در محوریت آنها قرار می گرفت. تکیه در دوره ی قاجار، به طور اخص برای برگزاری مراسم عزاداری محرم استفاده می شد. در این پایان نامه کوشیده ایم تا با بررسی تطبیقی تکایای شاخص محدوده ی بین شهرهای نور تا ساری، به...