سپهری هر چه در کشف و شهود خود پیش می رود، طبیعت برای وی عظیم تر و بزرگتر می گردد چنانچه منظومه های پایانی وی پر است از تصویر های تازه، گرایش، ستایش، احترام و پر شدن از طبیعت.اما در شعرهای دوره اول، طبیعت بکلی غایب است. شاعری که بعدها می گوید " صدای پر بلدرچین را،‌رنگ های شکم هوبره را، اثر پای بز کوهی" را می شناسد و خوب می داند "ریواس کجا می روید،‌ کبک کی می خواند،‌ باز کی می میرد" در سراسر مجمو...

حضور فعّال سنّت و چهره‌های سنّتی در شعر معاصر عربی و الهام‌گیری شاعران از آن، هر کوششی را در جهت روشن‌تر کردن آن مهم، اقدامی موجه می‌نماید، به‌ ویژه اینکه اگر شعر آن شاعران از این زاویه مورد ارزیابی قرار نگیرد، چهرة حقیقی شعرشان همچنان در سایه روشن ابهام باقی خواهد ماند. گفتار حاضر می‌کوشد شگردهای فراخوانی شخصیت‌های سنّتی و دلالت‌های آن‌را در شعر أمل دنقل (1983 – 1941) - یکی از شاعران نامدار شعر مع...

شاعرانی که به ذکر نام شاعرانۀ خویش (بیشتر در مقطع غزلیّات) توجه داشته‌اند، در این زمینه از  شیوه­های جالب و متنوعی سود برده‌اند که تاکنون این شیوه‌ها موضوع پژوهشی جدی قرار نگرفته است. اقسام تجرید و انتزاع (همچون خطاب‌النفس، غایب انگاشتن متکلم، تجرید با تشبیه و تجرید مطلق غیرقالبی که تا به حال از برخی غفلت شده است)، نقل تخلص از زبان دیگران، ذکر تخلص در وصف خویش و تخلص‌آوری پنهان و سایه‌وار، دست­م...

تکنیک تناص یا بینامتنیت امروزه از بارزترین ویژگی‌های ساختاری شعر معاصر به شمار می‌رود. این پدیده به فراخوانی متون غایب، سابق و یا همزمان با متن کنونی می‌پردازد، تا به نوعی وظیفه­ای معنایی، هنری، و یا اسلوبی را بر این متون بار نماید. در این میان قرآن به عنوان برنامه‌ای جامع و متنی مقدس به مهم ترین منبع الهام شعری شاعران معاصر عرب تبدیل گشته است. فدوی طوقان از جمله شاعران توانمند فلسطینی است که ا...

پدر، مرجع و مؤلف و حافظ و ناظرقانون، و به‌عبارتی، نمایندۀ نظم اجتماعی است. نام پدر، گره‌‌گاهی است که به فرایندهویت‌‌یابی سوژه در زنجیرۀ بی‌‌پایان نظم نمادین، پایان می‌‌دهد. کارکرد استعارۀپدری، قرار دادن قانون پدر به‌جای میل مادر است. هرگونه اختلال در فرایند همذات‌‌پنداریبا نام پدر، موجب بدگمانی و سوء‌‌ظن شدید به نظم اجتماعی می‌‌شود. لاکان توهمات وهذیان‌‌های بدگمانی و ترس و اضطراب پارانوئید را د...

گذراندن مصوبه اکنون به پارادایم اصلی و راه حل مسائل در عمده سیاستگذاریهای آب تبدیل شده است. هفده سال بعد از شروع خشکسالی هیأت وزیران جمهوری اسلامی ایران تشکیل کار گروه سازگاری با کمآبی را از تصویب گذراند. هدف از مصوبه ایجاد ساختاری جدید جهت «هماهنگی، انسجام و پیگیری» برای «سازگاری» با «کم آبی» و «تعادل منابع و مصارف اب» با «اتخاذ تصمیمات مناسب» است. اهتمام سیاستگذار در تبعیت از منش حکمرانی پیشی...

یکی از علل رویکرد شاعران معاصر عرب به شیوه نقاب/قناع پنهان شدن در پشت شخصیت های گوناگون بیان غیر مستقیم افکار و احساسات می باشد. این گونه تعبیر و ساختار در شعر عربی دارای عوامل متعددی است که می توان به عوامل سیاسی، اجتماعی، روحی، فرهنگی، فنی و قومی اشاره کرد. نقاب با استفاده از تکنیک بنیامتنی یا به کارگیری ضمائر المتکلم، مخاطب و غایب یک اثر ادبی خلق میشود. به سه صورت ساده، مرکب و اختراعی می باش...

گویش عربی تیغدر یکی از گونه های زبان عربی است که در روستای تیغدر منطقه عربخانه در جنوب بیرجند، به آن تکلم می شود. در این پژوهش که شامل پنج فصل می شود، نگارنده سعی دارد توصیفی ساختاری از ساختواژه زبان عربی روستای "تیغدر" منطقه عربخانه بیرجند را در دو مقوله فعل ثلاثی و اسم در چارچوب زبان عربی معیار ارائه دهد. در این راستا، تاثیرات زبان فارسی به عنوان زبان رسمی کشور و فاصله گرفتن از عربی معیار در ...

یکی از شیوه های بررسی متون، مطالعه ی بینامتنی آن است، بینامتنی یکی از گرایش های نقدی جدید است که به ارتباط و تعامل بین متون می پردازد، به عبارت دیگر بینامتنی یعنی این که متن، حاوی متون فراوانی است که خود اینک متن جدیدی را تشکیل داده است. بینامتنی نظریه ای است که دراواخر دهه ی شصت مطرح شد و صورت گرایان طراحان اولیه ی این نظریه به شمار می روند. در شکل گیری این نظریه میخاییل باختین و بررسی های وی...

یکی از حوزه های وسیع و ناب ادبیات که ارتباط زیادی با ارزشها و باورهای اعتقادی یک ملت دارد، ادبیات دینی است. در این حیطه، شاعران شعر آیینی مهدوی معاصر ایران و عراق، با زبان شعری شیرین و ناب خود و با اضافه کردن صبغه های ادبی، عشق و ارادت خود را که جوشیده از قلبی مملو از عشق و محبت است به اثبات رسانیده اند. می توان گفت که سروده های مهدوی این شاعران، برخاسته از اعتقادات و جوشیده شده از قرآن، احادیث...