استان خراسان جنوبی در شرق ایران به دلیل بارغنی فرهنگی، همانند سایر بخش های فرهنگی و کشور؛ دارای آثار و شواهد تاریخی فراوانی است؛ زیرساخت های فرهنگی و تاریخی این استان چنان بکر و غنی است که به محقّقین اجازه می دهد در هر زمینه ای خصوصاً از رویکرد باستان شناسی به بررسی و مطالعه پرداخته و نتایج ارزشمندی به دست آورند. علاوه بر دیگر داده های باستان شناسی اعم از (سفال، بناها و غیره)، نشانه های دیگری هم ...

چکیده: این رساله به بررسی و تجزیه و تحلیل جغرافیای تاریخی شهرهای ساسانی و انطباق یا عدم انطباق آنها با داده های باستان شناسی می پردازد. برای دست یابی به اطلاعات و داده های این موضوع، متون تاریخی و جغرافیای تاریخی شهرهای ساسانی و همچنین گزارشات باستان شناسی مدّ نظر قرار گرفته و سپس اطلاعات جمع آوری شده، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در این رساله تعداد 13 شهر از دوره ساسانی مورد بررسی و تحق...

عصر مفرغ متاخر و آهن I از نظر فرهنگی نشانگر تحولاتی بسیار مهم در ساختار فرهنگ مادی و معنوی مردمان ساکن فلات ایران است. شناخت و استفاده از آهن در این دوره به مثابه کشف عظیمی بود که در تمام زوایای زندگی بشر آن روز سایه افکند. زمینه­های ایجاد امپراطوری­های گسترده در پی این دوره بر پایه­های جامعه­ای استوار گشت که با سپری­کردن عصر آهن، پتانسیل جهانی شدن یافته بود؛ لذا می­توان این برهه را دوره آغاز ت...

مُهرها منابع تصویری غنی و با ارزش فرهنگی به?شمار می?آیند با توجه به اهمیت مهرهای که جزء اسناد و مدارک اصیل و دست اول محسوب می شوند، مطالعه ی جامع درمورد آنها امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. هنر در دوره های مختلف از هر منظری که بررسی شود دریچه ی تازه برگستره ی دانش باستان شناسی و آشنایی با فرهنگ، اعتقادات وآداب رسوم و گروهها وطبقات مختلف اجتماعی می گشاید و جنبه های مختلف زندگی این دوره را نشان می...

بسیاری از پدیده‌ها و تحولات تاریخی ایران باستان و از جمله دورة هخامنشی ریشه در ساختار قبیله‌ای جامعه و قدرت دارد. یکی از این پدیده‌ها هفت خاندان بزرگ است که به رهبری داریوش موفق شدند بردیا / گوماته را سرنگون کنند. نویسندگان باستان تأیید می‌کنند که از این زمان تا پایان دورة ساسانی هفت خاندان با اسامی گوناگون نقش مهمی در ساختار سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران باستان ایفا ‌کرده‌اند. گبریاس یکی از اعض...

جغرافیای تاریخی، از مهم ترین حوزه های علمی در بررسی و تحلیل ساختارهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است. با توجه به نیازهای کنونی در زمینه ی تاریخ پژوهشی، ارائه ی طرح ها و راهکارهای نوین از طریق دیدگاه های میان رشته ای، در عرصه ی پژوهش و آموزش جغرافیای تاریخی ضروری است. برخی از مهم ترین آگاهی های تاریخی، برگرفته از منابع دانش جغرافیاست، با این حال، در دهه های اخیر، تلاش بایسته ای برای بهره گ...

کتاب باستان شناسی جوامع ایران باستان در هزاره سوم پ.م.  از کتب تخصصی مربوط به باستان شناسی هزاره سوم فلات ایران با نگاهی ویژه به حوزه جنوب شرقی ایران است.  آن توسط "انریکه اسکالونه" تالیف، " سید منصور سیدسجادی" ترجمه و در انتشارات سمت با هدف تدریس و یا مکملی برای درس باستان شناسی ایران در آغاز شهرنشینی به چاپ رسیده است. آنچه در مقدمه کتاب توسط نویسنده بدان اشاره شده شامل: شناسایی قطب های فرهنگی...

یکی از ادوار مهم تاریخی ایران که کمتر مورد نظر پژوهشگران قرار گرفته مربوط به دوران حکومت اسکندر و جانشینان پس از وی در ایران تحت عنوان سلوکیان بوده که تنها با ماهیتی تاریخی و سیاسی شناخته شده است در حالی که با بررسی باستان شناسی سلوکی در ایران می توان به درک بهتری از باستان شناسی اشکانی به عنوان ادامه ی دوره هلنیسم دست یافت و بسیاری از مضامین تازه را در آن توجیه نمود زیرا سلوکیان همانند دیگر فر...

در گستره دشت پاسارگاد و مناطق پیرامون آن آثار گوناگون و ارزشمندی شناسایی شده که هر کدام از آنها جدای از کارکرد ویژه¬ای که دارند ارتباط مستقیمی نیز با محوطه حکومتی پاسارگاد داشته و تاثیر مستقیمی در شکل¬گیری، رشد و توسعه آن داشته¬اند. از جمله این آثار سدها، بندها و کانال¬های گسترده آب¬رسانی است که در قسمت¬های مختلف دشت پاسارگاد و مناطق پیرامون شناسایی شده اند. در فاصله حدود 22 کیلومتری شمال شرق پ...