در سده گذشته (به طور رسمی پس از انقلاب مشروطه 1282ه.ش) تقابل جدی فرهنگ سنتی با فرهنگ غربی و دستاوردهای آن در جامعه ایرانی شکل گرفت. از نتایج حاصل از این تقابل شکل گیری مفهوم و حرکت "تجدد" به معنای نوگرایی بود. به نظر می رسد مراحل تجددطلبانه و تغییرات ناشی از آن، هویت هنر معاصر ایران را تعریف می کند. بر طبق نتایج حاصل از این تحلیل، تجدد در حوزه هنر نقاشی ایران، باعث درک واقعی تر مفهوم غرب، شکل گ...

سید محمدرضا میرزاده عشقی از شاعران عصر مشروطیت در ایران و از پیش‌گامان تجدد ادبی محسوب می‌شود. مفهوم تجدد ادبی ارتباطی دقیق و تنگاتنگ با رمانتیسم و گسترش آن در ادبیات مشروطه به بعد دارد و عشقی برجسته‌ترین نماینده شعر رمانتیک عصر خود است. رمانتیسم وی ضمن این که خالی از عناصر تغزلی نیست، بیش‌تر رنگ و بوی اجتماعی و انقلابی دارد. این مقاله ضمن اشاره به زندگی پرفراز و نشیب او با تأکید بر جنبه‌های رم...

از بررسی گفتمان های هویتی یا نظریه های هویتی غرب (که با معنای بسط داده شده در این مقاله، متفاوت از نظریه های هویت است) به دست می آید که تا کنون در تجدد، حداقل دو گفتمان حول مسأله هویت شکل گرفته است: 1. گفتمان هویت ملی، که فرآیند شکل گیری آن از فروپاشی گفتمان هویت مسیحی در پایان قرون وسطا و آغاز دوران نوزایی تا اوایل قرن بیستم را دربر می گیرد. این گفتمان بیان کامل و جامع خود را در ایدئولوژی ملی ...

از بررسی گفتمان های هویتی یا نظریه های هویتی غرب (که با معنای بسط داده شده در این مقاله، متفاوت از نظریه های هویت است) به دست می آید که تا کنون در تجدد، حداقل دو گفتمان حول مسأله هویت شکل گرفته است: 1. گفتمان هویت ملی، که فرآیند شکل گیری آن از فروپاشی گفتمان هویت مسیحی در پایان قرون وسطا و آغاز دوران نوزایی تا اوایل قرن بیستم را دربر می گیرد. این گفتمان بیان کامل و جامع خود را در ایدئولوژی ملی ...

هدف: ابتکار ناصرالدین‌شاه قاجار در تأسیس «صندوق عَدالت» نوعی نوآوری در سنت دیرینۀ شاهان ایرانی مَعدلت‌شعارِ از پیش‌از اسلام تا عصر قاجار بود. میزان عزم شاه در تأسیس این صندوق و تأکید او بر وجه نمادین و ابزاریِ این اقدام ابتکاری برای ارتباط بی‌واسطه با رعایا، و میزان کامیابی او در دادرسی به مظالم، و زمینه‌سازی برای اقتباس نهادهای نوینِ مرتبط در عصر مدرن، از اهداف این پژوهش است....

چکیده: دگرگونی و تحول، یکی از سنت های زندگی است، در عین حال تحول به معنای بریدن و منقطع شدن از گذشته و سنت نیست، در بسیاری از موارد دگرگونی و تحول بر همان شالوده ی قدیم یا همان بنیان های گذشته بنا می شود و می توان گفت نوآوری همان ادامه ی راه گذشتگان به طریقی دیگر است. بدون تردید خلیل مطران (1872-1949) یکی از بزرگترین شاعران معاصر عرب به شمار می رود. وی اولین ساربان قافله ی نوآوری در شعر معاصر...

«غرب» و « تجدد» در جامعه ایران مبدل به سازه فرهنگی پراهمیتی شده است که در شکل گیریِ بخش مهمی از دگرگونی های اجتماعی، تأثیر گذاشته است. نخستین صورت این سازه فرهنگی تقریباً در دوره قاجاری برساخته شده است . بر اساس چارچوب مفهومی جامعه شناسی فرهنگی الگزاندر و برمبنای سفرنامه های ایرانی های اروپا(ئی) دیده، می توان فرآیند آغازینِ برساخته شدن این سازه فرهنگی را نشان داد. غرب و تجدد در دوره قاجاری ، نمادی...

در روزگار قاجار با دو گروه از اهل معرفت مواجه می شویم، که یکی به ماده ی فرهنگی اسلامی مجال مواجهه با صورت های نوین فرهنگی را نمی دهد و مترصد است آن را در همان هویت پیشین مصون دارد؛ و دیگری، گروهی هستند که چندان دل در صورت ها و دستاوردهای درخشان تجدد دارند، که ماده ی فرهنگ بومی را برای دریافت و درک این نوظهورها حاوی هیچ استعدادی نمی یابند. مقاله، با رجوع به مبادی «هستی شناختی»، در صدد بیان این ن...

نواندیشان دینی(اسلامی) به مسئله انحطاط و احیای تمدن اسلامی فراوان پرداخته اند و از همین رو درگیر مسئله سنّت و تجدد هستند. در برخورد با این دو مسئله، دو رویکرد متفاوت اخذ کرده اند؛ گروهی طرفدار رفتاردرمانی و گروهی به رویکرد شناخت درمانی گرویده اند. طرفداران رویکرد دوم می گویند برای حل مشکلات جامعه اسلامی باید اندیشه های دینی ما پالایش و تغییر یابد. استاد مطهری از این گروه است در عین حال مدل نواند...

در مواجهه با سپیده­دم تجدد ایرانی در عصر مشروطه می­توان پرسید آیا انقلاب مشروطه­ ایران، سرآغازی برای تحولات هنری بوده است یا خیر؟ دربار قاجار پیش از این به مدرنیزاسیون از بالا رو آورده بود که در پی آن، نظام نقاشی ایران، عناصری از بیرون را پذیرفته و حرکت به‌سوی نقاشی واقع­گرایانه را آغاز کرده بود. در این پژوهش، با اتخاذ دیدگاهی تاریخی و جامعه­شناختی تلاش شده است نشان ­داده شود دربار در چه شرایطی...