تقابل­های معنایی در اشعار اقبال لاهوری                                                                                  فیروز فاضلی* استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه گیلان                                                                                  هدی پژهان** دانشجوی دکتری ادبیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان   چکیده تقابل معنایی یکی از لوازم و عناصر بنیادین در بررسی معناشناخت...

اسطورۀ کیومرث یکی از اسطوره‌‌های مهم فرهنگ ایرانی است. این اسطوره ازنظر پژوهشی ظرفیت بسیاری دارد و آن را از جنبه‌های مختلف می‌توان بررسی کرد؛ از‌این‌رو به پژوهش‌‌های روش‌‌مند و منسجم بر مبنای نظریه و نقد ادبی نیازمند است. در این پژوهش کوشش می‌شود تا اسطورۀ کیومرث در شاهنامه برپایۀ نظریۀ ساختارگرایی اساطیری از لوی استروس تحلیل شود. بر متونی مانند شاهنامه، نقدهای روش‌‌مند و امروزی کمتر و نقدهای س...

خدای‌نامه‌ها حاصل جریان تاریخ‌نگاری قرون پایانی حکومت ساسانی هستند. هرچند اصل خدای‌نامه‌ها ازمیان‌رفته‌اند، امّا منابع برگرفته از آنها چون شاهنامه و تواریخ اسلامی دربردارندة نگاه و رویکرد خاص ساسانیان به اشکانیان است؛ بنابراین، مهمّ‌ّترین منابع برای دستیابی به متأخرترین گزارش‌های ساسانی دربارة تاریخ اشکانیان، نوشته‌های مورخان اسلامی سدة سوم تا پنجم هجری است که مطالب خود را از خدای‌نامه‌ها و دیگر ن...

آب به عنوان دومین عنصر با ارزش پس از آتش در نزد ایرانیان باستان دارای ایزدانی بوده است . موقعیت خشک سرزمین ایران و وجود خشکسالی‌های پیاپی در این سرزمین باعث شده است که خشکسالی به عنوان بز‌رگترین دشمن آنان ، در تجسم به صورت اهریمنان خود را نمودار سازد. ایزدان آب پیوسته با اهریمنان خشکسالی در ستیز بوده و مانع ریزش باران به زمین می‌شدند . در اساطیر ایران باستان نبرد با آپوش تجلی این مبارزه است. نب...

این مقاله می‌کوشد نظم حاکم بر کاربست عناصر زبانی در متن سورة کافرون را کشف کند. با این هدف، سؤال این است که متن سورة کافرون به‌مثابة یک اثر ادبی در قالب چه ساختار زبانی تنظیم شده است و معانی موجود در این متن، در چه ساختاری ارائه شده‌اند؟ برای پاسخ به این سؤال، متن سوره از دیدگاه نظریة ساختارگرایی، با استفاده از ایدة تقابل‌های دوگانه و محورهای هم‌نشینی و جانشینی مطالعه می‌شود. روش مطالعه، تحلیلی...

روش جدید جهت بررسی عملگر لیوویل، l ، برای پتانسیل های هماهنگ ساده ارا میشود. برای پتانسیل های هماهنگ ساده یک ، دو و سه بعدی عملگرهای تقارنی (جابجا پذیر l) مشخص میباشند. نمایش ماتریسی غیر متداولی برای عده زیادی از عملگرها ارائه میگردد. این نمایش ها برای هامیلتونی کوانتمی، h ، عملگر لیوویل، و عملگرهای تقارنی آنها برای نوسانگرهای هماهنگ یک ، دو و سه بعدی داده میشود. علاوه بر آن وجود روابط ساده ای ...

روش المانهای مرزی اخیراً بعنوان یکی از ابزارهای بسیار مفید در تحلیل بسیاری از مسائل مهندسی شناخته شد ه است. عدم نیاز به گسسته سازی میدان محاسباتی و حل مسئله با استفاده از اطلاعات روی مرز مهمترین ویژگی و نقطه قوت این روش به شمار می آید . با مطرح شدن روش تقابل دوگانه استفاده از این روش برای حل مسائل غیرخطی و همچنین مسائل خطی که درگیر عبارات انتگرالی بر روی میدان ناشی از عبارت چشمه می باشند اهمیت ب...

یکی از ویژگی‌های رویکرد ساختارگرایی در تحلیل متن توجه به تقابل‌های دوگانه است. درحقیقت تقابل بین فرهنگ و طبیعت نوعی ساختار محسوب می‌شود، بر این اساس دو سوی این تقابل اغلب در حین اجرا در رابطۀ سیال، تنشی و دیالکتیک قرار دارند که رابطه‏ای سلبی و هم ‏ایجابی است. بنابراین، از این منظر می‌توان گفت که در آیین تعزیه، فرهنگ و طبیعت درهم آمیخته‌اند و پیوسته همدیگر را تعریف می‌کنند. تعزیه فی‌نفسه پدیده‌...

روح‌‌الارواح از آثار مهم قرن ششم هجری است که به شرح اسماء‌الله اختصاص دارد. ارتباط انسان و خدا از موضوعات محوری کتاب است. در این مقاله بر اساس روش تحلیلی ـ توصیفی نشانه‌‌شناسی ساختارگرا، به بررسی رابطۀ انسان و خدا در متن روح‌الارواح سمعانی پرداخته‌‌ شده است. در بررسی متن، به ‌دنبال یافتن آن دسته از عناصر ژرف‌ساختی بودیم که در موضوع ارتباط انسان و خدا، نظام‌‌های نشانه‌‌ای متن ر...

امروزه روش لرزه نگاری شکست مرزی نقش مهمی را در کارهای مهندسی ایفا می کند. اما مسئله لایه پنهان و وارونگی سرعت یکی از مشکلات مهم این روش می باشد. وجود لایهء پنهان و وارونگی سرعت باعث عدم اطلاع مفسر از وجود چنین لایه ای شده و باعث ایجاد خطا در محاسبات عمق و ضخامت لایه های زیرین می گردد. بنابراین بایستی به نحو مقتضی نسبت به حل این مشکل اقدام نمود. موضوع مورد بحث این پایان نامه نیز در رابطه با مسئل...