در این نوشتار به ماهیت و محتوای نظم کالبدی شهر توجه شده است و شامل دسته بندی، ریخت شناسی، و تحلیل عناصر و اجزای تسلسل دهنده آن است. چگونگی چیدمان توده و فضا بخش مهم این مطالعات را تشکیل می دهد، اغلب مطالعات ریخت شناسی(مورفولوژی)، از آنجا که در دیسیپلین ها و دانش های نختلف(مانند جغرافیا، برنامه ریزی و غیره) صورت پذیرفته اند، فاقد جنبه های کیفی هستند. در این مقاله جایگاه مطالعات اندام شناسی در قا...

آشکار است که در شکل پذیری و تحول سکونت­گاه­های روستایی، مجموعه عوامل و نیروهای متفاوت و متنوعی نقش آفرین هستند، اما همه آنها به نوعی متأثر از تعامل و ارتباط دو عرصه سکونتی(شهر و روستا) با یکدیگر   می­باشند.  بر این اساس، تحقیق حاضر به دنبال بررسی تحولات فضایی سکونتگاه­های روستایی پیرامون شهر نورآباد ممسنی، کمیت وکیفیت تغییرات، علل و عوامل بوجود آورنده و به طور کلی تأثیرگذاری­های حاصل از تعامل ب...

بحران ها، خواسته یا ناخواسته با زندگی و حیات جوامع بشری آمیخته شده است و در بسیاری از موارد به نظر می رسد که هیچ راه گریزی از آن وجود ندارد. شهرها به عنوان مراکز تجمع سرمایه¬های مادی و انسانی، در زمان بحران خسارات فراوانی را متحمل می شوند. لذا توجه به بحث پدافند غیرعامل می تواند میزان خسارات ناشی از حوادث را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. پدافند غیرعامل از جمله موضوعاتی است که در سال های اخیر در طر...

اصولاً در شهرهای کشور های توسعه نیافته نارسایی های زیادی در کارکردهای فضایی_مکانی آن ها مشاهده می شود که در این میان بافت¬های فرسوده با انبوهی از ضعف¬ها و کمبود¬ها مواجه هستند. در عین حال نا¬رسایی¬های ناشی از کمبودهای موجود در این بافت¬ها گریبان گیر تمام نواحی شهری می¬شود که مطمئناً سیکل اجرای طرح¬های ناکارآمد شهری بر تجدید آن بی¬اثر نخواهد بود. امروزه طرح¬های تفصیلی به عنوان یکی از طرح¬های توسعه...

شهرها مجموعه از عوامل زنده و پویا هستند و مخلوق روح خلاق ساکنان آنند. شهر در طول زمان قد می کشد و در واکنش متقابل با شهروندان قرار می گیرد. از این روست که ریشه کهنگی و فرسودگی و کاهلی را باید در اندیشه ها و انکاره های سکونتی آن جستجو کرد. بافت های فرسوده شامل محدوده هایی است که به واسطه کیفیت فضایی و اچتماعی شان تحت مخاطره قرار دارند مداخله در بافت های فرسوده شهری در سطح کشورهای مختلف جهان از س...

سکونتگاه های روستایی نظام هایی با اجزا گوناگون محیطی- اکولوژیکی و اقتصادی بشمار می روند که تغییر در هریک از اجزای آنها موجب تغییر و تحول در سایر اجزا و نهایتاً کل این نظام خواهد شد. برخی از این تحولات درون زا بوده و تحت تاثیر نیروهای درونی و محلی است اما بخشی متاثر از عوامل و رخدادهای بیرونی از جمله سیاست گذاری ها و یا اقدامات عمرانی در مقیاس محلی، ناحیه ای و ملی می باشد. منطقه ویژه اقتصادی عسلو...

به رغم گذشت دو دهه از ورود مفهوم راهبرد‏های توسعه شهری در ادبیات مدیریت شهری رویکرد غالب توسعه در سیستم های مدیریت شهری کشور ما به گونه ای است که تنها در حد هدایت و راهبری طرح های هادی یا جامع شهری، تغییرات کاربری و گسترش سرمایه های فیزیکی محدود مانده است، به طوری که شهرها به شکلی بی برنامه رشد نموده و محدوده های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه ی خود رسیده اند. این معضل به الگوی گس...

تراکم ساختمانی و بلندمرتبه سازی همواره هم از عوامل مختلف تاثیر گرفته و هم بر ابعاد مختلف از جمله ابعاد کالبدی- فضایی، اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و ترافیک تاثیر می گذارد. با توجه به تلاشهای صورت گرفته در پژوهشهای مختلف اما هنوز طرحهای توسعه ی شهری در سیاست های تراکمی و بلندمرتبه سازی خود هزینه های زیان بار محیطی- کالبدی افزایش تراکم و بارگذاری کالبدی را مورد ارزیابی و سنجش قرار نمی دهند و باعث...

چنانکه رشد و گسترش کالبدی و فضایی شهر کنترل نگردد و  برنامه ای برای آن اندیشیده نشود، پدیده ای به نام اسپرال شهری یا پراکنش افقی بی رویه را به وجود خواهد آورد. نتایج تحقیقات نشان می دهد این پدیده در اکثر کشورهای جهان با اثرات و پیامدهای نامطلوبی همراه بوده است؛ به همین علت برای ارائه راهکارهای مناسب برای کنترل پراکنش افقی بی رویه یک شهر، قبل از هر چیز باید عوامل و فاکتورهای موثر بر بروز چنین پد...

فقر شهری یکی از چالش های اصلی در بافت های فرسوده می باشد که در ابعاد مختلفی چون محرومیت¬های اجتماعی-فرهنگی و محرومیت¬های کالبدی-فضایی، ظهور یافته است. در این راستا بافت های قدیمی شهر کاشان از منظر کالبدشناسی ساختاری و عملکردی نشان دهنده¬ی تجلی مشکلاتی نظیر تعارض با ساختار کلی شهر، افول اقتصادی، افول کیفیت کالبدی، شرایط نامطلوب زیست محیطی، دشواری های دسترسی و مشکلات مهاجرتی می¬باشد. بنابراین پژو...