یکی از موضوعات دلپذیر و موثری که از آغاز شعر دری تا امروز توجه ادب شناسان و شعر دوستان را جلب کرده است، مرثیه سرایی در شعر فارسی است. این نوع شعر نظر به ارتباطی که با افکار و احساسات شخصی شاعر دارد، از قدیمی ترین دوران شعر فارسی در دیوان شاعران موجود است. خاقانی شروانی یکی از شاعرانی است که در غالب موضوعات رایج روزگار خود طبع آزمایی کرده و مهارت و استادی خود را در انواع سخن به ثبوت رسانده است. ...

ختم­الغرایب یا تحفة­العراقین مثنوی مشهور خاقانی است که از دیرباز تاکنون مورد توجه پژوهشگران بوده است. سال­هاست، این پرسش در میان خاقانی­­پژوهان مطرح است که آیا این اثر سفرنامه است یا خیر؟ در پاسخ به­ این پرسش میان پژوهش­گران اختلاف نظر بنیادین وجود دارد و تاکنون در تصحیح­های متعدد این متن و پژوهش­های وابستة به آن، جواب دقیقی به آن داده نشده است. این جستار کوشیده است تا با روش کتابخانه­ای و تکیه...

رباعی به دلیل ویژگی‎هایی که نسبت به سایر قالب‎های شعری داشته، ‏قرن‎ها مورد توجه ادیبان بوده است. یکی از این ویژگی‎ها دارا بودن وزن‎های متعدد ‏و متنوّع آن است؛ از طرفی دیگر، رباعی به عنوان قالبی که می‎تواند در برگیرنده‎ی ‏موضوعات و مضامین گوناگون باشد، همواره مورد توجّه اکثر شاعران قرار گرفته ‏است. با توجه به این مطلب، در این نوشتار، رباعیات خاقانی از لحاظ تنوّع عروضی ‏و موضوعی مورد بررسی قرار می گ...

پس از اینکه عبدالحسین زرّین کوب به موضوع عقده حقارت خاقانی اشاره کرد، عدّه ای با این دیدگاه، مخالف و برخی با آن موافق بوده اند. یکی از روانشناسانی که نگاهی علمی نسبت به عقده حقارت داشته، آلفرد آدلر است. او در «روانشناسی فردنگر» خود با بررسی سبک زندگی، به تحلیل ویژگی های روانی افراد می پرداخته است. در روانشناسی فردنگر معیار اصلی سنجش سلامت روانی افراد، علاقه اجتماعی است. تلاش برای برتری، دیگر ویژگ...

برای بررسی اثر ادبی که محصول ذهن آدمی است، می توان از روان شناسی به منزله علمی که به مطالعه ذهن آدمی و فراورده های آن می پردازد،استفاده کرد. بیشتر پژوهشگران حوزه ادبیّات فارسی افضل الدّین بدیل خاقانی را انعطاف ناپذیر،خشک و خودستا معرّفی کرده اند.از آن جا که دیوان اشعار خاقانی شروانی در برگیرنده بخش مهمّی از حوادث، وقایع و اتّفاقات دوران زندگی اوست، می توان بخش هایی از آن را یک زندگینامه خودنوشت دان...

حسّان العجم افضل الدّین بدیل بن علی خاقانی، یکی از چیره دست ترین قصیده سرایان زبان فارسی است که در حدود 520 هجری در شروان (در جمهوری آذربایجان کنونی) به دنیا آمد. پیچیدگی سخن خاقانی و ناگشوده های زبانی او سبب شده است که شارحان دیوانش، در معنی گذاری و شرح شماری از ابیات همسو و هم نظر نباشند و در این باب، اقوال و آراء ناهمگون داشته باشند. در این رساله ابتدا مباحثی در مورد مبانی شرح نویسی و ویژگی ...

این پایان نامه تحت عنوان«توصیف ساختمان دستوری منشات خاقانی»ست.دربررسی های خودبیشترتابع نظریه گشتارهستیم.مطالعات دستوری مجموعه ای از قواعد زبان می باشد.بدون شک پاسخ به بسیاری ازدشواری ها درمنشات خاقانی به کمک دستور زبان وارائه ی یک نمونه ی خوب از مطالعات توصیفی زبان از مطالعات زبان ازمیان متون ادبی گذشته،ازاهدافی ست که در این پژوهش دنبال کرده ایم. دراین پژوهش سعی براین است،جمله وساختار آن،بن...

یکی از مهم‌ترین مسائل پیشِ روی پژوهشگران در حوزه ادب فارسی، فقدان اطلاعات کافی در خصوص پیشینه مطالعات پاره‌ای موضوعات مرتبط با شرح احوال و آثار و اندیشه‌‌های شاعران و نویسندگان، به‌ویژه سرآمدان ادب فارسی است. پژوهش حاضر پاسخی به حوزه خاقانی‌پژوهی است. این پژوهش به معرفی خاقانی‌پژوهی در عرصه کتب، مقالات و پایان‌نامه‌ها در ایران از سال 1300 تاکنون می‌پردازد. اگرچه سایت‌های اینترنتی و کتاب‌شناسی‌ها...

موضوع پژوهش حاضر بررسی گونه¬ای از موسیقی کناری در قصاید خاقانی است که تاکنون از نظر مغفول مانده است. خاقانی با بکارگیری حروف قافیه به شیوه¬ی اعنات در قصاید خود و استفاده از آن¬ها در کنار ردیف، ضمن رعایت تناسب با موضوع بیت و افزایش موسیقی کناری، به گونه¬ای هنرمندانه پیام خود را در ذهن خواننده تداعی می¬کند و با این کار بر موضوع مورد نظر خود نیز تأکید می¬ورزد؛ به عبارت دیگر، شاعر در محور افقی موضو...

دیوان خاقانی شروانی، به منزلة جلوه گاه برجستة پیوند فضل و هنر، سرشار از نوگویی و غرابت است. پشتوانة فرهنگی شاعر، چون با طبع نوجو و تخیل غنی او همراه است، به آفرینش تصاویر و ترکیباتی می انجامد که عمدتاً مسبوق به سابقه ای نیست. از همین روی، ناسخان نتوانسته اند چندان شایسته به کتابت اشعار او بپردازند و خواسته یا ناخواسته ضبط های نادرستی را وارد متن کرده اند. بخشی از این ضبط های نادرست، که رسم الخط ...