چکیده : پژوهش حاضر جستاری است در بحث وحدت وجود که مقصود از آن بررسی تطبیقی نظریه وحدت وجود از دیدگاه دو فیلسوف بزرگ صدرالمتألّهین شیرازی و اسپینوزا است. وحدت وجود از موضوعات مشترک حوزه فلسفه و عرفان است که همواره در گستره تاریخ، موافقان و مخالفان بسیاری را به بحث کشانده است. داوری های متفاوت درباره آن تا آنجاست که برخی آن را ایمان محض و عقیده ای توحیدی و برخی دیگر آن را کفر محض و باوری ملحدانه ...

ابن سینا از طریق گوناگون جهت اثبات ذات حق استفاده نموده است. یکی از آن روشها برهان مشهور امکان و وجوب می باشد که مبتنی بر تحلیل امکان ذاتی ماهیات است و در آن سه فرض واجب، ممتنع و ممکن متصور است. اما شیخ برهان دیگری نیز بنام برهان وجود دارد که در آن مقسم، موجود است. به این معنا که می گوییم در این عالم موجود هست. حال یا این موجود مصداقی دارد که واجب باشد فثبت المطلوب. و یا مصداقش همه ممکن هستند و...

چکیده ندارد.

احمد عزیزی را می­توان به عنوان یک شیعة انقلابی عارف و فیلسوف نیز تعریف کرد. نوعی از تشیّع سرخ و انقلابی که با زبان عرفان و کلام و فلسفة اسلامی بیان می‌شود. عزیزی، شیدایی و طربناکی مولانا را دارد و شاید به همین دلیل ارادتش به مولانا را بیش از دیگران بروز می‌دهد. ارادتش به موسیقی نیز حاصل این شور و شیدایی است که بیش از هر چیز به زبان موسیقی قابل بیان است. یکی دیگر از بارزترین ویژگی­های عرفان عزیزی...

اصطلاح «انسان کامل» برای اولین بار توسط محیی الدین بن عربی (560-638ق) به کار رفته است. در آموزه‌های عرفانی ابن عربی، اندیشه انسان کامل از جایگاه فخیمی برخوردار است. پس از ایشان، دو عارف نامی دیگر، عزیزالدین نسفی (م: حدود 700ق) و عبدالکریم بن ابراهیم گیلانی – جیلی - (767-832ق) هر یک کتابی را با عنوان «انسان کامل» به رشته تحریر در آوردند و به شرح و بیان دیدگاه‌های ابن عربی پرداختند. انسان کامل در...

موضوع این تحقیق، بررسی و نقد دیدگاه های عرفانی بیدل دهلوی بر پایه ی مکتب ابن عربی است. با اعتقاد به این که بیدل از پیروان و طرف داران اندیشه ی وحدت وجود است، نخست به تبیین اجمالی این اندیشه پردا خته شده و برخی از جنبه های آن بررسی شده است. در بخش بعدی به چگونگی نفوذ و تأثیر آن بر عقاید بیدل پرداخته ایم وگفته ایم که از نظر بیدل عالم هستی و کل آفرینش در برابر وجود اصیل الهی اموری وهمی و خیالی است...

اصالت وجود به همراه وحدت وجود، اساس حکمت متعالیه‌ی صدرالمتألهین است و دو معنی دارد که در معنای نخست، تنها وجود است که عالمِ واقع را تشکیل می‌دهد و ماهیت جز به‌نحو مجازی، تحققی در خارج ندارد. این معنا با وحدت شخصیه‌ی وجود، سازگار است. در معنای دوم، تنها وجود است که تحقق بالذات دارد، اما ماهیت هم به‌تبع وجود، در خارج تحقق دارد. این معنا با وحدت تشکیکی وجود، مطابقت دارد. اگرچه صدرا معنای نخست را، ک...

توحید افعالی یکی از مهم ترین مسائل مربوط به حوزه افعال الهی است که همواره محل اختلاف نظر بوده است . عرفاء ، اشاعره و امامیه از طرفداران این ایده و معتزله و قدریه از مخالفان آن بوده اند .در این تحقیق ، موضوع مذکور در آثار دو تن از متفکران بزرگ ، یعنی ابن عربی به عنوان مهم ترین عارف جهان اسلام و امام محمد غزالی به عنوان یکی از مشهور ترین متکلمان اشعری و طرفداران عرفان ، مورد بررسی قرار گرفته است ...

تقابل دو دیدگاه عرفانی و سلفی در حوزه هستی شناسی با تأکید بر دیدگاه دو صاحب نظر صاحب سبک یعنی ابن عربی و ابن تیمیه از جهاتی چند حائز اهمیت است. تفاوت مبانی نظری اندیشه ابن عربی به عنوان مؤسس عرفان نظری و ابن تیمیه به عنوان مؤثرترین شخصیت در تفکر سلفی پیش از این در پژوهشی مستقل مورد بحث قرار نگرفته است. تأکید ابن عربی بر وحدت وجود و اینکه تنها مصداق وجود حقیقی، خداوند است و سایر موجودات اعم از م...

سید احمد فردید (1289-1373) با تلفیقی که از فلسفه هرمنوتیکی هایدگر و عرفان ابن عربی به دست داده است نماینده یکی از رویکردهای معاصر در مواجهه انتقادی با غرب است.وی با اتکاء به کاوش‌های اتیمولوژیک(etymological studies)  و بهره‌ گیری از آراء عرفای اسلامی به ویژه عرفان نظری محیی الدین ابن عربی،رویکرد اشراقی کربن و خوانشی خاص از فلسفه هایدگر و قرائتی خاص از متون و اصطلاحات فلسفه و کلام اسلامی و تفاسی...