چکیده: گلستان سعدی و مثنوی مولوی، این دو شاهکار ادب فارسی، هرچند به ظاهر در دو حوزه ی کاملاً متفاوت تألیف شده اند، اما تفکرات و اندیشه ها و مسایل مشترک فراوانی در این دو کتاب ادبی وجود دارد که حاکی از نزدیکی افکار و عقاید صاحبان آنهاست.ما در این پژوهش، با توجه به چهارچوب کلی اندیشه های سعدی و مولوی، این مضامین مشترک را تحت سه عنوان کلی خدا، انسان، طبیعت طبقه بندی نموده ایم. در بخش خداشناسی مس...

وزن یکی از عناصر سازنده¬ی شعر است که کلام را برجسته می¬سازد و سبب تمایز زبان نظم از نثر می¬گردد. بررسی این رکن از شعر و تناسبی که با محتوای شعر دارد، مسأله¬ای است که این پژوهش بدان پرداخته است؛امری که در ادبیات فارسی، کم¬تر به آن توجه شده و مطالبی که در این خصوص نوشته شده، بسیار محدود است.در این پژوهش، هماهنگی وزن با محتوا در سبک خراسانی (رودکی، فرخی و منوچهری) و سبک عراقی (مولوی، سعدی و حافظ) ...

بی تردید، ظهور انبیاء الهی و احکامی که آنان برای هدایت مردم از جانب پروردگار آورده اند یکی از دل مشغولی های اصلی اندیشمندان علوم انسانی از گذشته تاکنون بوده است. علما و متفکران در هر عصری همواره کوشیده اند تا چهارچوب نظری برای ارسال انبیا بیابند و فلسفه ی احکام را تبیین نمایند. این پژوهش درصدد است تا نشان دهد مولوی هم مانند تمام متفکران و عرفای بزرگ دیگر، انبیا را هادیان و مرشدان جوامع بشری می ...

تکرار در ادب فارسی؛ علوم بلاغی، شعر و سخن ادبی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده است و در شمار آرایه های بدیعی قرار دارد که در سطح کوچک ترین واحد کلام یعنی واج، تا بزرگترین واحد که جمله است، به صورت کاربرد بیش از یک بار هر یک از این عناصر اعمال شده است. مولوی صرف نظر از اشعار سرچشمه گرفته از حالت ناخودآگاه، در اشعار خودآگاه به تأثیر ظاهر کلام توجّه داشته و برای هرچه بیشتر موثّر افتادن کلام،...

پایان نامه ی حاضر، پژوهشی در باب فلسفه دین و ارتباط آن با ادبیات عرفانی است که ناظر به، بررسی آرای دینی مولوی با پیروان مکتب پلورالیسم دینی است. هر یک از این دو، نماینده ی تاریخ و فرهنگی متفاوتند؛ مولوی به وحدت درونی ادیان اعتقاد دارد و در عین حال در محیطی اسلامی رشد کرده و اسلام را به عنوان دین خاتم و کامل می پذیرد؛ حال آنکه پلورالیسم دینی پدیده ای معاصر و مربوط به جامعه ی غرب است که همه ی ...

نقد مولوی بر صوفی و خانقاه در مثنوی مولانا صوفی و عارفی راستین که در دهه های اخیر مورد اقبال وسیع جهانی واقع گردیده است، در مثنوی رویکردی انتقادی به صوفی و خانقاه دارد. او ضمن ستایش صوفیان حقیقی و مردان طریقت، به سان نقادی آگاه و متعهد که به کلی? جوانب موضوع مورد نقد، نظر دارد، در مواضعی دیگر با بیانی تند و بی پروا صوفیان ناصافی و"ابلیسان آدم رو" را به خواننده می شناساند و با هدف آسیب شناس...

مثنوی مولوی، از ستون های چهارگانه ادب فارسی، از معدود آثاریست که در عین احاطه به آثار گذشتگان صاحب سبک و طرحی نو است. تمثیلات در مثنوی غالباً نشانه یی از ارتباط و اختلاط گوینده با طبقات عوام محسوب می شود و منجر به ملموس شدن معانی انتزاعی در حد فهم و ادراک مخاطب می گردد. تمثیلات مثنوی به عنوان نوعی استدلال در-باب شناخت اجمالی و ورود به اقلیم ناشناخته شاهکار ادبی مولوی بیش ازتفسیرهای لفظی یا تق...

چکیده مولوی یکی از شخصیت های برجسته تاریخ و تمدن ایران اسلامی است که به لحاظ جامعیت فکر و آرا و اندیشه های بدیعش همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. مولانا علاوه بر آن که شاعری چیره دست و تواناست دیدگاه های ارزشمندی در زمینه انسان شناسی، فلسفه و عرفان و ...دارد. هدف پژوهش حاضر نیز بررسی داستان های مثنوی مولوی بر اساس مولفه های روان شناسی اجتماعی به مثابه یکی از مبانی تعلیم و تربیت می باشد. پ...

طبیعت جزء جدا ناشدنی انسان یا به تعبیر مناسب تر،انسان جزیی از طبیعت است.مطابق کلام وحی،عناصر طبیعت،از آیات و نشانه های خداست که با تفکّر در آن ها،می توان به معرفت الهی رسید. بسیاری از شاعران،ضمن توجه به این نکته،طبیعت را دست مایه ی شعر خود ساخته اند و توجه مخاطب را به این موضوع جلب کرده اند. مولانا به عنوان یکی از بزرگ ترین عرفا و اندیشمندان عالم اسلام و ادب فارسی نیز به طبیعت توجه بسیار دار...

مفهوم "ولایت" از اساسی ترین مفاهیم اعتقادی صوفیه و تشیع است، از همان ابتدای شکل گیری تصوف در قرن اول به تدریج این مفهوم وارد تصوف اسلامی شد و در قرن سوم توسط حکیم ترمذی پایه های ایدئولوژیک آن شکل گرفت. به مرور زمان این اندیشه توسط نویسندگان و شاعران عارف تکامل و بسط پیدا کرد، تا اینکه در مثنوی مولوی ساختاری منسجم پیدا کرد. از دیدگاه عرفان اسلامی ولایت مقامی اکتسابی است که سالک پس از پیمودن مس...