کودتا در هر جامعه ای دارای تبعاتی بر فرهنگ و هنر و ادبیات آن جامعه است . کودتای 28 مرداد 1332 در ایران چنین تبعاتی بر جای گذاشت که در این میان شعر این دوره به شدت تحت تاثیر قرار گرفت و این تاثیر سرنوشت شعر این دوره را تغییر داد و شاعران مطرح را به وادی دیگری کشاند و موجب شد ناامیدی و بدبینی مفرط شعر این دوره در تاریخ ادب فارسی بی مانند شود.این اشعار تلخ که ماندگارترین شعرهای معاصر هستند با بررس...

بر دیدگاه‏های توسعه‌ی تاریخی ایران، رویکرد اقتصاد سیاسی غالب بوده است. این رویکرد عامدانه از حضور فرهنگ و رفتارهای اجتماعی مردمی در فهم تحولات توسعه ممانعت کرده است. اقتصاد سیاسی تقریبا برای کلیه‌ی اشکال تکثر یا تمرکز ثروت، طبقات اجتماعی و مطالبات فرهنگی- سیاسی، تعینی سیاسی (بامحوریت مفهوم قدرت) و تاحدی محیطی قائل است. در میان نظریه‌های زیرمجموعه‌ی اقتصاد سیاسی، نظریه‌ی استبداد ایرانی از وجاهت ...

چکیده: شیخ فضل الله نوری از علمای طراز اول در نهضت مشروطیت (عدالتخوانه) و مخالف با استبداد بود؛ اما پس از اینکه دست روسنفکران غرب زده وارد نهضت مشروطه شد و نهضت مشروطه‌ای که مد نظر شیخ و علمایی که برای محدود کردن استبداد به پا خواسته بودند در دست روشنفکران قرار گرفت شیخ با علم کردن مشروطه مشروعه به مخالفت با آنان برخواست، اما روشنفکران موفق شدند بر موج ضد استبدادی جامعه سوار شده و شیخ را طرفدار...

بخش مهمی از تاریخ سیاسی ایران با زندگی ایلی و عشایری عجین شده است. بسیاری از خاندان های حکومت گر و سلسله ها از ایلات و عشایر برخواسته اند. تاریخ ایران را می توان تاریخ نقش آفرینی هزاران ایل و عشیره در زمینه ها و ابعاد مختلف دانست. مطالعه و بررسی در تاریخ تحولات سیاسی- اجتماعی و اقتصادی این مرز و بوم ما را به این نکته ی مهم رهنمون می کند که ایلات و عشایر دارای مجموعه ای از نقش ها و کارکردهای مثب...

حبسیات، اشعاری هستند که تأثّرات و آلام درونی شاعر را در محیط زندان بازگو می­کنند و پرده از چهرۀ حاکمان استبداد برمی­دارند. ملک­الشعرای بهار و ناظم حکمت از شاعران معاصر ایران و ترکیه، در راه مبارزة خود با استبداد، سال های سال زندان و تبعید را تجربه کرده­اند و هر کدام به نحوی تأثّرات درونی خود را در شعر خویش متبلور ساخته­اند. مقالة حاضر با نگاهی اجمالی به نقاط مشترک و مورد اختلاف این شاعران، به مقا...

آغاز انقلاب مشروطیت مقارن با حکومت ناصرالدّین شاه قاجار بود . نقش شعر و ادبیّات در این تحوّل عظیم ، انکار ناپذیر است . با دگرگون شدن چشم اندازهای نظری و شیوه های اندیشه در کشور ، موضوعات مربوط به ادبیّات نیز به طورکلی متحوّل شد و ادبیات فارسی در خدمت این حرکت سیاسی - فرهنگی قرار گرفت و یکی از فعاّل ترین ادوار خود را در تاریخ ادبیات فارسی آغازکرد . ادیبان ، شاعران و فرهیختگان ، زمینه را از طریق مطرح ک...

چکیده: آنچه مسلم است اینکه مجلس و مجلسیان در شکل گیری تاریخ معاصر ایران نقش تعیین کننده ای داشته اند. لذا محققان و پژوهشگران در آثار خود به این مهم توجه و عنایت خاصی داشته و از زوایای مختلف سیر تحولات مجلس شورای ملی و عملکرد آنرا مورد مطالعه و بررسی قرار داده اند تا چراغ راهی باشند برای آیندگان . این پژوهش نیز در راستای همین انگیزه وهدف انجام گرفته است . پس از سالها حاکمیت استبداد براین کشور...

صفویه با ایجاد حکومت مرکزی بسیار نیرومندی موفق به تغییرات زیادی در زمینه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی شد و همین تغییرات، پایه و اساسی شد که بر مبنای آن، صفویه قدرت خود را استقرار و استمرار بخشد. اگر چه در این دوره پیشرفت های چشمگیری شاهدیم، ولیکن عواملی که تقریباً پیشینه ای تاریخی بر حاکمیت های ایرانی داشته، در این دوره نیز موجب شد که اقتصاد، شکوفایی و رونق خود را بیشتر از اتفاق موجود نمودار و استمر...