ادبیات متعهّد از قرن هجدهم میلادی در اروپا آغاز شد و علیه حکومت‌های جابرانه جنبش‌هایی را به وجود آورد. این نوع جنبش‌های مردمی که بعدها سراسر جهان را فرا گرفت، در نخستین سال‌های سدة بیستم منجر به قیام مشروطه در ایران شد. این نوع ادبیات، که در شعر پیشین ایران بی‌سابقه بود، در گیرودار مشروطه به طرزی شگرف، جامعة ایران را به جنبش درآورد و شعر و ادب فارسی را از رکود هزار ساله رهایی داد. این مقاله نگا...

پیشینة ادبیات تطبیقی، بنا بر اسناد و مدارک، به گذشته های دور می رسد؛ اگرچه به طور رسمی، واژگان ادبیات تطبیقی را پیشینیان برای موازنه و سنجش ادبیات و دانش هایتطبیقی به کار نبرده اند. امّا سال 1828 م. را برخی محقّقان ادبیات تطبیقی آغاز پیدایش این دانش می دانند که در دانشگاه سوربن فرانسه، در درس تاریخ ادبیات فرانسه، ویلمن ارائه کرده است. دانشی که چشم انداز تازه ای از بررسی و تحقیق برروی مطالعة ادبیا...

من با این پیشفروش وارد کار شدم که تحول ادبی مسبوق به تحول اجتماعی است و تحول و احتماعی هم تا حدود زیادی مسبوق و مصبوغ به تحولی در اندیشه و تقکر مردمان. حال اگر قایل بدین معنی باشیم که مقارن عصر مشروطیت تغییری بنیادین در ادبیات فارسی به وقوع پیوسته باید به دنبال یافتن تحولی اساسی در جامعه آن روز باشیم و چه تحولی مهم تر از انقلاب مشروطیت بنابر همان پیش فرض باید برای همین انقلاب اجتماعی نیز باید د...

زوال اندیشه سیاسی در ایران وتاثیر غیرقابل انکار عدم تطبیق مبانی فکری وفرهنگی جنبش های اصلاحی باواقعیت های سیاسی واجتماعی جامعه ایران برشکست هرگونه حرکت تجدد طلبانه ،این شبهه را در ذهن ایجاد می کند که ایرانیان زمینه ی مساعدی برای پذیرش مبانی فکری مدرنیته وجلوه های فرهنگی – سیاسی مدرنیزاسیون را ندارند .تجربه ی تلخ مشروطیت وانحراف این خیزش مردمی ، از جنبشی مترقیانه به حرکتی قهقرائی وبرآمدن دیکتاتو...

قرن ها است که ادبیات کهن فارسی بر ادبیات غرب تأثیر نهاده است و نویسندگان و ادیبان اروپایی و امریکایی با افتخار به این موضوع اشاره کرده اند. کافی است در اینزمینه نگاهی کنیم به ترجمه های فیتزجرالد از رباعیات خیام) 1( و یا غزلیات مولانا با ترجمة ) کالمن بارکس که امروزه پرفرو ش ترین اثر درقلمرو کشورهای انگلیسی زبان است.) 2 بدیهی است که این رابطة فرهنگی یکسویه نبوده و در این داد و ستد و تأثیر و تأثر...

شعر فارسی در نتیجۀ آشنایی با ادبیات غرب، هم از لحاظ مضمون و محتوا، و هم از لحاظ فرم متحول شد. از گونه های تحول در شعر فارسیِ عصر مشروطه به کارگیری تعدادی قافیۀ جدید است که به شعر غرب تعلق داشت و در ادبیات کلاسیک ما بی سابقه بود. شعرای مشروطه از رهگذر شعر ترک، که پیش از ادبیات ایران به سبب ارتباط با دنیای غرب وارد عصر تجدد شده بود، با این نوع قوافی آشنا شدند و آن ها را در شعر خود به کار بردند. دل...

قرن ها است که ادبیات کهن فارسی بر ادبیات غرب تأثیر نهاده است و نویسندگان و ادیبان اروپایی و امریکایی با افتخار به این موضوع اشاره کرده اند. کافی است در این زمینه نگاهی کنیم به ترجمه های فیتزجرالد از رباعیات خیام) 1( و یا غزلیات مولانا با ترجمه ) کالمن بارکس که امروزه پرفرو ش ترین اثر درقلمرو کشورهای انگلیسی زبان است.) 2 بدیهی است که این رابطه فرهنگی یکسویه نبوده و در این داد و ستد و تأثیر و تأث...

ادبیات متعهّد از قرن هجدهم میلادی در اروپا آغاز شد و علیه حکومت‌های جابرانه جنبش‌هایی را به وجود آورد. این نوع جنبش‌های مردمی که بعدها سراسر جهان را فرا گرفت، در نخستین سال‌های سدة بیستم منجر به قیام مشروطه در ایران شد. این نوع ادبیات، که در شعر پیشین ایران بی‌سابقه بود، در گیرودار مشروطه به طرزی شگرف، جامعة ایران را به جنبش درآورد و شعر و ادب فارسی را از رکود هزار ساله رهایی داد. این مقاله نگا...

جنبش مشروطه خواهی در دهه اول سده بیستم میلادی، ساخت های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی ایران را در معرض دگرگونی و نوسازی قرار داد. تلاش جامعه برای تشکیل دولتی بر پایه ایرانی، سهم بسزایی در تکوین هویت ملی ایرانیان داشته است. شعرای عصر مشروطه، به عنوان بخشی از بدنه روشنفکری کشور، با به کارگیری برخی از مولفه های هویت ملی در درون مایه اشعار خویش، درصدد کمک به پیشبرد اهداف انقلابی مشروطه برآمدند. آنها شعر...

رمان های تاریخی فارسی به تأثیر از رشد آگاهی ملّی و تشکیل دولت های ملی متعاقب انقلاب فرانسه در اروپا و جنبش مشروطه در ایران پدید آمد که موضوع آن ها بازسازی حوادث گذشته و شخصیت های تاریخی بود. نویسندگانی چون محمد باقر میرزا خسروی، شیخ موسی نثری، عبدالحسین صنعتی زاده کرمانی و محمد حسن خان بدیع رمان هایی به نام شمس و طغرا، عشق و سلطنت، دام گستران و داستان باستان از سال (1284-1300 ش) نوشتند که هدفشا...