عنصر خیال مهمترین عنصر سازندۀ سخن است که درشعر و نثرکاربرد دارد و در بلاغت سنتی با عنوان صور خیال در قالب تشبیه، استعاره، مجاز، کنایه ازآن نام برده می­شود. در این میان کنایه یکی از زیباترین، دقیق­ترین وتاثیرگذارترین اسلوب­های بلاغی است که ضمن این پژوهش درتاریخ بیهقی 710 مورد کنایه، 470 مورد مجاز، 166 مورد تشبیه و114 مورد استعاره شناسایی شد که برابر آمار موجود، کنایه بیشترین کاربرد را در نثر تار...

we would have forgotten useless kings of qaznavi, if everyone other than beihaqi had written the ugly history of the qaznavis. the history of iran would have lost in qaznavi era like the time of many unknown local emperors and kings, if beihaqi had not existed. i should say here that this is an astounding enigma that qaznavis had renowned historians such as bou naser moshkan and abolfazl beihaq...

یکی از قدیمی ترین و معتبرترین متون منثور ادب فارسی در قرن چهارم هجری کتاب تاریخ بلعمی نوشته ی ابوعلی محمّد بن عبدالله البلعمی است که در آغاز دوره ی رشد و تکامل زبان فارسی دری تألیف شده است. هدف این پژوهش بررسی همه جانبه ی فعل های به کار رفته در این اثر است. چرا که مقوله ی فعل در تاریخ بلعمی مقوله ی بسیار مهمّی است که بررسی آن از تمام جهات در این کتاب و روشن شدن نکات مهمّ و اساسی در رابطه با فعل ها...

تاریخ بیهقی تألیف محمد بن حسین بیهقی؛دبیر غزنویان اثری تاریخی ادبی می باشد. این اثر که به نثری ادیبانه نگاشته شده، از جمله منابع تاریخی غزنویان است که نویسنده در آن به بیان وقایعی که خود شاهد آنها بوده یا از افرادی مطمئن شنیده می پردازد. بیهقی در این اثر نام اشخاص بسیاری را همراه با ذکر اعمال و رفتار آنها آورده است که می توان از این ویژگی در بررسی های روانشناسانه استفاده کرد و اشخاص تاریخ بیهقی...

پیروان رویکرد بینامتنیّت معتقدند که هیچ متنی خودبسنده نیست و هر متن در آنِ واحد، هم بینامتنی از متون پیشین و هم بینامتنی برای متون بعدی است. در این جستار، ابتدا وجوه مختلف متن و بینامتنیّت تشریح شده است و آنگاه بر اساس این رویکرد، داستانی از «مثنوی معنوی» با عنوانِ «آن پادشاه جهود که نصرانیان را می کُشت از بهر تعصّب» مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. با تحلیل این داستان، روشن شد که چنان که پیروان رویک...

آیات و احادیث در تبیین اندیشه های شاعران و نویسندگان آثار ادبی نقش بسزایی داشته و بنا به دریافت ها و مقاصد صاحبان اثر، این منابع لایزال دینی در هر دوره ای از زبان و ادبیات فارسی در بیان مقصودی خاص مورد استفاده قرار گرفته اند. سه اثر مهم تاریخ بیهقی، تاریخ جهانگشای جوینی و نفثه المصدور از برجسته ترین کتب تاریخی- ادبی هستند که کاربرد آیات و احادیث یکی از خصیصه های مهم نثر دور? نویسندگان کتب مذکور...

تاریخ بیهقی از جمله آثار گرانسنگ نثر فارسی است که با توجّه به موضوع آن، در دو حوزة ادبیّات و تاریخ، مورد نقد و بررسی قرار می گیرد. یکی از مهم ترین پرسش هایی که در باب این کتاب مطرح است، میزان حجم و محتوای این کتاب است. موضوع تاریخ بیهقی، چنان که امروزه در دست ماست، روایتگر چگونگی به قدرت رسیدن مسعود غزنوی و حوادث دوران زمامداری وی تا اندکی پیش از مرگ اوست. ظاهراً بیهقی در پی تکمیل تاریخ خویش تا پا...

تصویرسازی طیفی از معانی را از صورت سازی های شاعرانه تا عکس و فیلم در بر می گیرد. تکنیک های سینمایی امکان بازنمایی عینی طبیعت و روایت را به هنرمند امروزی می بخشد. لازمۀ تصویرگری، در بدو امر، نگاهی زیبا و دقیق به طبیعت و وقایع است که در آثار ادیبان قرون گذشته نیز دیده می شود. در توصیفات و روایت های آنها ظرافت هایی هست که سینماگر امروزی با استفاده از دوربین فیلمبرداری قادر به بهره برداری عینی از آ...

تاریخ بیهقی را به عنوان یکی از آثار جاودانة تاریخی و فرهنگی ایران می شناسیم، ازآنجایی که بیهقی به اسناد و اطلاعاتی دسترسی داشت که منابع گرانقدری در زمینة شیوة حکومت گری، ادارة جامعه و چگونگی زندگی سیاسی و اجتماعی در دورة غزنویان به شمار می آیند. به این ترتیب، تاریخ بیهقی را می توان تاریخ سیاسی– اجتماعی دانست. آنچه اکنون از تاریخ بیهقی در دسترس است، بیشتر مربوط به دوره ای است که افول و سقوط حکوم...