انسان کامل انسانی است که صفات بالقوه قرار داده شده در خود را به فعلیت برساند. جریان این صفات در وجود اوست که او را به مقام خلیفه اللهی می­رساند. روش در این پژوهش، تحلیلی، اسنادی است. بررسی آیات قرآن کریم و روایات وارده از ائمه معصومین و روش زندگی آنان (سیره) چگونگی تخلق به این صفات و دستیابی به این جایگاه را روشن می­نماید. ظهور این صفات در فردی آنرا به کمال رسانده و از اینرو شایستگی خلافت اله...

اگرچه بیش ترین تلاش های اندیشمندان و محققان بزرگ سیاسی، مصروف تعریف و تبیین اصطلاحات و مفاهیم بشری بوده است؛ با این وجود، اسمای حسنای الهی - به عنوان مفاهیم بلند عرشی و الهی - در ادبیات سیاسی چندان مورد توجه نبوده اند. نویسنده بر این باور است که با استفاده از رویکرد اسمایی می توان ادبیات جدیدی را در علم سیاست تولید کرد و رویکردهای منفی و سلبی نسبت به قدرت را تغییر داد. با معرفت و بصیرت سیاسی اس...

انگارۀ تاثیر «حکمت عملی و اخلاق» در تکامل نفس، علاوه از اهمیَت فوق العاده‌اش در نیل به «مرتبه فوق تجرد عقلی» در حکمت ملاصدرا، از ترابط میان این دو رهیافت نزد وی خبر می‌دهد. توجَه به اندیشه‌های فلسفی صدرالمتألهین شیرازی هم‌چون «جسمانیة الحدوث بودن نفس، حرکت جوهری، تشکیک مراتب نفس و اتحاد عاقل به معقول»، که نقطه عزیمت پژوهش حاضر و مدخل آن نیز بشمار می‌روند، تاثیر بسزایی در طرح، درک و چگونگی تجرد نف...

در مسیر تربیت کردن، تعلیم نخستین گام برای پیمودن طریق کمال است و پس از آموختن نوبت به عمل و سازندگی می رسد و با تکرار و ممارست ملکه اخلاقی در نفس انسان شکل می گیردواز همین جاست که برخی فلاسفه چون سقراط وارسطو اخلاق را دقیقاً مبتنی بر علم دانسته اند. رویکرد تعلیم و تربیت قرآنی رویکرد فطرت گراست، این رویکرد انسان را به درک و شناخت حقایق هستی و فضایل اخلاقی و ارزشهای انسانی سوق می دهد و فعلیت ...

انسان همواره در زندگی با مشکلات، اضطراب ها و وسوسه هایی مواجهه می شود که به تشویش و نا امیدی او می انجامد، از این رو نیاز به هدایت الهی دارد. قرآن تنها مرجع هدایت بشر، او را به رفتار انبیاء الهی که متخلق به اخلاق الهی و نمونه انسان کامل اند، ارجاع می دهد که چگونه باورهای خداجویانه بشر مانند «استعاذه» در شرایط سخت، در به دست آوردن آرامش او موثراند .این نوشتار به سؤالاتی پاسخ می دهد، نظیر : استعا...

تهذیب نفس یا پاکی جان از زشتی های اخلاقی و آراستن آن به فضایل و اوصاف نیک و سر بعثت نبی اکرم (ص)، راه گشای تعالی انسان به سوی حق و مقدمه ی بازیافت آدمی به مقام قرب الهی است، بدین جهت آن حضرت فرمودند: «انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق» نقش اخلاق در تکون معرفت و رسیدن به لقای پروردگار و دریافت حقیقت، آنگونه که عارفان بدان معتقدند، همواره مورد توجه صوفیه و عرفا و حتی فلیسوفان اسلامی بوده است. اما...

وصول و درک حقیقت جز با طی طریقت میسر نمی شود و این مهم تنها با تخلق به شریعت و فهم اسرار آن ممکن می گردد و حالات و مقامات سالک ظهور این واقعیت است. در سیر تألیفات بزرگان علم و اندیشه، آثار به جا مانده در سیر و سلوک نظری و عملی همچون خورشیدی فروزان فراروی تشنگان اندیشه های پاک و طالبان وصول به سرچشمه حقیقت می درخشد. حکما و عالمان ربانی هر یک به بیان گوشه ای از این اسرار پرداخته وکوشیده اند پرتوه...

اخلاق ایجابی مجموعة فضایل و ملکات جاری در تمام جوامع بشری، و ضامن قوام و دوام حیاتجامعة انسانی است. از آن جهت که در عرفان دستیابی به بطون نهایی این فضایل مورد توجه است،این گونه فضیلت ها عرفانی هم تلقی می شوند و در سیروسلوک در مقام عمل، تنها به جنبه هایمشترک آنها اکتفا نمی شود، بلکه عارفان به آخرین مراحل آن عطف توجه می کنند. البته اینموضوعات از آن جهت که اخلاقی اند، با موضوعات عام اخلاقی تفاوتی ...

این مقاله از منظر عرفانی به بررسی «اسم کریم» می­پردازد. اسماء­الله هم در عرفان عملی و هم عرفان نظری جایگاه ویژه­ای دارد، به­طوری­که بدون آنها نه شناخت عارفانه حاصل می­شود و نه سلوک عرفانی. در این تحقیق به ابعاد مختلف معرفت­شناختی، وجودشناختی و سلوکی اسم کریم پرداختیم. در این رابطه مشخص شد که از جهت معرفت­شناختی، کریم به کسی اطلاق می­شود که به خاطر شرافت ذاتی­اش بخشش او دائمی بوده و حتی بدون درخ...