آیه مودّت از آیات عقیدتی بسیار مهم و اختلافی میان تفاسیر فریقین است. بسیاری از مفسران أهل سنت و برخی از تفاسیر شیعه به جهت اعتقاد به عدم درخواست أجر دنیوی از سوی أنبیاء گذشته، درخواست أجر برای پیامبر اسلام’ را بعید دانسته‌اند. به‌نظر می‌رسد تفاسیر فریقین از توجه به سیاق حاکم در داستان حضرت إبراهیم که آیین حنیف را مقدم و دین اسلام را تالی آن می‌داند، غفلت ورزیده‌اند؛ زیرا در آن داستان خدای متعال ...

آیه 55 مائده، از آیات چالشی و مورد اختلاف میان علما، اندیشمندان و مفسران فریقین است. دلیل اصلی این اختلاف، وجود واژه «ولیّ» و عبارت «الذین آمنوا...» در ترکیب آیه است. مفسران و علمای اهل سنت در برداشت خود از معنای «ولیّ» و یافتن مصداق برای «الذین آمنوا...» دیدگاهی متفاوت از علما و مفسران شیعه ارائه کرده‌اند. جمعی از مفسران اهل سنت، ولیّ را در آیه ولایت، به‌‌معنای دوستی، یاری، محبت و ... پنداشته‌اند...

وحدت وجود از مهم ترین و محوری ترین مدعاهای هستی شناختی عارفان به شمار می رود. برخی از مفسّران تفسیرِ عرفانی و صوفیانه، از طرفداران جدّی این اندیشه بوده و بدین جهت آن را از حوزه عرفان وارد تفسیر قرآن کردند. البتّه تفاسیری که در پهنه عرفان و تصوف سامان گرفت، در ابتدا به صورت ساده و زاهدانه و به معنای درونیِ بعضی از آیات قرآن می پرداخت. فکر اصلی صوفیان کشتن آرزوهای نفس و انانیّت و کشاندن او به فناء فی ا...

تحقیق حاضر به دنبال بررسی تطبیقی مفهوم عصبیت مذموم در تفاسیر فریقین با روش توصیفی و تحلیلی است. این تطبیق بین تفاسیر المیزان علامه طباطبایی(ره)، مجمع‌البیان طبرسی، نمونه‌ی مکارم شیرازی، مفاتیح‌الغیب فخررازی، درالمنثور سیوطی، روح‌البیان بروسوی و کشاف زمخشری انجام شده است. از تطبیق این تفاسیر برداشت می‌شود که همه‌ی مفسرین مذکور متفق القول، عصبیت مذموم را محکوم کرده و درباره‌ی عواقب و پیامدهای خطر...

رحمت دو جریان دائمی دارد که همواره بر همه ی هستی روان است : رحمت رحمانی و رحمت رحیمی . با رحمت رحمانی خلقت شکل گرفته است و با رحمت رحیمیه هستی به نهایت رشد خویش دست می یابد . خداوند انسان را آفرید تا رشد کند و او را از رحمت رحمانیه خود به رحمت رحیمیه برساند. رحیمیت خداوند بازگشت به ربوبیت او دارد. عالم پرورشگاه است. او رب همه موجودات است که زمینه رشد وشکوفائی استعدادها و به فعلیت رساندن آن استع...

زکات از فرایض دین اسلام است که آثار و برکات فراوانی دارد. این تحقیق، آثار زکات را در بخشهای مختلف جامعه از دیدگاه تفاسیر فریقین مورد بررسی قرار می‌‌دهد و روشن می‌‌سازد که آثار اجتماعی زکات از این قرارند: زکات در بین افراد جامعه،‌ تعادل برقرار می‌‌کند و مانع ایجاد فاصله طبقاتی و در پی آن فروپاشی اجتماع می‌‌گردد؛ به مقابله با رباخواری برمی‌‌خیزد و آثار بد و انگیزه‌‌های پرداخت و اخذ آن را از بین م...

هدف قرآن، عبرت پذیری از اقوام گذشته است. یکی از این اقوام، قوم فرعون است. بسیاری از اصول و سنّت‌هایی که خداوند متعال در سرتاسر این کتاب شریف، به صورت کلّی بیان فرموده‌است، در داستان قوم فرعون به چشم می‌خورد. نگارنده در این جستار، نخست، آل فرعون و گسترۀ کاربرد آن را در آیات قرآن بررسی کرده و در ادامه به تبیین ویژگی‌های اخلاقی، فرهنگی، عقیدتی و رفتاری آنان در قرآن کریم و تفاسیر فریقین پرداخته و در ...

مبحث تجلّی یکی از مباحث مهم در عرفان اسلامی به شمار می­رود که از طریق آن چگونگی خلقت عالم مورد بحث قرار می­گیرد. بر طبق این نظریّه، وجود، یکی است و آن تنها وجود حضرت حق است و همة کثرات و عوالم، در حقیقت تجلّیاتِ آن وجود حقیقی به شمار می­روند. تعمّق در مبحث تجلّی، یکی از راههای دستیابی به توحید حقیقی به شمار می­رود. در دین اسلام و قرآن کریم نیز، فهم درست سوره اخلاص به عنوان راهی برای درک توحید حقیقی ب...

هدف: هدف در نوشتار پیش رو، شناساندن انواع تفاسیر عرفانی به عنوان روشی در تفسیر و بیان گونه‌گون بودن این روش تفسیری بود. تقسیم‌بندی به همراه تحلیل گونه‌ها، در حوزة آموزش و درک مطالب تفسیری مفید خواهد بود. روش: تحقیق حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر اسناد کتابخانه‌ای تنظیم شده است. یافته‌ها: به دلیل ذو بطون بودن قرآن و انسان، تفسیر عرفانی دارای مراتب است. کتابهای روش تفسیری در تقسیم‌بندی ت...

آیه 25 سوره انفال، یکی از آیات مورد توجه در تفاسیر فریقین است. بررسی رویکرد مفسران در تفسیر این آیه به روشنی بیانگر آن است که مفسران برای بازکاوی و فهم مدالیل کلام الهی از روش‌های مختلفی بهره جسته و در این زمینه از روش و الگوی مشخصی پیروی نکرده‌اند؛ بلکه هر کدام بر اساس مبانی و اصول مورد پذیرش در نزد خود، به روشی روی آورده‌اند. این آیه از سه بخش تشکیل شده که بخش اول یعنی «وَاتَّقُواْ فِتْنَةً» و میانی ی...