علی احمد ناصح
دانشیار و عضو هیأت علمی دانشگاه قم، قم، ایران
[ 1 ] - انسان‌شناسی در اندیشه امام خمینی(س)
انسان‌شناسی علم به انسان و احوالات انسانی در بعد امور کلی و جزیی، فردی و اجتماعی، تئوریک و عملی است. بر این اساس علم انسان‌شناسی حوزه‌‌های بسیار گسترده‌ای از علوم را در برمی‌گیرد. لذا باید ریشه‌های علم انسان‌شناسی را در علوم‌انسانی، هنر، علوم تجربی و علوم اجتماعی جستجو کرد. با ظهور اسلام و تعالیم وحیانی، قرآن به عنوان مهمترین منبع، افق‌های جدیدی را دربارة ماهیت انسان گشود. جالب‌ترین نکته ه...
[ 2 ] - تاریخ احتمال تحریف قرآن
بحث پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن از دیرباز توجه محدثین، اخباریون و مفسران شیعه و سنی را جلب کرده است. هر گروه با استناد به دسته‌ای از روایات در پی اثبات نظریه خود هستند البته قائلین به تحریف نیز سخنی از تحریف به زیاده نیاوردند و تنها از وقوع برخی نقیصه‌ها سخن گفته‌اند. در این مقاله بر آن‌ایم که ابتدا پیشینه‌ای از تحریف را ذکر کنیم و بعد به تاریخ احتمال تحریف قرآن که به سه بخش دوران خلیفه اول...
[ 3 ] - جایگاه علی (ع) در تفسیر قرآن
قرآن، کتاب هدایت است و آدمی با مراجعه به آن می‌تواند به اهداف هدایتی قرآن دست یابد؛ ولی از آنجا که قرآن به کلیات پرداخته است و جزئیات را به عهده پیامبر (ص) گذاشته است، ضروری است که برای فهم عمیق قرآن به احادیث آن حضرت مراجعه شود. اما به جهت عمق نامحدود قرآن، پیامبر (ص) نمی‌توانستند همه‌ی آیات را با همه‌ی بطون آن تبیین کنند؛ لذا بر خود لازم دانستند که در کنار قرآن برای آیندگان منبعی دیگر در اختی...
[ 4 ] - القرآنیون وأهم شبهاتهم (دراسة نقدیة)
یتناولُ هذا الـمقال الآراء الـحدیثیة والقرآنیة لتیارٍ إسلامی نشأ بین أهل السنة وسمی بالقرآنیین، ولد هذا التیار فی الهند ثم انتقل إلى مصر والعالم العربی. یعتقد أصحاب هذا التیار أن القرآن هو الـمرجع الوحید الذی اشتمل على جمیع قضایا الدین، ولا یؤمنون بحجیة السنة کمرجع للتشریع لسببین: الأول لأنها لیست وحیا کوحی القرآن، الثانی لأنها تعرضت للوضع بسبب التأخر فی التدوین، وهم یدعون إلى عصرنة القرآن والإصل...
[ 5 ] - بررسی و نقد مبانی ادبی ابن تیمیه در تفسیر قرآن
ابن تیمیه، به عنوان اثرگذارترین عالم سلفی، دارای مبانی و دیدگاه هایی خاص در تفسیر قرآن است. پیرامون این مبانی، تألیفات گسترده ای انجام شده، ولی درباره مبانی ادبی وی در تفسیر، تحقیقی صورت نپذیرفته است. در مقاله حاضر، مهم ترین مبانی ادبی ابن تیمیه در تفسیر قرآن را تبیین کرده و سپس مورد بررسی و نقد قرار می دهیم و نشان می دهیم که انکار مجاز، مهمترین مبنای ادبی در دیدگاه تفسیری ابن تیمیه است. ادله...
[ 6 ] - بررسی تطبیقی عصبیت مذموم در تفاسیر فریقین
تحقیق حاضر به دنبال بررسی تطبیقی مفهوم عصبیت مذموم در تفاسیر فریقین با روش توصیفی و تحلیلی است. این تطبیق بین تفاسیر المیزان علامه طباطبایی(ره)، مجمع‌البیان طبرسی، نمونه‌ی مکارم شیرازی، مفاتیح‌الغیب فخررازی، درالمنثور سیوطی، روح‌البیان بروسوی و کشاف زمخشری انجام شده است. از تطبیق این تفاسیر برداشت میشود که همه‌ی مفسرین مذکور متفق القول، عصبیت مذموم را محکوم کرده و درباره‌ی عواقب و پیامدهای خطر...
[ 7 ] - بررسی تفسیری آیات ارتداد
گستره مفهومی واژه ارتداد در قرآن کریم عام‌تر از مفهوم ارتداد فقهی است و از حیث سیاق و ترکیب عبارات با ذکر قیود شرطی در پاره‌ای از آیات نیز جنبه حکمی می‌یابد. از این رو، برخی از مفسران فریقین با استناد به اطلاقات ادله توبه بر این باورند که توبه مرتد مطلقاً مجاز و اقتضاء دارد که مورد پذیرش واقع شود و این اطلاق اعم از آن است که مرتد به معنای فطری باشد یا ملی و یا ارتداد از جانب مذکر باشد یا مؤنث و ...
[ 8 ] - بررسی تطبیقی نظریه جامعیت قرآن از منظر تفسیر المیزان
مساله جامعیت قرآن، یکی از مبانی مهم فهم و تفسیر قرآن است که مورد توجه و اهتمام مفسران قدیم وجدید بوده است. از جمله مفسرانی که به صورت جدی این موضوع را در تفاسیر خود طرح کرده اند، می توان به علامه طباطبایی و آلوسی بغدادی اشاره کرد. آنچه بررسی ها نشان می دهد این است که هرچند آلوسی فصل خاصی به این موضوع اختصاص می دهد، اما ذهن او از سوالات رهایی نمی بابد، به همین خاطر ما می بینیم او در قسمتی از تفس...
[ 10 ] - تاریخ احتمال تحریف قرآن
بحث پیرامون تحریف یا عدم تحریف قرآن از دیرباز توجه محدثین، اخباریون و مفسران شیعه و سنی را جلب کرده است. هر گروه با استناد به دسته‌ای از روایات در پی اثبات نظریه خود هستند البته قائلین به تحریف نیز سخنی از تحریف به زیاده نیاوردند و تنها از وقوع برخی نقیصه‌ها سخن گفته‌اند. در این مقاله بر آن‌ایم که ابتدا پیشینه‌ای از تحریف را ذکر کنیم و بعد به تاریخ احتمال تحریف قرآن که به سه بخش دوران خلیفه اول...
[ 11 ] - بررسی دیدگاه کلامی مفسّران فریقین درباره مصداق آیه 54 سوره مائده «فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ...»
مفسران شیعه و سنی درباره مقصود از آیه «فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ ...» در آیه54 سوره مائده، دیدگاه‌های مختلفی مطرح کرده‌اند. بیشتر مفسران شیعه و شماری از مفسران اهل سنت، «امام علی(ع) » را مصداق بارز این آیه شریفه دانسته‌‌اند. در مقابل این دیدگاه، برخی نیز احتمالات دیگری را مطرح کرده‌اند، از جمله «امام مهدی و یاران ایشان»، «ابوبکر»، «سلمان فارسى و قوم او»، «قوم و طایفه ابو‌موسى اشعرى». ب...
[ 12 ] - سنجه های عقل و نقل در مسئله حجاب با محوریت تقوی
بحث از پوشش و حجاب از منظر عقل و نقل، اهتمامی است تا این حقیقت را بیان کند که حجاب حکمی شرعی و دستوری عبادی همانند سایر تکالیف شرعی است و با محوریت تقوای الهی، پای‌بندی به آن نشانه عبودیت و گردن نهادن به فرامین شرعی می‌باشد. از آن جا که ذات اقدس الهی بر اساس مصالح و مفاسد واقعی، برنامه زندگی سعادتمندانه را برای بندگانش ترسیم نموده است؛ لذا عقل سلیم حکم میکند که انسان باید تابع اوامر و نواهی...
[ 13 ] - aaa
bbbb
[ 14 ] - بررسی و تحلیل صنعت تشخیص در قرآن کریم
قرآن کریم به شکلهای مختلف به بعضی اشیاء شخصیت انسانی بخشیده که در درک مفاهیم برای مخاطبین بسیار مؤثر است. با توجه به بسامد فراوان صنعت تشخیص در قرآن کریم و سبکهای متنوع کاربرد آن و معانی ژرف نهفته در آن که یکی از مستلزمات درک و فهم عمیق کلام وحی است، ضرورت انجام این پژوهش احساس میشود. مقاله پیشرو به دنبال آن است که با روش توصیفی ـ تحلیلی، انواع تشخیصهای بکار رفته در قرآن را استخراج نموده، ...
[ 15 ] - مبانی قرآنی نصرت الهی در کلام امام خمینی (ره) و مفسران
نصرت الهی که از طرق گوناگون نسبت به مومنان صورت می گیرد و موجب حیرت همگان می شود ؛ مبتنی بر چند مبنایی است که در قرآن به آنها اشارت رفته است ؛ از قبیل ایمان و عمل به دستورات الهی،توکل و اعتماد به وقوع حتمی وعده های الهی و سنت های الهی که درهمه زمان ها جاری است. در این مقاله این موضوع به بحث گزارده شده و در مجموع باثبات رسیده که؛ دقت در تاریخ با نگاهی توحیدی روشن می کندکه وقتی مومنان با این مبان...
[ 16 ] - Elements of Mental Health from the Viewpoint of the Quran and Hadiths
Knowing the factors that secure mental health and using them in practice ensure peace of mind for the individual and society. The present study explores this topic in the Quran and hadiths. The study will show that, according to these two sources, the main factors in securing mental health for the individual and society are the following: enhanceing faith in God, trusting God, having a good opi...
[ 18 ] - دیدگاه اسلام در مبانی درمانگری و سلامت انسان
درمانگری و دیدگاه‌های پیرامون نگاه به انسان و سلامتی او همیشه مورد توجه بوده است. روشهای درمانی بر اساس دیدگاهها شکل گرفتهاند. روشهایی که هرچند در حفظ سلامتی او را مدد کرده، لکن همواره با نقاط ضعفی همراه بودهاند. ضعفهایی که بخشی ناشی از نوع نگاه به انسان و آفرینش اوست. مطرح شدن نگاه اسلامی به طب با توجه به جامع بودن نگاه اسلام به انسان، موجب کاهش نقاط ضعف موجود میگردد. دگرگون شدن قسمتی از رو...
نویسندگان همکار