یکی از مفاهیم بارز اساطیری که در ایران پس از اسلام نیز در میان عموم مردم و آثار مکتوب به حیات خویش ادامه داد، فرّه­باوری است. بررسی جلوه­های این اندیشه که در روندِ دگردیسی خود از دوران باستان به بعد، تغییراتی گوناگون در کیفیّت و کارکرد یافته­ است، یکی از زمینه­های جذاب و سودمند پژوهشی است که ارزش­های تاریخی، جامعه­شناختی، روانشناختی و حتی بلاغی بسیار دارد. بر اساس همین اهمیت، این مقاله بر آن است م...

توانمندی اندیشه موجود در آثار ادبی و هنریِ نشأت گرفته از مایه‌های اساطیری در طی اعصار متوالی نقشی تأثیرگذار در تاریخ تمدن بشری داشته و بازسازی مداوم واقعیت های زندگی انسانی را ممکن ساخته است. در پاره ای از آثار برجسته ادبی جهان شخصیت‌های واقع‌گرا در صورت ظاهری زندگی و واقعیات مربوط به آن ویژگی‌های خاص جامعه‌ای مشخص را در دورانی معلوم در بر دارند، امّا گاه در عین حال دارای ارزش‌های اصیل اسطوره‌ای ...

چندی‏ست که موجودات عجیب‏الخلقه در مدیوم‏های مختلف رسانه و در سینمای غرب که بار اصلی و جریان‏سازش را هالیوود به دوش می‏کشد، حضوری چشم‏گیر و غیر قابل انکار دارند. در راستای رویکرد مطروحه، وامداری هالیوود به اساطیر یونان باستان بسیار واضح و پررنگ است. با بررسی و غور در آثار هنری، آن جا که انسان در تاریخ، موجودات دخانی را به تصویر کشیده‏است، پیوستگی و اشتراکی غیر قابل تردید، به وضوح خودنمایی می‏کن...

عمر ابوریشه( 1) با تکیه بر فرهنگ گسترده و میراث ادبی و انسانی توانست به جایگاهبالایی در شعر معاصر سوریه دست یابد. زبان شعری وی از سویی فاخر و استوار بود و ازسوی دیگر با بهره گیری از نماد و اسطوره راه رشد و پویایی را پیمود. او در سطح زماناسطوره ای نماند بلکه از آن وام گرفت و داستان اسطوره ای را با مسائل زمان حال درآمیختو با استفاده از تجارب، تخیلات و برداش تهای ذهنی اش فراتر از داستان اسطوره ای ...

این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و براساس دیدگاه اسطوره‌ای میرچا الیاده، به نقد و تحلیل صفوۀ‌الصفای ابن‌بزاز اردبیلی می‌پردازد. از دیدگاه الیاده، اسطوره مهم‌ترین شکل تفکر جمعی، واقعی و مقدس است و به همین دلیل سرمشق و تکرارپذیر می‌شود. در اسطوره، قهرمان با تغییر و تبدیل تجربۀ حسی به تجربۀ دینی، به شرایط فراانسانی دست می‌یابد. دینی‌بودن این تجربه بدین‌معناست که وجود فرد در دنیای روزمره متو...

این مقاله به بررسی چگونگی استفاده از شاهنامه برای کودکان امروز بر پایة تفکر نظری «شاهنامه در گذر از اسطوره به قصه» می­پردازد. بنیاد شاهنامه که دوره­ای از تاریخ اساطیری ایران را دربردارد، بر بستری از اسطوره­های ایرانی فراهم آمده ­است. این اسطوره ها با گذشت روزگار به تمثیل هایی در شاهنامه دگرگون شده و ویژگی­های مثبت و منفی خود را در رمزها، رازها، نمادها و پیام­های داستان­ها بجا گذاشته­ است که برخ...

شباهت های فراوانی که در باورهای باستانی دینی و حماسی ایران و هند یافت می شود، نشانگر هم ریشه بودن فرهنگ و تمدن ایرانی و هندی است. بیشترین شباهت را میان ایران و هند می توان در حماسه مهابهاراتا و شاهنامه فردوسی یافت. حتی در آیین زردشت نیز شباهت هایی فراوان با آیین هندو به چشم می خورد. خوردن گیاه هوم و قربانی کردن ها همه به یکدیگر شباهت دارد. در دو حماسه ایرانی و هندی، بسیاری از شخصیت ها شبیه به ی...

مقالة حاضر تلاشی است برای تحلیل تفکر رنسانس دربارة زن و شیوه‌هایرایج آن دوره در سرکوب صدای زنانه، آنگونه که در نمایشنامة رام‌کردن زن سرکش اثر ویلیامشکسپیر نمود یافته است. بررسی شرایط فرهنگی حاکم بر دورة رنسانس نشان می‌دهد که یکیاز ویژگی‌های این دورة تاریخی، هراس و وحشت مرد از صدای زن است. این هراس، که ریشهدر روایت‌های اساطیری، ادبی و مذهبی غرب دارد، در آثار ادبی این دوره به وضوح نمودیافته‌است. ...

پدیدارشناسی فیلم های عامه پسند هندی، بر مبنای شناسایی توأمان رمزگان فلسفی فنی، تمهیدیبر دریافت یک گفتمان بومی به مثابه فرهنگ عامه جهانی است. صورت بندی گفتمانی فیل مهایعامه پسند هندی بر مبنای ساختار تفکر فلسفی دینیِ بومی و آفرینش جهان روایی رویایی وخیال انگیز، متأثر از مولفه ها و عناصر فلسفی، دینی و اساطیری، امکان تحقق پدیده ای جهانی درعین سن تگرایی و بومی گروی را فراهم آورده است. دغدغه اصلی این ...

در این مقاله بر مبنای نقد اسطوره ای به تئوری تناسخی گیاهی در شعر شاعران معاصر همچون سهراب سپهری واحمد شاملو پرداخته ایم و جلوه های قداست گیاهان در پرتو استحاله روحانی و معنوی باز نموده شده است. همچنین نگرش اساطیری و شاعرانه سپهری و شاملو در این بعد با ارائه شواهد شعری ایشان تبیین شده است. هدف از این پژوهش آن است که نشان دهیم آموزه های عرفانی و معنوی در قالب یک ارتباط تثلیثی متشکل از تئوری چرخه ...