یکی از مسایل مهم در بررسی جریان­های فکری در حماسه­های ملی ایران، حضور عناصر دینی و اسلامی در بطن منظومه­های پهلوانی است که محققان از آن به «انطباق» یا «تلفیق» یاد کرده­اند. یکی از داستان­هایی که از این رهگذر قابل بررسی است، داستان نبرد سام با عوج بن عنق است که یکی از بخش­های مهم سام­نامه بشمار می­آید. سام از پهلوانان ملی ایران است و نامش در اوستا و متون پهلوی آمده و در شاهنامه از پهلوانان دوران...

گشتاسپ که یکی از پادشاهان کیانی بوده است، در روایات دینی و ملی ایران جایگاهی شایان توجه دارد. او به دلیل برخوردار بودن از دو جنبة مهم و اساسی در زندگی‌اش یعنی پذیرش دین بهی و نیز نقش آفرینی در داستان حماسی و جنگ با ارجاسپ تورانی، از شخصیت‌های نام‌آوری است که در شاهنامة فردوسی نیز مفصلاً بدو پرداخته شده است. برای دانستن پیشینة داستان گشتاسپ و منشأ و خاستگاه آن و آگاهی از منابعی که مورد استفاده و ...

بسیاری از داستان های کهن حماسی و عامیانه زیر بناهایی اساطیری دارند. شخصیت ها، موجودات و حوادث این گونه داستان ها غالباً در لایه‌ای اساطیری پیچیده شده اند، چنان که گاهی تمیز واقعیت از افسانه دشوار می نماید.سام نامه منظومه‌ای نیمه حماسی- نیمه غنایی است که داستان سفر سام را برای یافتن معشوقش بیان می‌کند. این منظومه که شامل تعداد زیادی داستان های تو در توی کوتاه است، از برخی جهات دارای الگوها اساطیر...

شاهنامه فردوسی یکی از بزرگترین منابع حماسی اسطوره ای ما است که برای دریافت بسیاری از مطالب پنهان تاریخی ، حماسی و اسطوره ای، محل مراجعه محققین قرار می گیرد. هدف نگارنده در این پژوهش ، بررسی تغییرات اساطیر کهن ایرانی است که برای دستیابی به این منظور شواهد از شاهنامه فردوسی ذکر می شوند. فصل اول این تحقیق به بیان مساله و اهداف و روش تحقیق اختصاص یافته است. درفصل دوم، به طور مختصر به بحث حماسه و...

هدف از نگارش این رساله شناخت گرشاسپ و تحلیل کردارهای آیینی و پهلوانی او در ادبیّات گاهانی و متون دینی و سنّتی مزدیسنان، متون تاریخی کهن و حماسه های ملّی ایران بوده است. راه نیافتن برخی کردارهای او از اوستا به ادبیّات دور? اسلامی ایران ، تبدیل گرشاسپ اساطیری به بَدَل حماسی اش یعنی سام در شاهنامه، غفلت ورزیدن بیشتر سرایندگان حماسه های ملّیِ پس از شاهنامه از اسطور? گرشاسپ ، روایت اساطیری خشکی ستیزی گرشاسپ...

در ادبیّات پایداری ملل مختلف، حماسه ، از جایگاه ویژه ای برخوردارند؛ که به شرح اعمال قهرمانان و پهلوانان و رشادت ها و دلیری های آنان می پردازند. نخستین مضمون و جان مایۀ اشعار حماسی، رجز است. خواندن رجز، جهت برانگیختن روح حماسی تهییج به جنگ، از عصر جاهلیت در اعراب، مرسوم بوده است جنگجویان در میدان نبرد، در مقام بیان فخروشرافت خود و اظهار شجاعت و برتری نسبت به دشمن، به رجزخوانی می پرداخته اند. رج...

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

آنچه در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است، حماسه های رستم و خاندان اوست. یافته های تحقیق نشان می دهد که داستان رستم، اصلی سکایی دارد و این فرض با نبود نام رستم و زال در اوستا و طرح بسیار کمرنگ حضور این پهلوانان در ادبیات پهلوی، هر چه بیشتر تقویت می شود. این قوم با رسیدن به شرق ایران و تغییر نام «زرنگ» به «سیستان»، با خود، آمیخته ای از فرهنگ «دولت شهرهای» آسیای مرکزی را به ارمغان آورده اند، ف...