یکی از بهترین ترجمه‌های رباعی‌های خیام به عربی، ترجمة احمد صافی نجفی است که در سطح بالایی از شاعرانگی قرار دارد. در این ترجمه، جدا از ویژگی‌های مثبت، مشاهده می‌شود که برگردان رباعی‌ها همراه با تغییراتی در گفتمان و دلالت‌های شعر خیام انجام شده‌است. مقالة حاضر در پی آن است که با اساس قرار دادن اصل انسجام (Cohesion) و ابزارهای انسجام‌بخشی (Cohesive devices) مایکل هالیدی (Michael Halliday) و رقیه ح...

نظریة مایکل هلیدی تحت عنوان «زبان­شناسی سیستمی- نقشی» از مهم­ترین نظریات زبان­شناسی است که در چارچوب نقش­گرایی به شکلی سازمان­یافته و منظّم به تحلیل متون مختلف ادبی می­پردازد. او در بخشی از این نظریه از مؤلفه­هایی سخن می­گوید که یک متن منسجم بایستی از آنها برخودار باشد. سپس رقیّه حسن در یک نظریة جداگانه تکمیل کننده نظریه همسرش مایکل هلیدی با عنوان نظریه هماهنگی انسجامی به­شمار می­رود.      برخی م...

در سال­های اخیر، با توجه به اهمیت اوقات فراغت در ایران، پژوهش‌های متعددی در این حوزه انجام شده است. با در نظر گرفتن فراوانی و تنوع پژوهش‌های انجام‌شده در زمینۀ اوقات فراغت، نیاز به پژوهش‌های ترکیبی، مثل فراتحلیل، در این حوزه احساس می­شود. اصلی­ترین سؤال این پژوهش این است که مهم‌ترین عوامل مؤثر بر گذران اوقات فراغت در پژوهش‌های انجام‌شده در ایران کدامند؟روش پژوهش مقالۀ حاضر، فراتحلیل است. جامعۀ ...

دفاع مقدّس و ادبیات آن، در نگاه شعرا تصویری روشن و گویا از رنج­ها، آسیب­ها و  رشادت­های مردم این مرز و بوم داشته­است. خوزستان از دیرباز مهد تولّد شاعران بزرگی بوده است که جمعی از آنان به تبع پیشامد­ها و تأثیرات جنگ دربارۀ رشادت­های رزمندگان، تحریک مردم برای حضور در جبهه­ها، انعکاس احوال مردم آن دوران و درون­مایه­های دیگر مرتبط با جنگ اشعاری سروده‌اند. در این پژوهش، شعر سه نفر از شاعران زن خوزستان...

انسجام و هماهنگی میان اجزای متن از برترین ویژگی‌های یک اثر ادبی و هنری است. پیرو بررسی‌های زبان‌شناسان نقش‌گرا، این موضوع رونق شتابانی به خود گرفت و در مباحث  نقدی مورد کنکاش قرار گرفت و از پرکاربردترین واژه‌های حوزه نقد دوران معاصر گردید. قلمرو این‌گونه پژوهش‌ها، آثار قرآنی و دینی را نیز در بر گرفت و به بررسی و تحلیل آن پرداخت. داستان موسی(ع) از زیباترین داستان‌های قرانی است که از مختصّات فنی و...

از جمله موضوعات مهم زبان‌شناسی نقش‌گرای هالیدی و رقیه حسن، انسجام و به هم پیوستگی متن است. هراندازه انسجام آوایی، واژگانی، دستوری و معنایی میان یک متن و عناصر آن بیشتر باشد؛ آن متن ماندگارتر خواهد بود. از این رو می‌توان گفت یکی از دلایل ماندگاری قرآن مجید همین انسجامی است که میان عناصر آن برقرار است و مایه برخی از پژوهش‌های ادبی ـ قرآنی گشته است. در این جستار با روش توصیفی– تحلیلی، «انسجام واژگ...

  ارتباط و انسجام میان اجزای مختلف سوره‏های قرآن موضوعی است که از قرن‏ها پیش در سخن قرآن‏پژوهان غربی و شرق‏شناسان جایگاه خاصی یافته و برخی همانند نولدکه، بلاشر، کارلایل، گلدزیهر و...، با طرح ادعاهایی بی‏دلیل و بر خلاف روایات تاریخی تلاش کرده‏اند موضوع انسجام در قرآن کریم را بشری و سلیقه‎ای قلمداد کنند. این پژوهش بر آن است با نگاهی فراجمله‏ای و متن‏بنیاد با اتکا به نسخه تکامل‏یافته از نظریه نظا...

  از مشهورترین خطبه­های نهج­البلاغه که علی‎رغم حجم اندک از موضوعات متنوّعی سخن گفته، خطبه شِقشِقیّه یا مُقَمّصه است. این خطبه در حساس­ترین شرایط روحی امام علی† با شش بخش یا موضوع مختلف ارائه گردیده است. نظر به همین تنوع موضوع و حجم اندک، کیفیت انسجام در این خطبه می­تواند مورد سؤال قرار گیرد. در این پژوهش بر اساس نسخه تکا...

مقاله حاضر محصول نگاهی به کتابِ زبان، بافت و متن؛ جنبه‏هایی از زبان در چشم‏اندازی اجتماعی- نشانه‏شناختی[i] است که طاهره ایشانی و مجتبی منشی‏زاده آن را به فارسی برگردان کرده‏اند. با توجه به آن‏که رویکرد نقشگرایانه به مطالعات زبانی نسبت به رویکردهای صورتگرایانه و شناختی در ایران درصد کم‏تری از مطالعات و بحث‏های زبان‏شناختی را به خود اختصاص داده است، جای خالیِ کتابی که نگرش اخیر را به زبان‏پژوهانِ عل...

انسجام متن از به هم پیوستن مجموعه ای از واژه ها و جملاتی که متضمّن معنا و پیام خاصی است، به وجود می آید. نویسنده، دنیای واقع و فراواقع خود را در قالب متن منعکس می کند و در این انعکاس اگرچه از زمان فاصله می گیرد، اما به مدد زبان و حفظ ارتباط بین عناصر دستوری و واژگانی، معنا را منتقل می کند و متنی منسجم می آفریند. متن سوررئالیستی که بازتابی از دنیای فراواقع است، به دلیل هجوم واژگان ناشی از نگارش خ...