مردم کردزبان از دیرباز به شاهنامه حکیم فردوسی توجه و علاقه داشتند و این امر سبب سرودن منظومه­هایی به سبک و سیاق شاهنامه فردوسی به زبان کردی شده است. منظومه­هایی که به نام شاهنامه کردی به گویش گورانی در دست است، اقتباسی کامل و مستقیم از شاهنامه فردوسی نیست؛ ولی از نظر قالب شعری، داستان­ها و شخصیت­ها و البته روح حماسی و دلاوری با شاهنامۀ فردوسی اشتراکات دارند. بررسی­ها نشان می­دهد که داستان های ر...

نوشتار حاضر تلاشی است تا بر اساس نگاره‌های برجای مانده از دوره ایلخانی، فضاهای جنسیتی بازنمایی شده در آن شناسایی و نسبتِ حضور زنان و مردان مورد مداقه قرار گیرد. در این راستا، نگاره‌های دو نسخه مهم بر‌جای مانده از این دوره، جامع‌التواریخ و شاهنامه بزرگ ایلخانی بررسی شده است. نگاره‌های جامع‌التواریخ، گویای تاریخ مغولان و نگاره‌های شاهنامه بزرگ‌ایلخانی، به تاریخ اساطیری ایران اشاره دارد. طبقه‌بندی ...

شاهنامه بزرگ مغولی، نخستین نسخه شاهنامه سلطنتی به دست آمده در تاریخ نقاشی ایران است که توسط دلال بلژیکی «جرج دموت»، برگ برگ شده است. این نسخه از جهات بسیاری همچون اندازه بزرگ، تأثیرات خارجی و جنبه تاریخی حائز اهمیت است. تحقیق حاضر کوشیده است به ویژگی های منحصر به فرد این نسخه ارزشمند بپردازد و به سولاتی همچون ویژگی های نگارگری شاهنامه بزرگ مغولی چیست؟ و تأثیرات هنر چین و بیزانس در این نسخه به ...

قطب الدین شیرازی (634-710ق) که زندگی علمی خود را به عنوان یک پزشک جوان آغاز کرد، ناگزیر شد در جستجوی دانش سفرهای دورودرازی بکند. وی که مقامش در علم شناخته شده و از ستایش و حمایت شخصیت های بزرگ زمان خود برخوردار بود، حتی در دورانی که در روم منصب قضا داشت و یا از سوی حامیان ایلخانی خود به سفارت می رفت، به فعالیت های علمی خود ادامه می داد. این مقاله با بررسی برخی از کتاب های تاریخی کهن می کوشد تا ...

طراحی پیکره به طور مداوم درنقاشی وپیکره تراشی و حجاری و نقوش و تصویرسازی کتاب و ... در هنر تصویری ایران مورد استفاده قرارگرفته ودرهر دوره با توجه به مبادلات فرهنگی و هنری با سایرکشورهای همجوار(در شرق و غرب ایران) تحت تأثیر این تمدن ها قرارگرفته است اما هیچ گاه روح ایرانی خود را از دست نداده و پیوسته دارای منش و شخصیت ایرانی بوده است. دراین بین کتاب شاهنامه بزرگ ایلخانی به عنوان شاهکار بزرگ دوره...

تاریخ دریافت: 26/2/90                تاریخ پذیرش:  6/3/91 e-mail: [email protected]                                                  در دوره­ ایلخانی و در پایان کار خاندان جوینی، تا روی کار آمدن غازان نهاد وزارت وارد دوره­ای پر فراز و فرود شد. ارغون که در واکنش به دوره­ی­ احمد تگودار و برتری خاندان جوینی به ایلخانی رسید، امیری مغولی را به مقام وزارت برگزید. روی کار آمدن امیر بوقا وقفه­ای درف...

تاریخ دریافت: 26/2/90                تاریخ پذیرش:  6/3/91 e-mail: [email protected]                                                  در دوره­ ایلخانی و در پایان کار خاندان جوینی، تا روی کار آمدن غازان نهاد وزارت وارد دوره­ای پر فراز و فرود شد. ارغون که در واکنش به دوره­ی­ احمد تگودار و برتری خاندان جوینی به ایلخانی رسید، امیری مغولی را به مقام وزارت برگزید. روی کار آمدن امیر بوقا وقفه­ای درف...

شاهنامۀ فردوسی بیشتر از هر اثر ادبی دیگری در تاریخ نگارگری ایران مصور شده­­است. گسترۀ مطالعاتی که تاکنون بر روی نگاره­های مذکور انجام شده­است را می­توان به دو رویکرد عمده تقسیم کرد. در غالب این مطالعات، آثار صرفاً بازنمودی از متن مکتوب بشمار می­آیند. تمرکز بررسی­ها بر فُرم، تکنیک­های اجرای آثار و دسته­بندی­های مکتبی بوده­است. بخش دیگر، وارد حوزۀ معناشناسی آثار شده­اند و هدفشان دست­یافتن به دلالت­...

مسألۀ منابع فردوسی در سرودن شاهنامه و شیوۀ کار او یکی از چالش های اساسی در شاهنامه پژوهیست. گروهی بر پایۀ همانندی برخی از عنوان­های داستان های یادشده در مقدّمۀ بازمانده از شاهنامۀ ابومنصوری، این کتاب را یگانه منبع فردوسی دانسته اند. برخی دیگر معتقدند که فردوسی در کنار شاهنامۀ ابومنصوری از منابعی دیگر نیز استفاده کرده است. دلیل اصلی این گروه از پژوهش­گران آن است که از آن­جایی که منبع مشترک و اصلی...

در فاصله زمانی میان فوت چنگیزخان(در 624ه.ق) تا لشکرکشی هلاکوخان از مغولستان به سوی ممالک اسلامی(در 653ه.ق) و حتی مدتی پس از آن  تعدادی از سرداران مغول در ایران(بویژه در خراسان،مازندران،سیستان و آذربایجان)قدرت یافتند.ارغون آغا(پدر امیر نوروز)یکی از این سرداران بود که مدت 39 سال حکومت خراسان و سیستان و آذربایجان رابر عهده داشت.وی چهار پسر داشت که از همه معروفتر ،نوروز بیگ(امیر نوروز)بود.در زمان ا...