در میان شاگردان صادقین(ع) برخی شخصیت‌ها تأثیرگذارتر، مشهورتر و جالب‌توجه‌تر از دیگران بوده‌اند. یکی از این شخصیت‌ها جابر بن‌یزید جعفی است که بیشتر از محضر امام باقر(ع)بهره برده است. گرچه وی را از بزرگان امامیه خوانده‌اند و آثاری نیز برای وی نام برده شده است، اما گزارش‌هایی نیز وجود دارد که متضمن قدح و ذم اوست. پس از وفات جابر، غالیان نیز به او ابراز علاقه کرده و برخی از عقائد خود را به او نسبت ...

چکیده تطابق گفتار و کردار و تفکرات با واقع را صدق می گویند و همه ی اعمال، گفتارها، اندیشه ها و نیت های فرد صادق بر مبنای انطباق با واقعیت ها انجام می گیرد. در مرتبه ی اوّل خداوند متعال خود، صادق است و در مرتبه ی دوم پیامبران، امامان (:) و پس از آنان مومنین، متقین، زاهدین، مخلصین، متوکلین و صابرین، مصداق مفهوم واقعی صادقین به شمار می روند. دعوت به صداقت و پرهیز از بی صداقتی و دروغ از وجوه مشت...

یکی از مسائل مهم در حوزۀ دین پژوهی، بحث مرجعیت دینی است. به موجب آن، کسانی که اطلاعات علمی در مسائل دینی ندارند، موظف به رجوع به عالمان و متخصصان علوم دینی و اخذ معالم دینی از آنان خواهند شد. مرجعیت دینی پایه های مهمی در قرآن، به ویژه آیه های «نفر» و «سؤال» دارد. به موجب قرائن و شواهد تاریخی، رسول خدا(ص) پایه گذار مرجعیت دینی در عصر خود شدند. اما نظام مرجعیت دینی به عنوان نظامی که پاسخ گوی نیاز...

کتاب کافی از مهم ترین جوامعِ حدیث شیعه به شمار می رود. شیعیان همواره در طول تاریخ این اثر حدیثی را مجموعه ای معتبر از روایات صادقین (ع) تلقی کرده اند. بر این پایه جا دارد اسباب و علل این منزلت و جایگاه مهم برای اثر فوق مطالعه شود. بی تردید از مهم ترین اسباب و علل این توجه گسترده، نحوۀ خاص گزینشی است که مؤلف اثر محمد بن یعقوب کلینی برای فراهم آوردن روایات آن به کار بسته است. بناست که در این مطالع...

یکی از منابع اصلی در تفسیر قرآن ائمه اطهار(ع) هستند؛ که به گفته پیامبر(ص) ثقل اکبرند. و قرار گرفتن این ثقل در کنار قرآن کریم، مبین وتفهیم کننده مفاهیم آن می باشد. با توجه به اینکه درعصر صادقین (ع) این دو امام بزرگوار ازآزادی بیشتری جهت ترویج معارف قرآنی سود می بردند؛ مسلما در تفسیر قرآن کریم نیز نسبت به سایر ائمه از فعالیت بیشتری برخوردار بودند. با توجه به اینکه حدیث در نزد محدثین از جایگاه ویژ...

امروزه شیعه امامیه تنها راه نصب امام را نصّ جلی و خفی یا انجام‌دادن معجزه که نوعی نص فعلی است می‌داند و درباره ضرورت تعیین و نصب امام از طرف خدا و معرفی او با نص نبی یا امام پیشین، دلایل و براهین عقلی و نقلی متعددی مطرح می‌کند. برای اثبات و شناخت صفاتی مانند علم و عصمت که برای امام ضروری است، هیچ راهی جز تعیین الاهی و معرفی پیامبر وجود ندارد. بر این اساس، هر فردی که پیامبر (ص) بر امامت او تصریح ...

یکی از انواع تفاسیر قرآن مجموعه تفاسیری است که به عنوان تفاسیر روایی از آن‌ها یاد می‌شود. در این تفاسیر که مجموعه‌ای از روایات تفسیری است، این روایات هم از جهت مضمون و هم از جهت روش بیان تفسیری دارای انواع مختلفی می‌باشند. یکی از پربسامدترین روایات از حیث مضمون، روایات تأویلی است. از طرفی در تفاسیر عرفانی و حتی علم عرفان نیز بحث تأویل از مهم‌ترین مباحث مطرح‌شده می‌باشد. شناخت گونه‌های روایات تأ...

قرآن کریم به‌عنوان بزرگ‌ترین معجزه‌ی جاوید پیامبر اسلام (ص) از همان ابتدای نزول آن، هدف اصلی هجوم تمام نویسندگان مخالف آن در شرق و غرب قرار گرفت. البتّه قرآن خود مخالفین خویش را به مبارزه دعوت نموده است و این دعوت تا قیامت صادق و پابرجاست. در قرن دوم هجری و عصر صادقین (علیهماالسّلام) نیز گروهی از مخالفان همان شکستی را که مشرکین در عصر نزول تجربه کرده بودند، دوباره تجربه کردند. در این مقاله تلاش ب...

یکی از مهمترین آسیب هایی تهدیدکننده دین در هر روزگاری، باورهای ناصواب در این حوزه است. از جمله مهمترین باورهای ناصواب دینی، اعتقادات و اندیشه های غلو آمیز می باشد. این اعتقادات می تواند در حوزه های مختلف مرتبط با دین، نتایج سوءی به بار آورد، از آن جمله، می توان به نوعی از ستیز بی پایه میان دین و عقل یا دین و علم اشاره کرد که در پی برخی از باورهای غالیانه بروز می کند.  در اسلام، اواسط قرن نخست ...

رابطه اختلاف قرائات با تحریف قرآن یکی از مسائل چالش برانگیز درحوزه علوم قرآنی بوده است که از سوی محدّث نوری مطرح گردید. او در قرن سیزدهم با استناد به روایات متناقض، بین اختلاف قرائات و تحریف قرآن ارتباط برقرار کرد و مدعی شد که اختلاف قرائات یکی از عوامل تحریف قرآن می باشد. ازطرف دیگر اهل سنت بر مبنای اعتقاد به نزول قرآن بر هفت حرف، منشأ اختلاف قرائات را به عصر پیامبر(ص) بر می گرداند. برمبنای آیا...