وجه شبه بیش از هر رکن دیگر تشبیه، جهان خیالی شاعر را توصیف می کند.تقسیم بندی هایی متعدد از وجه شبه در بلاغت سنتی صورت گرفته است که در آن وجه شبه به حسی، عقلی-حقیقی، خیالی-تمثیلی، غیر تمثیلی –مفرد،متعدد و مرکب طبقه بندی می شود.از سوی دیگر، وجه شبه براساس دستورزبان، هم چنین ماهیت آن، که صفت، ویژگی و یا کارکرداست، تقسیم شده است. درکلیات شمس باتنوعی بی نظیر دروجه شبه ها روبرو می شویم.یکی از دلایل ...

سهروردی ادراک خیالی را اضافه اشراقی بی واسطه نور اسپهبد نفس با صور معلقه عالم خیال مستقل از نفس می داند و در این فرآیند برای هیچ امری حتی صور ادراکی، حیثیت وساطت قائل نیست. بنابراین با حذف مدخلیت صور ذهنی در ادراک خیالی، بحث مطابقت صور ذهنی با متعلَّق خارجی جای طرح نمی یابد. از نظر سهروردی آنچه در ادراک خیالی به عنوان امر جدیدی برای انسان حادث می شود، اضافه اشراقی خاصی است که پیش از این ادراک خاص...

موضوع اصلی این مقاله به بررسی قوه خیال وجایگاه آن در مراتب هستی انسان وتجرد آن ازنگاه ملاصدرا اختصاص دارد . شناخت نفس ومراتب آن به ویژه قوه خیال درسیر اندیشه ملاصدرا اهمیت بنیادی دارد قوه خیال درواقع ، ازیک سو پیوند میان جهان طبیعت وجهان وراء طبیعت بشمارمی آید ، وازسوی دیگر ، آگاهی حسی واگاهی عقلی انسان رابه یکدیگر مرتبط می سازد .به سخن دیگر ، آگاهی خیالی میان دوآگاهی حسی وعقلی قرارداد تاگسست ا...

پژوهش حاضر تلاش نموده است تا حقیقت ادراک حسی را از منظر بزرگ ترین فلاسفه اسلامی بررسی نموده، و نقش و جایگاه آن را در حصول معرفت بشری تبیین نماید. ادراک حسی به معنای کسب معرفت از راه یکی از حواس پنج گانه ظاهری در انسان می باشد. پدیده ادراک شامل چهار مرحله حسی، خیالی، وهمی و عقلی است، که سه مرحله نخست تنها مدرک جزئیات بوده، و مرحله ادراک عقلی مربوط به کلیات می باشد. تمامی حکما، ادراک عقلی را ادرا...

حمزه نامه ، شرح ماجراهای خیال انگیز امیر حمزه صاحبقران ، یکی از آثار مشهور ادب فارسی و فرهنگ اسلامی و جزء اولین قصه های عامیانه ای می باشد که به صورت نقالی اجرا می شده است. این کتاب در قرن پانزدهم میلادی به دستور اکبر شاه در هند توسط تعداد بسیاری از هنرمندان ایرانی و هندی به صورت کتابی مصور در آمد. در این کتاب موجودات خیالی بسیاری به چشم می خورد که شامل انواع دیو،اژدها،غول و پری ـ دیو زادگان می...

حقیقت علم و ادراک و چگونگى حصول آن برای نفس ناطقه، در حکمت متعالیۀ صدرایى از مرحلۀ معرفت‏شناسى فراتر رفته و وارد مباحث هستى‏شناسى شده است. صدرالمتألهین در دو حوزۀ ادراکات جزئی خیالی و ادراکات کلی عقلی، نوآورى‌هایی دارد که در فلسفه‌هاى پیش از او سابقه نداشته اما دیدگاه او دربارۀ مصدر بودن نفس در حصول ادراکات جزئی خیالی، از سوی برخی شارحان فلسفۀ او پذیرفته نشده است. در نوشتار حاضر، تلاش شده مظهری...

پژوهش حاضر در پی تحلیل بازنمایی واقعیت و صور خیالی در نقاشی قاجار از آغاز تا سال 1264 هجری قمری بوده است. به همین منظور در این پژوهش سعی بر آن بوده تا ضمن بررسی صور خیالی و واقع نگاری نقاشی نیمه ی نخست قاجار به تأثیر ادبیات بر این هنر اشاره شود و به صورتی مصداقی مورد تحلیل قرار گیرند. اثبات این فرضیه که نقاشان نیمه ی نخست قاجار در مواجهه با واقعیت و صور خیالی، متأثر از ادبیات و فرهنگ ایرانی بو...

در آثار نقاشی معاصر که تجلی بخش احساس از طبیعت بوده همواره مورد توجه هنرمندان قرار گرفته است که این روند در تقابل با آثار دیگر به شناختی عمیق تر در عالم هنر دست پیدا می کنیم؛ به طور کلی با توجه به تغییر در دیدگاه فلسفی مفهوم منظره پردازی در طول زمان دچار دگرگونی شده است از طرفی در تفکر ایرانی هنرمند در عین حال که به دنیای خیالی نظر دارد، جهان مادی همچنان برای او منبع الهام می باشد. در آثار این ...

تأکید اصلی پژوهش حاضر معرفی آثار نقاشی خیالی نگاری موجود در موزۀ آستان قدس رضوی مشهد مقدس می باشد. این پایان نامه بر آن است تا به بررسی جایگاه و اهمیت این آثار در میان نمونه های برتر نقاشی خیالی نگاری بپردازد. از آنجا که تاکنون بر روی این آثار -که اغلب در گنجینه و خزانۀ موزه نگهداری می شوند- پژوهش های صورت نگرفته است ، معرفی و ارائۀ شناسنامۀ صحیح از این میراث هنری و بررسی مسایل ساختاری و محتوای...

ایده جهانهای ممکن حدود نیم قرن است که مورد توجه قرار گرفته است. کاربرد اصلی و اولیه این ایده، توسط منطقدانان و به منظور طراحی دلالت‏شناسی صوری برای منطق گزاره‏های ضروری و ممکن، با استفاده از مفاهیم و ساختارهای موجود در نظریه مجموعه‏ها، بوده است. این ایده سپس، در شاخه‏های دیگر منطق، مانند منطق تکلیف و منطق شرطی نیز به کار گرفته شد و سودمند واقع شد. «جهانهای ممکن»، به سرعت، در رشته‏های دیگر مانند...