پیشینه مدح در شعر عربی به عصر جاهلیت می رسد؛ ولی مدح در شعر فارسی، به تقلید از عروض عربی، از قرن سوم هجری شروع شده است. در دوران حیات متنبی و حافظ، مدح رواج فراوان یافته و شاعران بسیاری به مدیحه سرایی مشغول بود هاند. جایگاه و موقعیت مدح در دیوان متنبی و حافظ، با یکدیگر تفاوت فاحشی دارد. در حالی که حدود 90 % دیوان متنبی را مدح تشکیل می دهد، تنها 7% دیوان حافظ به مدح اختصاص یافته است. این دو شاعر...

بدون تردید پژوهش در تشبیه آن هم در شعر شاعری بزرگ چون متنبی از اهمیت خاصی برخوردار است، چرا که شاعر به علت برخورداری از دانش وسیع و روحیه بلندپروازانه زیباترین تشبیهات را به خود اختصاص داده است تا جایی که همواره شعرش کانون مناقشه اندیشمندان شرق و غرب قرار گرفته است رسانه حاضر پژوهشی است در تشبیه و انواع آن در شعر متنبی ؛ که نگارنده آن را در سه بخش تدوین نموده است . بخش اول اختصاصی به تشبیه دارد...

متنبی(303-354هـ) و ناصر خسرو(394-481هـ) از جمله شاعرانی هستند که حکمت را در مضامین شعری خود جای داده و مفاهیم آن را به شکل والایی پرورانده‌اند. این دو شاعر بزرگ که مفاهیم متعالی حکمی را در قصاید خود بیان داشته‌اند جزء سردمداران این عرصه به حساب می‌آیند، با وجود شباهت‌ها، تفاوت‌هایی در میان آن‌ها در بیان مضامین حکمی دیده می‌شود که این پژوهش با بررسی بسامد این مضامین، سعی بر توضیح شباهت‌ها و تفاو...

هر فرهنگی ویژگی‌های خاص خود را دارد و این ویژگی‌ها بر شکل‌گیری شخصیت کاربران فرهنگی تأثیر دارد، چنانکه انگلیسی‌ها خونسردند و آمریکایی‌ها متعهد، ژاپنی‌ها پرتلاش و اسکاتلندی‌ها خسیس و فرانسوی‌ها رمانتیک و ایرانی‌ها بدبین هستند. اوضاع و احوال روزگار سعدی و متنبی به گونه‌ای بوده است که آن‌ها به حکمت گرایش پیدا کرده‌اند. این دو شاعر تحت تأثیر فضای زمانه خود بوده‌اند. انتشار فرهنگ ی...

زندگی چیست؟ ما از کجا آمده ایم و به کجا می رویم؟ اینها دو پرسش اساسی زندگی آدمیان است. پاسخی که هر فرد برای این پرسش ها می یابد، جهان بینی وی را شکل می دهد و بر آن اساس چگونه زیستن را می آموزد.در این جستار، تلاش کرده ایم دیدگاه رودکی- شاعر بزرگ پارسی گوی- را با دیدگاه متنبی- یکی از شاعران بزرگ تازی- دربارۀ مرگ و زندگی مقایسه کنیم؛ نیز هریک از این دیدگاه ها را بررسی و تحلیل کنیم.

ارتباط و پیوستگی عناصر هر جمله و همچنین جمله های هر متن در دریافت معنای آن اهمیت و نقش بسزایی دارد . به همین سبب از دیرباز، دستوریان و ادیبان در پی یافتن این قواعد بوده اند. قواعد و ویژگیهای ارتباط اجزای هر جمله در دستور زبان یا نحو بیان می شود. یکی از نظریات مهم زبانشناسی که تأثیر فراوانی بر شیوه های تحلیل متن گذاشته نظریه هالیدی است. این نظریه، بخشهای گوناگونی دارد که یکی از آنها عوامل انسجام...

سعی این پژوهش بر‌آن‌است تا تصویرپردازی‌های حماسی دیوان متنبی و عنصری را در قصایدی که به‌صورت‌ویژه به شرح جنگ‌ها و لشکرکشی‌های سیف‌الدوله و محمود غزنوی، پرداخته‌است، مورد‌بررسی‌قرار‌دهد و با تجزیه و تحلیل موضوعات مشترک به‌کار‌رفته در تصویرهای حماسی دو‌شاعر و بررسی تأثیر صبغۀ‌اقلیمی بر خلق این تصویرها به‌این پرسش اساسی پاسخ-دهد که هر‌یک از‌این دو شاعر برای خلق تصویرهای حماسی از چه تکنیک‌هایی استف...

متنبی در رثا، موضع شخصی حکیم دارد و عقلش بر عاطفه اش می چربد، نگاه او به مرگ، نگاه شخصی دردمند و اندیشمند است، در دردمندی بر مرگ نمی تازد بلکه بر روزگاری می تازد که آزا گان را می گیرد و بر حسودانی خشم می گیرد که فضای صاف زندگی را تیره و تار می سازند. مرثیه های متنبی به حسب شخص فقید با هم اختلاف دارند، شاعرگاهی ناچار می شودکسی را رثا گویدکه مصیبت او را غمگین نساخته است، بنابراین شعرش دارای عاطفه...

خاقانی و متنبی دو شاعر نامی ادبیات فارسی و ادبیات عرب‌اند، که پیشگامان عرصه‌ خودستایی و فخر شناخته می‌شوند. پژوهش حاضر در پاسخ به این سؤال که خاقانی و متنبی هر یک چگونه به خودستایی در شعر خود پرداخته‌اند صورت گرفته و نمونه‌هایی از خودستایی‌ را در شعر هر یک ارائه نموده است. آنچه باعث می‌شود دو شاعر به خودستایی بپردازند خلأهای درونی است و عقده‌های روان‌شناسانه ...

تشبیه یکی از بارزترین و بنیادی ترین شیوه های بیانی است که نفش عمده ای در خیال انگیزی و تاثیر کلام شاعران داشته است. در این مقاله به شیوه توصیفی -تحلیلی و تطبیقی تشبیهات موجود در ادبیات حکمی بوستان و سروده های جکمی متنبی از وجوه محتلف طرفین تشبیه -جسی و عقلی بودن -مفرد و مرکب بودن - وجه شبه بررسی گردیده و تحلیلی آماری از آن ها ارایه شده است. نتایج تحقیق حاکلی از آن است که هر جند سعدی و متنبی از ...