پس از فروپاشی اتحاد شوروی، استقلال کشورهای قفقاز جنوبی (جمهوری آذربایجان، ارمنستان، گرجستان) با مسائل تنش‌زا مانند اختلاف‌های قومی و ارضی همراه بود. بحران قره‌باغ، آبخازیا، اوستیای جنوبی، نمونۀ این اختلاف‌ها هستند که تا به امروز حل نشده و باقی‌ مانده‌اند. سؤال اصلی این است که دلیل حل نشدن این اختلاف‌ها چیست؟ در چه شرایطی منطقه قفقاز جنوبی به صلح و آرامش می‌رسد؟ پاسخ احتمالی به این پرسش این است ...

روابط بین‌الملل در عصر جنگ سرد تصویری متصلّب از نهادهای امنیتی حاصل می‌کرد، چراکه تصور نهادهای بین‌الملل همچون تصور سایر پدیده‌های روابط بین‌المللی ریشه در معادلات سیاسی- ایدئولوژیک دنیای دوقطبی داشت. با پایان یافتن جنگ سرد و گذار از چشم‌انداز خردگرایی به چشم‌انداز تأمل‌گرایی این فرصت فراهم آورد که نظریه‌پردازی دربارۀ نهادهای امنیتی تحول یابد. این امر بیش از پیش در خصوص نظریه‌های طرح شده در خصوص...

ظرفیت‌‌های ژئوپولیتیکی ایران، امنیت ملی آن را به شدت تحت تاثیر محیط منطقه‌ای خاورمیانه قرارداده است. پس از انقلاب اسلامی، شکل گیری ائتلافی از کشورهای سنی نشین حاشیه‌‌ی خلیج فارس به زعامت عربستان، ناچارا ایران را وادار به تقابل جویی در چارچوب محور مقاومت نمود. محوری که با روی کار آمدن دولت شیعی عراق،اقتداری مضاعف یافت. عملکرد امنیتی ایران در تحولات ناشی از بیداری اسلامی، حمایت از گروه‌های شیعی د...

چکیده: به دلیل ناکارآمدی دیدگاه سنتی نسبت به امنیت و محدود بودن آن به امنیت نظامی- سیاسی، در دهه هشتاد میلادی با توسعه مفهوم امنیت از سوی نظریه پردازان غربی، سعی شد که دیدی همه جانبه به این مفهوم لحاظ گردد. چرا که در ادبیات نوین سیاست، متغیرهای جدیدی وارد گشته بود که دیدگاه کلاسیک دیگر جوابگوی تهدیدات نبود. نظریه پردازانی چون باری بوزان این مرحله از تکامل ادبیات امنیتی را در چهارچوب مکتب کپنها...

امنیتی ساختن، نظریه ای است که از سوی مکتب کپنهاگ به منظور تحلیل مسائل امنیتی ارائه شده است. این نظریه بر اساس مفهوم اقدام گفتاری شکل گرفته و معتقد است که امنیت مفهومی مبتنی بر زبان می باشد و صرفاً پس از اظهارشدن به وجود می آید. نظریه امنیتی ساختن با طرح مفاهیمی همچون بازیگر امنیتی ساز، زمینه و مخاطب، مسائل مختلف مرتبط با این نظریه را در این چارچوب مورد بررس قرار می دهد. این نظریه بیشتر بر پایه م...

نویسنده در این مقاله به دنبال شناسایی تهدیدات امنیتی رژیم صهیونیستی در قبال ایران در حوزه‌های مختلف از دوره پهلوی تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران و واکنش‌های امام خمینی نسبت به آنها است. بدین منظور ضمن ارائه‌ تعریفی جامع از مفهوم امنیت و با تمرکز بر تعریف ارائه شده از سوی مکتب کپنهاگ، این تهدیدات را در چهار حوزه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نظامی بررسی و با واکاوی سخنان امام خمینی، واکنش‌ها...

بسیاری از اندیشمندان روابط بین‌الملل بر این باورند که بحث درخصوص جایگاه امنیت درسیاست خارجی کشورها یکی از مباحث مهم در درک روابط بین‌الملل محسوب می‌گردد. پایان جنگ سرد، شکل گیری نظم نوین جهانی، ظهور بازیگران فراملی و فرادولتی، روند جهانی شدن و ... موجب شد تا بحثی کاوشگرانه پیرامون مطالعات امنیتی و چیستی آن مطرح گردد. بویژه آنکه فروپاشی رقابت میان آمریکا و شوروی در قالب جنگ سرد، ضمن آنکه ادبیات ...

موضوع تحول در راهبرد امنیت ملی چین و اینکه رشد آن چگونه در آیین امنیتی این کشور در بازتعریف تهدیدها امنیت ملی تبلور یافته است، در دهه‏های اخیر بحث های بسیاری را میان سیاست گذاران و جامعۀ محققان برانگیخته است. بررسی و ارزیابی تحول راهبرد امنیت ملی چین در چهارچوب آیین امنیتی «امنیت فراگیر» طی چهار نسل رهبری آن کشور، هدف این مقاله است. پرسشی که جست وجوی پاسخ آن در کانون توجه این مقاله قرار دارد، ا...

تأمل در رهیافت امنیت اجتماعی با هدف تبیین نسبت نظری امنیت و هویت، از رویکردهای متأخر در مطالعات امنیتی بویژه در میان اروپائیان بوده است و نو واقع گرایانی چون باری بوزان و اندیشمندان مکتب کپنهاگ را در توضیح معماهای امنیتی در سطوح درون دولتی و میان دولتی یاری داده است. اصطلاح امنیت اجتماعی را نخستین بار باری بوزان در کتاب «مردم، دولتها و هراس» به کاربرد و مسائل آن را شامل تهدیداتی دانست که هویت ج...

پژوهش حاضر با هدف واکاوی تهدیدات امنیتی گروه سلفی جهادی داعش بر محور مقاومت و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تنظیم شده است و تلاش اصلی نویسندگان در این پژوهش ارائه پاسخی علمی و عینی بدین سؤال است که گروه سلفی جهادی داعش با عقایدی ضد شیعه چه تهدیداتی را می‌تواند علیه محور مقاومت وامنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته باشد؟ فرضیه پژوهش حاکی از آن است که تهدیدات ناشی از این گروه در سطوح مختلف سیاسی، ...