از چشم اندازهای جدید در برنامه ریزی توجه به مسئلۀ فضا و سازمان فضایی است که نیازمندی ها، ویژگی های فضا و اجزای سازمان فضایی را بررسی می کند. یکی از اجزای کلیدی سازمان فضایی، جمعیت است. جمعیت یکی از عناصر بنیادی در برنامه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود، بنابراین شناخت ساختار، ابعاد و گستردگی فضایی آن از ابزارهای مهم تصمیم گیری و برنامه ریزی به شمار می رود. درک توزیع و پویایی جمعیت در...

به طور کلی بنیان های جغرافیایی به دودسته بنیان های طبیعی وانسانی تقسیم می شوند.مطالعات انجام گرفته نشان می دهدکه ساختار نظام استقرار ضمن تاثیر پذیری از بنیان های انسانی درارتباط با بنیان های طبیعی شکل گرفته اند . مسأله سکونتگاه های روستایی بخشی ازمسائل گسترده تری است که درسطح ملی ومنطقه ای نمود پیدا می کند ولازم است درتمامی ابعاد ان پژوهش صورت گیرد.به تبع این ضرورت ، این پژوهش برآن است تا به مط...

آذربایجان از دو قرن پیش به دو بخش تقسیم شد. بخش شمالی آن پس از الحاق به روسیه، شوروی و در نهایت جمهوری آذربایجان دچار دگرگونی های زیادی گشت. علیرغم تمام مشترکات طبیعی و انسانی این منطقه، تفاوت های ساختاری سیاسی و اقتصادی دولت های دو سوی مرز باعث تغییر در ساختار و کالبد سکونتگاه های واقع در شمال و جنوب رودخانه ارس شده است. این پژوهش به بررسی نقش ایدئولوژی و نظام های برنامه ریزی بر ساختار کالبدی-...

نواحی روستایی و شهری به طور عمده به عنوان دو مجموعه سکونتگاه جدا و رقیب تلقی می گردند و بدینسان نوعی برنامه ریزی مجزا و تفکیک شده که یکپارچکی عرصه های فضایی را نادیده می گیرد، رایج می گردد. در حالی که  شهر و روستا در گهواره ناحیه همزیست و هم بسترند، بطوریکه بین آنها روابط و تعاملات گوناگون و پیوسته ای وجود دارد. از این رو دیگر نمی‌توان مناطق روستایی و شهری را در مطالعات و برنامه ریزی‌ها به صورت...

طی دهه­های اخیر مفهوم عدالت فضایی در گستره فقر شهری و سکونتگاه­های حاشیه­ای اهمیت ویژه­ای یافته است. بی­عدالتی در نحوه توزیع خدمات و تسهیلات شهری تأثیر جبران ناپذیری را بر ساختار و ماهیت شهرها به خصوص در گسترش پهنه­های فقر شهری و شکل­گیری سکونتگاه­های حاشیه­ای می­گذارد. عدم تعادل پراکنش در خدمات در این گونه سکونتگاه­ها به شکل­گیری عدم تعادل فضایی و محرومیت ساکنان از خدمات و تسهیلات شهری و افزای...

عدم توجه به نظام شهری و نحوه پراکنش مراکز و کانون های شهری در پهنه سرزمین از یکسو و رشد شتابان شهرنشینی از سوی دیگر به گسیختگی و عدم انسجام در ساختار فضایی منجر خواهد شد. در چنین شرایطی بسیاری از سیاست های موجه توسعه در سطوح ملی و منطقه ای کارآمدی خود را از دست داده و نتایج مورد انتظار را به همراه نخواهد داشت. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، سعی دارد به بررسی سلسله مراتب سکونتگاه های شهری، ن...

روند تحولات اجتماعی‌، اقتصادی و فرهنگی در دهه‌ های اخیر و گوناگونی بستر جغرافیایی، به شکل ‌­گیری نوعی خاص از نظام  فضایی استقرارگاه‌ های انسانی در پهنه ­ی سرزمینی منجر شده است. در این راستا عدم تعادل فضایی در ارائه خدمات و تسهیلات مولد و زیربنایی و همچنین عدم هماهنگی بین رشد و توسعه نواحی و مناطق مختلف موجب برهم خوردن نظم فضایی سکونتگاه ‌ها از یک‌سو و رشد شتابان و بی‌رویه ‌ی بعضی از شهرهای درجه...

گروه‌های انسانی در گستره‌های مختلف جغرافیایی نسبت به سطح تکنیک و تمدن و میزان برخورداری از مواهب طبیعی، محیط را به نسبت‌های مختلفی تغییر داده و در نهایت استیلا و تفوق آنها بر محیط منجر به ایجاد مناظر آمایش یافته گردیده است. سکونتگاه‌ها در چهار چوب روابط متقابل انسان و محیط و برحسب شرایط محیط طبیعی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی سیاسی – اداری و تاریخی سازمان می‌یابند. هدف از این پژوهش تحلیل نظا...