در دور? معاصر، دانش معناشناسی از مباحث جدید و مفید در حوز? علوم قرآن است. معناشناسیِ واژگانِ قرآن که در حقیقت، نوعی فرهنگ واژگان قرآنی محسوب می شود، در پیِ کشفِ معنایِ واژگانِ قرآن کریم است که در دو قالب معناشناسی تاریخی و معناشناسی توصیفی، ارائه می شود. در معناشناسی تاریخی، بررسی می شود که معنای اولیّ? واژه چه بوده و در گذر زمان چه تطوّرات معنایی یافته است و معناشناسی توصیفی به مطالع? رابط? معنایی واژ...

قرآن‌کریم به‌ عنوان تنها متن وحیانی بدون تغییر، حقیقت را در قالب واقعیت با هدف فهم، به ‌اجمال بیان داشته است و عقل انسان به ‌عنوان مهم‌ترین حجت فهم، درگیر کاوش در کشف لایه‌های معنایی آن شده است. واقعیت قرآن در قالب زبان بشری تحقق یافته است و خالق آن بر اساس حکمت مطلق خود، از تمام فضای زبانِ انتخاب شده بشری در جهت انتقال مفاهیم استفاده نموده است. لذا مهم‌ترین مبنای فهم دقیق، بررسی و درک دقیق لفظ ...

چکیده معناشناسی یکی از شاخه­های زبان شناسی است که پیشینه­ای کهن ندارد، اما برخی مباحث و اندیشه­های آن قابل طرح و بحث است. این نظریه که از اواسط قرن نوزدهم پا به عرصه زبان شناسی نوین گذاشت، به بررسی معنا در ساختار کلام می­پردازد. بنیانگذاران نخستین آن ماکس مولر و میشل بریل بودند. چند معنایی یکی از شاخه­هایی است که دانش معناشناسی به آن می­پردازد. این جستار در پی آن است تا با استخراج معانی لغوی...

مسئله صفات و معناشناسی اوصاف الهی و ارتباط آن با توحید حقیقی پروردگار، از جمله مسائل بنیادین الهیاتی است که همواره میدانی برای ظهور باورهای مختلف اندیشمندان اسلامی بوده است. در این میان قاضی سعید قمی از اندیشمندان بزرگ امامیه در روزگار صفویه، در زمینه وجود‌شناسی و معناشناسی اسما و صفات الهی دارای دیدگاهی ویژه بوده است که با آرای رایـج و مشهور عالمان شیعه در این باب، اختلاف فراوانی دارد. نوشته‌ی...

از رویکردهای روایت شناسی ساختگرا، نشانه ـ معناشناسی ساختارهای داستانی است که چگونگی کارکرد، تولید و دریافت معنا را بررسی می کند. گریماس، بنیانگذار مکتب نشانه شناسی پاریس، با مطرح کردن نظریه معناشناسی روایت، هر داستان را دارای فرایند تحولی و نظام گفتمان روایی می داند که ناشی از کارکردهای کنشی و شَوِشی است. با توجه به این روش، پنج داستان کوتاه پایداری لبنان «لقاءٌ فی لحظه رحیلٍ، قفز فوق الزمن، موسم ...

زمان به عنوان یک مفهوم ذهنی معمولاً در زبان که وسیله ای برای بیان افکار و مفاهیم ذهنی است نمود می یابد. در اغلب زبان ها ابزار بیان زمان، زمان دستوری و قیدهای زمان می باشند. اما واقعیت اینست که سخنگویان زبان برای بیان زمان مورد نظر خود یا درک زمان مورد نظر گوینده بیشتر به بافت زبانی و موقعیتی متکی هستند تا ابزارهای دستوری و واژگانی. یاشالت (2005) این واقعیت را در چارچوب نظریه معناشناسی پیش فرض ای...

امروزه تلاشهایی برای معناشناسی مفاهیم قرآنی به مدد روشهای نوین آغاز شده است. در این مقاله سعی شده است، دستاورد ایزوتسو در معناشناسی مفهوم صدق را که براساس مکتب قوم ـ معناشناختی انجام داده است با معناشناسی همین مفهوم که علامه طباطبایی با روشهای سنتی انجام داده مقایسه کنیم تا با میزان کارامدی هر کدام از این روشها در عمل آشنا شویم. در این جهت گفتنی است که علامه طباطبایی براساس مبانی معناشناسانه خو...

در معناشناسی «الاسماء» در آیه «و علّم آدم الأسماء ...»، میانمفسران شیعه اختلاف نظر جدی وجود دارد. بر پایه دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی; در المیزان و هم‌چنین تفسیر تسنیم، مقصود از «الاسماء» در این آیه «مفاتح» (انعام: 59)و «خزائن» (حجر: 21) است. این تبیین معناشناختی از اسماء در این نظریه مبتنی بر سهاصل اراده مسمّیات اسماء از «الاسماء» در آیه مذکور، مخلوق بودن «مفاتح الغیب» و اطلاقداشتن «شیء» در آیه...

این جستار در پی آن است که ساخت بند در زبان فارسی را در چهارچوب دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهد. این نظریه دستوری به تعامل نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در نظام‌های دستوری توجه ویژه‌ای دارد. ساخت نحوی بند در این نظریه بر پایه دو تقابل، شامل تقابل میان محمول و موضوع و تقابل میان موضوع و غیر موضوع استوار است. ساخت منطقی با توجه به مفاهیم طبقه فعلی، بازنمایی‌های معنایی و نقش‌های معنایی شکل می‌...