حکمت شرقی و فلسفه یونانی در برخی از بنیادی ترین مبانی نظری، وجوه مشترکی با هم دارند، همچون ایده و نظریه وحدت وجود که هم شاه بیت معانی در اوپانیشادها (بزرگترین کتاب حکمت هندو) است و هم در اندیشه های فلاسفه بزرگی چون هراکلیت (کاپلستون، 1368، 55)، افلاطون و فلوطین حضوری بارز دارد.1 سروپالی رادا کریشنان، متفکر بزرگ هندی، برخی از این اشتراکات و تشابهات (همچون «نوس» و «آتمن») را در کتاب تاریخ فلسفه غ...

مفهوم بازنمایی نسبتی دیرینه با تعریف هنر دارد. این مفهوم در کهن‌ترین اندیشه‌های فلسفی، از عناصر ذاتی هنر دانسته می‌شد. اما شکل‌گیری صورت‌های جدید هنری به تدریج به منسوخ شدن آن منجر گردید. هانس گئورگ گادامر، در قرن بیستم، در حالی دوباره سخن از این نظریه به میان می‌آورد که بسیاری از نظریه‌پردازان در جامعیت آن دچار تردید بودند و یا آن را نظریه‌ای ناکافی برای هنر می‌دانستند. نوشتار حاضر تلاشی است ب...

هدف ازتحقیق حاضر ارزیابی نظریه‏ی خودآیینی هنر است. در این تحقیق از روش اسنادی یا کتابخانه‏ای برای جمع‏آوری اطلاعات استفاده شده است. با توجه به بعد نظری و کیفی پژوهش حاضر، جامعه آماری و روش نمونه گیری براساس روش کمی نبوده بلکه گزیده‏ای از دیدگاههای ارائه شده در باب هنر در خلال دو قرن ماقبل است. در این پژوهش ابتدا تعریف مفهومی هنر و نظریه‏های مربوط به زیبایی ارائه شده است سپس به بررسی منشأ هنر و ...

بوئتیوس به عنوان آخرین فیلسوف رومی ـ مسیحی و نخستین اندیشمند دوره قرون وسطی، با ترجمه و تفسیر آثار، نقش چشمگیری در انتقال اندیشه های منطقی، فلسفی و علمیِ یونان باستان ایفا کرد. اندیشه های بوئتیوس در بحث زیبایی و هنر بن مایه هایی افلاطونی و فیثاغوری دارد. در تألیفات اصیلِ وی کتاب مستقلی درباره هنر و زیبایی شناسی به معنای امروزی آن نمی توان یافت، اما زیبایی شناسی و نظریه هنر وی در رساله ای به نام [...

چکیده ندارد.

این نوشتار بر آن است تا با روشی توصیفی_تحلیلی به تحلیل محتوای متون برجسته‌ترین نظریه‌پردازان هنر رنسانس مخصوصاً با لـئون باتیستا آلبرتی نگاهی مجدد کرده و یکی از کلیدی‌ترین مفاهیم آن دوران، یعنی «گرده‌برداری صحیح»را به‌عنوان هسته اصلی نظریه هنر رنسانس بررسی و معرفی نماید. به بیانی دیگر، پرسش اصلی این مختصر متوجه چگونگی قواعد حاکم بر نظام بازنمایی رنسانس و نقش کلیدی‌ترین انگاره آن است. از دستاورده...

بوئتیوس به عنوان آخرین فیلسوف رومی ـ مسیحی و نخستین اندیشمند دوره قرون وسطی، با ترجمه و تفسیر آثار، نقش چشمگیری در انتقال اندیشه های منطقی، فلسفی و علمیِ یونان باستان ایفا کرد. اندیشه های بوئتیوس در بحث زیبایی و هنر بن مایه هایی افلاطونی و فیثاغوری دارد. در تألیفات اصیلِ وی کتاب مستقلی درباره هنر و زیبایی شناسی به معنای امروزی آن نمی توان یافت، اما زیبایی شناسی و نظریه هنر وی در رساله ای به نام [...

نیکلاس لومان، در مسیر روشن­تر ساختن کارکرد سیستم هنر، با تحلیل روابط پیچیده­ی مشاهده، تمایز و فرم، بر نقش تعیین­کنندة­ مشاهده در هنر تأکید کرده است. با سه مشاهده­گر فعال، یعنی سیستم هنر، هنرمند و مخاطب، کار تولید اثر هنری، تا ادراک آن ادامه می­یابد. نزدیکیِ تولید و ادراک به معنای متفاوت مشاهده و فرم بازمی­گردد که شرط تحقق آنها، وجود تمایزات است. در هنگام مشاهده هر فرم، تنها یک سوی تمایز آشکار و ...

نسبت فلسفه اسلامی با هنر از جمله مهم ترین، بنیادی ترین و، در بُعدی، غامض ترین مسائل جاری حوزه مطالعاتی فلسفه هنر در ایران است. روند رو به رشد مطالعات نظری هنر در بیست سال گذشته، موضوعات بسیار گسترده و جدیدی در عرصه مبانی تئوریک هنر آفرید. غالب این موضوعات محصول آشنایی بخشی از متفکران ایرانی با مباحث گسترده نظری هنر در غرب بود که از ترجمه این متون حاصل می شد. نظام آموزشی مطالعات عالی کشور نمی توا...

جامعه شناسی هنر و ادبیات، شاخه ای از علم جامعه شناسی است که ساخت و کار کرد اجتماعی هنر و ادبیات و رابطه میان جامعه و هنر و قوانین حاکم بر آنها را بررسی می کند. این شاخه علمی در ایران بسیار نوپاست . در مقاله حاضر تلاش نویسنده آن است تا به نحو مجمل و مختصر موضوع، هدف، تاریخچه، نظریه ها، رهیافت های جامعه شناختی و انواع بررسی های آن را توضیح دهد و کتاب های جامعه شناسی هنر و ادبیات را که به زبان فار...