نظریه های علوم انسانی و اجتماعی به لحاظ چگونگی نگاه به هستی، انسان، معرفت بشری، و غایت نظریه پردازی بی طرف نیستند. هر نظریه پیش فرض های انسان شناختی، معرفت شناختی، هستی شناختی و نیز پیش فرض های دیگری مانند پیش فرض های اَکسیولوژیک (ارزش شناختی) و پراکسیولوژیک (رویه شناختی) دارد. این پیش فرض های فرانظری در نظام کلی فرانظریه هایی قرار دارند که خود منبعث از سنت های فلسفی غرب هستند. بر همین اساس، ب...

فاقد جکیده

همواره کیی از اهداف و دستاوردهای نظریه پردازی در حوزه ی مطالعات اجتماعی خانواده، الگوسازی از این نهاد بنیادین جامعه بوده است. این نظریه پردازی ها بیشتر برآمده از گفتمانی خاص است. از این رو، نوعی دوسویگی معرفت شناسی میان یک الگوی خانواده (به مثابه دستاورد نظریه) و یک گفتمان مشخص وجود دارد. در این مقاله تلاش می شود تا ضمن بازخوانی متون و طبقه بندی آنها و با استفاده از روش تحلیل گفتمان، به بازنمای...

فقدان نظریه یکی از چالش ­های اساسی در حوزه­ی  مطالعات علوم انسانی اسلامی است که برخی کوشیده ­اند با طرح مباحث فلسفی و روش­شناختی تمهیداتی برای نظریه پردازی در این حوزه فراهم آورند. کتاب درس­نامه­ نظریه پردازی علمی اقتصاد اسلامی، اثر حسن آقا نظری، که جهت استفاده دانشجویان و پژوهشگران فعال در زمینه اقتصاد اسلامی تدوین شده، کوشیده است روش بهره­گیری توأمان از نظریه­ های مطرح در حوزه­ی فلسفه­ی علم و...

رساله حاضر به بررسی این سوال می پردازد که چگونه می توان برمبنای منابع معتبر، و روش علمی مورد قبول اندیشمندان دینی، به نظریه ای منسجم در حوزه روابط بین الملل دست یافت بگونه ای که انتظارات جامعه علمی این قلمرو را نیز پاسخگو باشد؟ روش این پژوهش جهت ارزیابی امکان نظریه پردازی در قلمرو تحلیل نظری و بر مبنای رویکرد تحلیلی ـ منطقی بوده و بر پایه قیاس مبتنی بر برهان است، و در بررسی آموزه های اسلامی، از...

از آنجایی که در شرایط کنونی توسعه و عمران کشور تفکر غالب اقتصادی است لذا توسعه، ماهیتی برون زا یافته و این امر موجب شده تا نیاز به نظریه پردازی مدیریت محیط زیست در کشور مبرم تر شود. مقاله حاضر با تأکید بر اهمیت چنین مقوله ای در کشور و در جهت پایداری عملکردهای توسعه، تأکید بر نیاز به آموزش، جهت خروج از اقتباس مزمن از عملکردهای برون زا سعی در شناسایی مشکلات و پیشنهاد راهکارهایی جهت نظریه پردازی و...

معرفت شناسی دینی، شاخه ای از معرفت شناسی است که با نگاهی پسینی وتاریخ مند معارف دینی را به عنوان یک واقعیت بشری، مورد بررسی و پژوهش قرار می دهد. بشر در مواجهه با دین، درک و فهمی از آن کسب می کند و می تواند آن را مانند سایر نظام های معرفتی اش، موضوع معرفت پردازی نظام مند قرار دهد. نظریه "قبض وبسط تئوریک شریعت"، با نگرشی معرفت شناسانه نسبت به معرفت دینی بشر در طول تاریخ، به مباحثی پیرامون تحول وت...

تمدن های بشری آن گاه بالیده اند و توانسته اند،کلیت نگاه انسانی را یاور باشند،که در جامعه،فضای نظریه پردازی و تکاپوهای اندیشه ورزانه وجود داشته است.در این راستا،جغرافیا دانش گرانمایه ای است که ریشه در اولین هسته های کانون بشری دارد که از ظهور علمی آن بیش از هزارسال می گذرد.تشکل علمی این رشته به جهد دانشمندان اسلامی ایرانی بسی مدیون است که در حوزه نظریه پردازی فعال بوده اند.اما مسئله این است که د...

در دهه های گذشته، تأکید بر روش شناسی کیفی، جایگزین تفوق و برتری روش شناسی کمی شده است. یکی از مهم ترین استراتژی های پژوهش کیفی، نظریه پردازی داده بنیاد است. در این مقاله پس از مروری خلاصه بر جایگاه این استراتژی در پرتو پژوهش کیفی، چگونگی ظهور و تطور این استراتژی پژوهشی، و نیز معنا و تعاریف آن بررسی می شود. در مرحله بعد، فرآیند اجرای نظریه پردازی داده بنیاد بر اساس معروف ترین رهیافت موجود، رهیاف...

نظریه ها ارکان اساسی علوم را تشکیل می دهند؛ چراکه بیشتر تفسیرها و تحلیل ها از پدیده های طبیعی و اجتماعی، در قالب نظریه ها صورت می گیرند. پژوهش حاضر با توجه به نقش نظریه در علوم، درصدد است تا با توجه به ویژگی های انقلاب اسلامی ایران که انقلابی برگرفته از مکتب اسلام و اندیشه های دینی امام خمینی (ره) است، ضمن بیان ضرورت های نظریه پردازی بومی برای رسانه ها در جمهوری اسلامی ایران، نظریه رسانه طراز ا...