یکی از رویکردهای پیشرو در حوزه روایت شناسی، رویکرد رمزگان های رولان بارت است که از طریق پنج رمز ـ کنشی، هرمنوتیکی، دالی، نمادین و ارجاعی ـ به روایت شناسی و تفسیر متن می پردازد. در این تحقیق تلاش شده است با به کارگیری نظریه رمزگان های بارت به روایت شناسی برخی از داستان های معاصر فارسی ـ رمان های بوف کور، همسایه ها، شازده احتجاب، ملکوت، سمفونی مردگان، چراغ ها را من خاموش می کنم و اسفار کاتبان ـ پ...

از جمله راههای مهم و ضروری برای رهایی از مشکلات نقد ادبی و افزودن بر گنجینه فضای نقد ادبی مراجعه به آرای دانشمندان قدیم و میراث گرانقدر آنهاست. به سخن دیگر، با «بازگشت به خویش» می توان تا حدی نیازهای فرا روی نقد ادبی را پاسخگو بود. البته به همین میراث نیز باید با دید دیگری نگریسته شود. علم بلاغت و آرای بزرگان آن در طرح مباحث گوناگون را می­توان در دانشهای جدیدتر بویژه سبک شناسی یافت. گرچه برخی ب...

اصطلاح ریخت شناسی به عنوان یکی از روش های تحلیل و طبقه بندی عناصر متن با مطالعات ولادیمیر پراپ بر روی یک­صد قصه ی عامیانه ی روسی وارد عرصه ی نقد ساختاری شده است. این شیوه ی تحلیل در شناخت نقش ها، نقش ویژه ها و حرکت های متن و چگونگی ترکیب و ارتباط این عناصر با یکدیگر کارآمد است. داستان لیلی­ومجنون جامی از جمله متون روایی ارزشمند ادبیات فارسی در قرن نهم است. جنبه های روایی این منظومه درحوزه ی ادب...

حکایت سلطان محمود و غلام ترک نژادش ایاز ورای واقعیت تاریخی اش دستمایه ی بسیاری از نویسندگان بزرگ قرار گرفته است که برای تبیین مضامین لطیف عارفانه و عاشقانه از این حکایات بهره ی فراوان برده اند. در این جستار داستان های سلطان محمود و ایاز در آثار بزرگانی مورد بررسی قرار گرفته است که روش قصه-گویی را برای ارائه ی عقاید برگزیده اند، مانند عطار، مولانا و سعدی شیرازی. مثنوی ایاز و محمود زلالی خوانساری...

چکیده ساختارگرایی یکی از جدیدترین رویکردهای نقد ادبی است که بر پایه نظریه های زبان شناسی بنیان شده است.منتقد ساختارگرا در پی کشف رابطه میان همه عناصر اثر ادبی است تا انسجام و یا عدم انسجام اثر را بررسی کند. داستان از اجزای متعددی تشکیل شده است که در پیوندی نامرئی با یکدیگر، متن واحدی را می سازند. به همین جهت بررسی ساختاری آثار ادبی اهمیت می یابد. این پژوهش درصدداست با بررسی عناصرداستان های...

عبدالقاهر جرجانی، بلاغی شهیر ایرانی در قرن پنجم با دو کتاب مهم خود، ‏‏«اسرارالبلاغه» و به خصوص «دلائل الاعجاز»، انقلاب بلاغت عرب را رقم زد. در ‏قرن حاضر پس از تلاش های محمد عبده در مصر برای احیای تفکر علمی ‏اسلامی، تصحیح و چاپ آثار جرجانی رونق یافت. بلافاصله بعد از آن، تازگی و به ‏روز بودن بسیاری از آرائش مورد توجه قرار گرفت و جست وجوی مشترکات نظری ‏و عملی او با زبان شناسی و فلسفه زبانی مدرن به...

چکیده ساختارگرایی یکی از جدیدترین رویکردهای نقد ادبی است که بر نظریه های زبان شناسی بنیان نهاده شده است. منتقد ساختارگرا به دنبال کشف رابطه ای منطقی و منسجم میان اجزای کوچک تر یک متن و ارتباط این اجزا با کلیت اثر می کوشد تا انسجام یا عدم انسجام ساختاری یک اثر ادبی را نشان دهد. سوانح العشّاق احمد غزالی نخستین اثر به زبان فارسی است که به طور مستقل درباره ی عشق نوشته شده است. این اثـر مجموعـه...

مقاله حاضر با تحلیل نسبت روایت‌شناسی ساختارگرا و مطالعات میان‌رشته‌ای، در پی پاسخ دادن به این پرسش‌ها است که چه عواملی در روی‌آوری روایت‌شناسی به میان‌رشتگی مؤثر بوده است و اصولاً این چرخش را باید برآمده از امکانی در روایت دانست یا ضرورتی روش‌شناختی؟ حرکت به‌سوی میان‌رشتگی را نه‌تنها در گرایش‌های جدید روایت‌شناسی بلکه در تغییرات روی‌داده در نظریه‌های روایت‌شناسان ساختارگرا نیز می‌توان پی گرفت. ا...

رساله ی پیش رو بررسی تطبیقی نظریه های ساختارگرایی و پساساختارگرایی در نقد عکس نام دارد. این رساله در دو راستای نقد نظری و عملی عکاسی نگاهی است از زاویه دید رویکردهای ساختارگرایی و پساساختارگرایی به دنیای عکاسی و مقایسه ی میان این دو. به شکل دقیق تر، این رساله تلاش دارد تا ابتدا در سطح نظری، از نگاه ساختارگرایانه، مولفه های ساختاری درونی رسانه ی عکاسی و طبیعت عکس به مثابه یک نشانه ی تصویری را م...