پیشینه روند اسلام گرایی در سرزمین های آسیای جنوب شرقی اغلب به دهه های نخست قرن بیستم میلادی، یعنی دوران مبارزات استقلال طلبانه مسلمانان بر ضد استعمارگران اروپایی برمی گردد. در بیش تر این سرزمین ها به دلیل روی کار آمدن حکومت های غیردینی پس از کسب استقلال سیاسی، مبارزات اسلام گرایان همچنان ادامه یافت و در قالب جنبش هایی اسلامی با هدف تأسیس حکومت اسلامی نمایان شد. یکی از مهم ترین و اثرگذارترین این...

خلیل ملکی به عنوان رهبر فکری معنوی حزب زحمتکشان ملت ایران (نیروی سوم) و به عنوان یکی از شخصیت‌ها‌ی مؤثر در تاریخ معاصر ایران، از جمله کسانی بود که قلم و گفتار وی همواره در جهت تبیین و ارائه راه‌حل‌هایی به منظور بهبود وضعیت جامعه بوده است. او به پشتوانه آگاهی سیاسی که محصول فعالیت‌های حزبی و شرکت در بحث‌های ایدئولوژیک و فکری بوده، توانست ساختار نهضت ملی شدن صنعت نفت را با ارائه چارچوب فکری و اید...

بحث تجدد در تاریخ سیاسی ایران از چند جهت قابل پژوهش است: تطور در مفهوم­شناسی تجدد و نسبت آن با مدرنیسم و مدرنیزاسیون، تأثیری­ که تجدد و مفاهیم هم خانوادة آن در سیر تحولات­سیاسی ایران بخصوص­درنهضت مشروطه به بعد داشته و دو مفهوم تجدد ملی و تجدد ظلی و جریان­شناسی برآمده از آن در تاریخ ایران. با این تمهیدات، بحث تجدد و سیر تاریخی آن، تقریباً با تمامی مفاهیم مهم فرهنگی، سیاسی و اجتماعی جامعة ایران مر...

انقلاب مشروطیت برزگترین واقعه ای است که در تاریخ معاصر ایران روی داده و بالاترین تحول را در شئون سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ایران بوجود آورده است. نهضت مشروطیت حکومت استبدادی را که برای قرنها در ایران فرمانفرمایی می کرد واژگون کرد و حکومت ملی را که پایه اش در فلسفه نوین و رشد فکر و تعقل و آزادی و عدالت است برقرار نمود. جامعه ایرانی همزمان با شکل گیری نهضت مشروطیت جامعه ای سنتی بود که در آن همیش...

نقش آفرینی روحانیت به عنوان یکی از نیروهای مهم اجتماعی ایران بر حسب موقعیت‌های گوناگون تاریخی اجتماعی و اوضاع سیاسی اجتماعی حاکم متفاوت بوده­است. از جمله تحولات سیاسی اجتماعی تاریخ سیاسی معاصر ایران نهضت ملی شدن نفت می­باشد. پژوهش حاضر با رهیافت جامعه شناسی سیاسی به بررسی نقش آیت الله بروجردی نماد مرجعیت عامه در این نهضت و ارزیابی دلایل آن می­پردازد. فرضیه اصلی مقاله آن است که آیت الله بروجردی ...

اندکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دشمنان که انقلاب اسلامی را خطری بزرگ برای خود احساس می‌کردند، کوشیدند با تأسیس و تقویت جریان‌های تروریستی و حمایت از آنها جهت براندازی جمهوری اسلامی ایران، به مقابله با آن برخیزند. بنابراین، مقالۀ حاضر در‌پی پاسخ به این پرسش است که پیامدهای جریان‌های تروریستی دهۀ 1360 بر منافع ملی جمهوری اسلامی ایران چیست. گمان نویسندگان آن است که جریان‌های تروریستی دهۀ 1360 در...

نهضت‌های اجتماعی در تاریخ معاصر ایران، تا پیش از انقلاب اسلامی، عموماً شکست خورده و تداوم نداشته‌اند. نهضت ملی شدن نفت یکی از این جنبش‌های ناکام به شمار می‌رود. در حالی که در 30 تیر سال 1331 بسیج گسترده‌ای از نیروهای اجتماعی روی داد؛ حدود یکسال بعد، در جریان کودتای 28 مرداد چنین بسیجی امکان‌پذیر نشد و نهضت نفت بدون مقاومت جدی مردمی سقوط کرد. این پژوهش با تکیه بر مفهوم سازمان در نظریه بسیج منابع ...

جمهوری اسلامی ایران براساس رویکرد راهبردی امام راحل (ره) و با اتکا به اصل 154 قانون اساسی مبنی بر حمایت از نهضت های آزادی بخش جهان به پشتیبانی از آرمان فلسطین و مخالف با رژیم صهیونیستی پرداخت که این موضع گیری برخاسته از اصول دینی و ارزش های انقلابی و رهنمودهای رهبر فقید انقلاب اسلامی بود که موجب تشدید خصومت اسرائیل و هم پیمانان غربی آن بویژه ایالات متحده آمریکا علیه ایران گردید و در دوران ریاست...

پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران مهم‌‌ترین مسئله پیش روی رهبران انقلاب، تعیین سازوکارهای اجرائی و حکومتی بود که با تصویب قانون اساسی زمینه برای آن فراهم شد و گروه ها و جریان‌ها بیشترین تلاش خود را برای به‌دست گرفتن مناصب حکومتی قرار دادند. نهضت آزادی نیز مانند سایر گروه‌ها مترصد فرصتی برای به‌دست آوردن سهم حداکثری در نظام جمهوری اسلامی بود که عرصه انتخابات برای این سهم‌خواهی فضای مناسبی را ف...

به‏ نظر می‏رسد هدف دولت ترامپ از استراتژی «فشار حداکثری» علیه ایران، شوروی‌سازی جمهوری اسلامی ایران با بهره‌گیری از تجارب دولت ریگان علیه اتحاد شوروی است. بر اساس یافته‌های این مقاله، شاخه فکری پشتیبان این پروژه، بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها و برخی دیگر از اتاق‌های فکر دست راستی و محافظه‌کار ایالات متحده مانند بنیاد هریتیج و امریکن اینترپرایز هستند. شاخه اجرایی این پروژه نیز وزارت خارجه آمریکا و س...