یکی از اختلافات فقهی امامیه و اهل سنّت، خصوصاً با گرایش وهاّبی- سلفی، مسئله ی عزاداری است؛ تا جایی که گروهی از اهل سنّت که به وهابیّت شهرت دارند، شیعیان را بدعت گذار در زمینه ی عزاداری و گریه بر اموات می دانند. در پژوهش پیش رو به بررسی عزاداری در قرآن و مصادر روایی شیعه و اهل تسنن پرداخته و در ادامه تلاش شده است تا ضمن بیان دستورات فقهای شیعه و اهل سنّت در باب برپایی عزاداری ها و احکام آن از منظر فقه...

عزاداری به دلیل نقش سازنده فردی و اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آن، جایگاه ویژه ای در مکتب اسلام و سیره اهل بیت(ع) دارد؛ امّا این آیین مذهبی، اگر بر اساس اصول و ارزش های اسلامی، بازخوانی، معرفی، سیاست گذاری و عمل نشود، نتایج مطلوبی را در پی نخواهد داشت. عزاداری، به معنای همراهی و همدلی در غم و اندوه دیگران است که شیعیان از آن تعبیری خاص کرده و بیشتر درباره شهادت امام حسین(ع) به کار می برند. نوشتار حاض...

چکیده نمادهای یک فرهنگ، بستر مناسبی برای شناخت باورها و عقاید آن فرهنگ بوده و تداوم اعتقادات یک قوم درگرو تداوم و حفظ این نمادها می باشد. یکی از مهم ترین عوامل که باعث پیشرفت و دگرگونی ملت ها می شود، شناخت ریشه های فرهنگی و گذشته تاریخی است که پیشینیان آن ملت بنا نهاده اند و نسل های بعدی با تکیه بر آن در جهت پیشرفت و تعالی گام بر می دارند. آیین عزاداری محرم به عنوان مهمترین مناسک شیعه، مجموعه ...

پس از واقعه کربلا، ماه محرّم در گستره سرزمین ایران، جایگاه خاصی یافت. تفرّق فرهنگی بر بستر تنوّع اقوام در ایران، موجد تفاوت های کیفی در برگزاری مراسم عزاداری این ماه است. با توجه به پیشینه تاریخی لاهیجان، این شهر نیز دارای آدابی ویژه برای برگزاری این آیین ها در ماه محرّم است که توجه به جایگاه مقابر در محدوده مرکزی شهرکنونی، بر اهمیت موضوع افزوده است. از این رو، مردم این خطّه، در زنده نگه داشتن این ج...

مقالة حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که در عزاداری های اخیر چه تغییراتی رخ داده است که مایة نگرانی قاطبة مؤمنان و روحانیان شده است. برای پاسخ به این سؤال، پس از بررسی انواع ادبی تراژدی، حماسه و مصیبت، نتیجه گرفته شده که یکی از تغییرات مهم در حوزة آثار ادبی عاشورا، تغییر از حماسه به تراژدی در سده های گذشته و تغییر از تراژدی به مصیبت در سال های اخیر است. ترکیب مصیبت با عشق زمینی، باعث ایجاد ن...

چکیده ندارد.

حماسه عاشورا در کربلا از حماسه‏های جاودان خلقت است که در راستای هدایت انسان‏ها توسط خداوند متعال در خلال اختیار انسان‏ها طراحی شده است و عزاداری احیای این حماسه انسان ساز است. اگرچه مصادیق عزاداری توسط عرف مردم در هر عصر تعیین می‏شود، اما این عرف نباید با اصول و مبانی عقلی و نقلی تعارض داشته باشد. در این مقاله قمه‏زنی به‏منزله روشی که نه تنها عرف اندیشمندان آن را تأیید نمی‏کنند، بلکه عمل بدعت و...

مناسک مذهبی، علاوه بر ایجاد زمینه‌ای برای کسب تجربه دینی، عامل مهمی در بازتولید وجدان جمعی در جامعه است. این موضوع، بیش از همه در مناسک جمعی و عمومی دیده می‌شود. در جامعه ایران، مناسک عزاداری محرم، یکی از عمومی‌ترین و جمعی‌ترین مناسک مذهبی است که علاوه بر کارکردهای دینی، تأثیر بسیار مهمی در سازماندهی گروه‌های اجتماعی و هویت اجتماعی مردم شیعی دارد. اجتماعات و تشکل‌های دینی که حول این مناسک شکل م...

هدف: با توجه به جمعیت بسیار زیاد جوانان دانشجو و تأثیر اضطراب بر عملکرد تحصیلی، پژوهش حاضر به بررسی تأثیر عزاداری دهۀ محرم بر کاهش اضطراب دانشجویان پرداخته است. روش: پژوهش حاضر نیمه‌تجربی و طرح پژوهش پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل می‌باشد. جامعۀ پژوهش شامل کلیۀ دانشجویان دختر و پسر مشغول به تحصیل دانشگاه پیام نور شهرستان سنقر در سال تحصیلی 91–1390 بودند. کلیۀ دانشجویان به پرسشنامۀ اضطراب بک ...

آیین‎های سوگواری ماه محرم در شهر اردبیل پدیدۀ مذهبی ساده‌ای نیست، بلکه چنان کیفیتی را داراست که خصایص یک نمود زنده و فعال فرهنگی و اجتماعی را آشکار می‎سازد. هدف این مقاله درک و توصیف دقیق مراسم عاشورا در جامعۀ اردبیل به‌عنوان میراثی فرهنگی در زمان کنونی و تحلیل مردم‏شناختیکارکردهای اجتماعی این مراسم در جامعۀ مورد بررسی است. مقالۀ حاضر می‎کوشد با تکیه به روش مردم‎نگاری، توصیفی جامع، عینی و بدون ...