یکی از پیامدهای مهم تهاجم مغولان و استقرار دولت ایلخانی در ایران، رشد و گسترش تاریخ‏نگاری و گرایش‏های تازه در تاریخ‏نگری ایرانیان است. در این دوره، برخی تاریخ‏نگاران ایرانی ضمن توجه به جهان‌گشایی مغولان و خلق حماسه‏های تاریخی، در یک کنش رنسانسی به بازخوانی حماسی‏ترین دوره در روایات ملی ایرانیان، یعنی عصر کیانی روی آوردند و در رویکردی آگاهانه، به انطباق آن با دوره‏ی ایلخانان پرداختند. در این م...

حمله مغولانِ نامسلمان به سراسر اوراسیا، و سقوط خلافت عباسی انقطاع و آشوبی در سراسر جهان اسلام پدید آورد که مهمترین نتیجه آن به هم خوردن توازن قدرت و وحدت در منطقه بود. با وجود تداوم سلسله خلفای عباسی در مصر، در روزگار مورد بحث مکه دوباره ام القرای جهان اسلام به شمار ‌رفت. سلاطین مسلمان اعم از سلاطین اقصی نقاط افریقای غربی، ممالیک مصر، ایلخانان، برخی سلاطین اردوی زرین، و ایلخانان، تا سلاطین هند ه...

حج به عنوان یک فریضه مهم اسلامی و نیز از عوامل توجیه کننده قدرت و مشروعیت بخش همواره مورد توجه مسلمانان و سلاطین اسلامی بوده است. بر این اساس طی دوران اسلامی ایران، اهتمام در تدارک و اعزام کاروانهای حج، تعیین امیرالحاج و تأمین امنیت مسیر حرکت کاروانهای حج از وظایف حکام مسلمان تلقی میگردید. تهاجم مغولان به قلمرو اسلامی، از بین رفتن حکومت خوارزمشاهی و خلافت عباسی و در نهایت برپایی دولت ایلخا...

یکی از تحولات برجسته در نیمهی دوم سدهی هفتم هجری/ سیزدهم میلادی،برپایی حکومت ایلخانانِ مغول در چهارچوب مرزهای سیاسی ایران است. از ویژگیهایقابل توجه این حکومت، چالشهای مرزی و اختلافات سیاسی- نظامی آنان با همسایهیغربی خود، ممالیک مصر بود. در این میان، نقش گروههای فراری و پناهنده به خصوصافراد و گروههایی که از سمت حکومت ایلخانان مغول به سوی ممالیک مصر میگریختند وبه آنان پناهنده میشدند، در بروز و تش...

آغاز شکل گیری مناسبات حکومتهای مسیحی قفقاز با مغولان به زمان هجوم اول مغولان ، قبل از حمله هولاکو به ایران برمی گردد. این روابط بعد از حمله هولاکو به ایران و تشگیل حکومت ایلخانان شکل جدی تری به خود گرفت. به دلیل روابط خصمانه بین حکومتهای مسیحی ارامنه و گرجیان با دولتهای اسلامی خوارزمشاهیان و ممالیک مصر ، این حکومتهای محلی به دنبال متحد قدرتمندی در برابر دشمنانشان بودند. لذا به سوی ایجاد روابط ب...

در عصر حاکمیت مغول¬ها در ایران، دو گرایش عمده¬ی سیاسی وجود داشت، یکی گرایش گریز از مرکز که بر مبنای ساختار حیات ایلی بی¬توجهی به جامعه و اقتصاد را در دستور کار داشت و دیگر گرایشی که نگاه متمرکزی به سیاست و اقتصاد داشت. گرایش اول از ماهیت نظامی حکومت ایلی مغول و نقش محرز اشرافیت ایلی ناشی می¬شد و گرایش دوم از سنن دیرپای جامعه ایرانی متأثر بود. این گرایش دوم از سوی جریانی هدایت می¬شد که نهاد وزار...

توجه مسلمانان و سلاطین اسلامی بوده است. بر این اساس طی دوران اسلامی ایران، اهتمام در تدارک و اعزام کاروانهای حج، تعیین امیرالحاج و تأمین امنیت مسیر حرکت کاروانهای حج از وظایف حکام مسلمان تلقی می‌گردید. تهاجم مغولان به قلمرو اسلامی، از بین رفتن حکومت خوارزمشاهی و خلافت عباسی و در نهایت برپایی دولت ایلخانی در ایران موجب پدید آمدن وضعیت جدیدی در ارتباط با انجام مراسم حج از سوی مسلمانان قلمرو ایلخ...

یکی از تحولات برجسته در نیمهی دوم سدهی هفتم هجری/ سیزدهم میلادی،برپایی حکومت ایلخانانِ مغول در چهارچوب مرزهای سیاسی ایران است. از ویژگیهایقابل توجه این حکومت، چالشهای مرزی و اختلافات سیاسی- نظامی آنان با همسایهیغربی خود، ممالیک مصر بود. در این میان، نقش گروههای فراری و پناهنده به خصوصافراد و گروههایی که از سمت حکومت ایلخانان مغول به سوی ممالیک مصر میگریختند وبه آنان پناهنده میشدند، در بروز و تش...

جغرافیای عراق عجم در عهد ایلخانی چه تاثیری در نظام آموزشی دوره مورد بحث داشته است؟ سهم عراق عجم از بازسازی­ ساختارهای علمی- آموزشی دوره­ی مسلمانی ایلخانان را چگونه می­توان ارزیابی نمود؟ تبیین بهتر این مسئله نیازمند تامل در کدام بسترهای سیاسی- اجتماعی و فرهنگی­ست که همزمان با این دوره در جامعه­ی ایران در حال وقوع بوده است؟ به نظر می­رسد که تلاش برای پاسخ دادن به این پرسش­های مهم مستلزم درک و دری...

خروج مغول و تهاجم آن ها به سرزمین های دیگر، آخرین تهاجم و مهاجرت اقوام ساکن در آسیای مرکزی است که بر محدوده ی جغرافیایی وسیعی تأثیر گذاشت. مغولان از اقیانوس آرام  تا  اروپای شرقی و تمام سرزمین چین و ایران تا صحاری شامات را در نور دیدند و در این سرزمین ها حاکمیت یافتند و دولت هایی با ریشه ی مغولی بنیان نهادند. آن چه که در این فتح بزرگ عجیب می نمایاند، عدم فتح هندوستان توسط ایلخانان است. این پژوه...