انقلاب مشروطیت نقطه عطف رویارویی هویتی ایرانیان با مدرنیته است که از آن به عنوان انقلابی برگرفته از مفاهیم مدرن در تمایز با سپهر اندیشه و هویت سنتی یاد می شود. مشروطیت، سرفصلی جدید از تاریخ ایران است که تحولات آن بر تاریخ سیاسی ایران در قرن بیستم سایه افکنده است و بر فرهنگ، اقتصاد و سیاست کشور ما تأثیری غیرقابل انکار نهاده است. یکی از گفتما‌ن‌های هویتی مندرج در گفتمان مشروطه، گفتمان تجددگرائی ا...

برساخت و بازتولید هویت یهودیان مبتنی بر اهداف گفتمان صهیونیسم که در حال حاضر اسرائیل بر اساس آنها اهداف و منافع خود را در داخل و در سطح بین‏المللی به پیش می برد، یکی از فرایندهای مهم در گفتمان صهیونیسم بوده است. موشکافی و تبیین ابعاد مختلف این سازوکار، شفافیت لایه های پنهان در متن رفتارها و رویکردهای مرتبط با صهیونیسم، هم در اسرائیل و هم در خارج از مرزهای آن را به دنبال خواهد داشت. این مقاله با...

در سال‌های اخیر جمهوری اسلامی ایران در گفتمان سیاست خارجی روسیه جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. بخشی از این اهمیت را می‌توان به سبب نفوذ گفتمان  نظریۀ چهارم سیاست که به رویکرد غالب این کشور تبدیل شده است دانست که در سه دهۀ اخیر تأثیر قابل ملاحظه‌ای بر سیاست‌های کرملین داشته است. پایه‌گذار این نظریه، الکساندر دوگین فیلسوف روس است که نام نواوراسیاگرایی را بر آن نهاده است. طرفداران این گفتمان بر این...

در سده ی اخیر غرب مفهومی پرمناقشه در فضای فکری کشور بوده و گفتمان های هویتی، دلالت های متفاوتی برای آن تولید کرده اند که هژمونیک شدن هریک، پیامدهای اجتماعی متفاوتی را رقم زده است. با توجه به موقعیت منحصربه فرد تلویزیون در ایران، نحوه ی بازنمایی غرب در آن می تواند گفتمان معینی را تضعیف یا تقویت کند. همچنین با توجه به مدل مالکیتی تلویزیون، بررسی تصویر غرب در این رسانه، جایگاه کلیدی این مفهوم در س...

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی تغییرات مهمی در نقشه ژئوپلیتیک جهان ایجاد کرد. از جمله این تغییرات شکل گیری منطقه اوراسیای مرکزی است که قبل از آن در حوزه شوروی قرار داشت. پس از فروپاشی شوروی یکی از مباحثی که همواره در فضای سیاسی کشورهای منطقه اوراسیای مرکزی وجود داشته، ضرورت همگرایی منطقه ای بوده است. اما این منطقه با پشت سرگذاشتن دو دهه از استقلال خود هنوز نتوانسته است به همگرایی دست یابد. شکل گیری...

فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نقطه ی عطفی برای تغییر ماهیت نظام بین الملل از دوقطبی به تک قطبی و همچنین تقلای کشور روسیه برای بدست آوردن ثبات و امنیت بود. روسیه در جستجوی هویت از دست رفته ی خویش به این واقعیت دست یافت که سیاست آتلانتیک گرایی و دنباله روی از تک قطب نه تنها دردی از آن دوا نکرد، بلکه سبب انحطاط و سرخوردگی هر چه بیشتر آن در سطح داخلی و خارجی شد. اما با روی کار آمدن پوتین پنجره ای از ا...

در سد? اخیر غرب مفهومی پرمناقشه در فضای فکری کشور بوده است. گفتمان های هویتی مختلف کوشیده اند تا دلالت های متفاوتی را برای غرب تولید و تثبیت کنند که هژمونیک شدن هر یک، پیامدهای اجتماعی متفاوتی به دنبال داشته است. با توجه به موقعیت منحصربفرد تلویزیون در ایران، نحو? بازنمایی غرب در آن می تواند گفتمان های معینی را تضعیف و یا تقویت کند. همچنین با توجه به مدل مالکیتی تلویزیون، بررسی تصویر غرب در آن ...

زبان پدیدآورنده حیات اجتماعی و زیست­جهان هر جامعه انسانی است. در هر عصری و در هر جامعه­ای نباید از تنها یک بازی زبانی بلکه باید از بازی­های زبانی سخن گفت؛ بازی­های زبانی که ذخایر نشانه­شناختی جامعه را شکل داده و امکان بازتولید آنها را در منازعه ­گفتمان­های سیاسی فراهم می­کنند. جامعه ایرانی نیز در یک قرن اخیر واجد چنین خصلتی بوده است. در این میان زبان سیاسی روشنفکری دینی یکی از بازی­های زبانی در...

درسال 1359 در منطقه خاورمیانه جنگی بین دو کشور ایران و عراق در گرفت. مردم ایران با گرایش های مختلفی در این جنگ حضور یافتند که علت­ بسیاری از این گرایشات به تعریف آنها از خود یعنی هویت آنها بر می گردد. به اعتقاد بسیاری از صاحب نظران، هویت ملی در ایران ( بعد از انقلاب اسلامی ) از سه عنصر اصلی ناسیو نالیسم، اسلام و تجدد تشکیل شده بود که مهمترین عنصر را عنصر اسلام تشکیل می داد. در واقع جایگاه مسئله...

عصر حضرت رضا(ع) صحنه برآمدن جریان‌ها و گفتمان‌های بسیاری در جهان اسلام است. این گفتمان‌ها در دو سطح درون‌گفتمانی و برون‌گفتمانی قابل‌تشخیص هستند. امام هشتم(ع) به‌واسطه مواجهه با موج گسترده این فرقه‌ها و (خرده)گفتمان‌ها و لزوم روشن‌کردن افکار مسلمانان، به انجام مناظرات و مقابله‌های فراوانی مبادرت کردند. این پژوهش به‌دنبال آن است تا ضمن تحلیل گفتمان مناظرات و کیفیت مجادله ایشان با گفتمان‌های رقیب...