در بخش پیشین این نوشتار، که ترجمه‌ای از سفرنامه مرحوم علّامه بزرگوار، سید محسن امین جبل عاملی صاحب «اعیان الشیعه» است، با گوشه‌هایی از خاطرات سفر وی به زیارت خانه خدا در سال 1321 هجری قمری آشنا شدیم. در این قسمت، توجه شما را به ادامه آن سفر و گزیده‌ای از خاطرات دومین سفر آن زنده‌یادِ زنده دل، به سرزمین حجاز و زیارت بیت الله الحرام، که در سال 1341 هجری قمری انجام یافته است، جلب می‌کنیم:

محراب های گچبری ایران از نظر هنری و سابقه ی تاریخی دارای جایگاه ویژه ای هستند. مدیریت و ساماندهی این محراب ها که بیشتر مربوط به قرون ششم تا هشتم هجری قمری می باشند، توسط هنرمندانی رقم خورده که اوج هنر خود را در تزیین مکانی به کار گرفته اند که محل خضوع و خشوع انسان در برابر خالق بزرگ است. سبک های متنوع چه در شیوه اجرا و چه در ابداع کتیبه ها و نقوش که بعضاً سابقه ی نقوش ساسانی در آنها عینیت دارد، ...

حسن بن زاهد، مشهور به غریبِ کرمانی از دانشمندان ایرانی است که در نیمه اول سده هشتم هجریزنده بوده است. وی در سال 723 هجری قمری از فضای نامساعد اجتماعی و فرهنگی ایران در زمانحکومت ابوسعیدِ بهادر از ایلخانان مغول به زیر سایه حمایت سلطان محمد بن تُغلُق، دومین پادشاهسلسله تُغلُقشاهیانِ هند پناه برد و آثاری در علم کیمیا تألیف و به آن پادشاه تقدیم نمود. اولین اثر ایننویسنده، کتابی به زبان فارسی با عنوان مفتا...

بدر چاچی از شاعران قرن هشتم هجری قمری و از مقلدان توانای خاقانی است که تا کنون شعر او در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته است. در این مقالی پس از معرفی اجمالی بدرچاچی و بیان موقعیت او درنزدادیبان پارسی گوی هندمضامین شعر و شیوهء شاعری وی مورد بحث قرار خواهدگرفت و در پایان نیز برخی از ویژگیهای کمکاربرد شعر او ارائه خواهدشد.

قاضی سید نوالله مرعشی شوشتری از علمای مشهور قرن دهم و یازدهم هجری در سال 956 هجری قمری در شوشتر متولد گردید.تحصیلات خود را در شهر شوشتر شروع و در مشهد مقدس تکمیل نمود و سپس به هندوستان مهاجرت کرد و از طرف سلطان هند محمد جلال الدین اکبر قاضی القضاة گردید و بدین مناسبت به قاضی شهرت یافت. در سال 1019 هجری قمری با سعایت حسودان در سن حدود هفتاد سالگی شهید شد و در آگرا(از ایالت اتو پردیش هند) مدفون گ...

محراب های گچبری ایران از نظر هنری و سابقه ی تاریخی دارای جایگاه ویژه ای هستند. مدیریت و ساماندهی این محراب ها که بیشتر مربوط به قرون ششم تا هشتم هجری قمری می باشند، توسط هنرمندانی رقم خورده که اوج هنر خود را در تزیین مکانی به کار گرفته اند که محل خضوع و خشوع انسان در برابر خالق بزرگ است. سبک های متنوع چه در شیوه اجرا و چه در ابداع کتیبه ها و نقوش که بعضاً سابقه ی نقوش ساسانی در آنها عینیت دارد، ...

چکیده بناهای آرامگاهی در عصر اسلامی ایران نقش بسیار مهمی دارد. این بناها به طور گسترده در تمام نقاط ایران پراکنده اند و از آن ها اطلاعات دقیقی درباره سبک های معماری، تزیینات، مصالح و دیگر ویژگی های مربوط به ساختار و شکلشان می توان به دست آورد. وجود حکومت های شیعی زیدیه در قرن چهارم هجری قمری و مرعشیان در قرن هشتم هجری قمری و نیز مهاجرت سادات و علویان به داخل فلات ایران و مناطق ری، قصران، دماوند...

مازندران رامی توان یکی از پایگاه های مهم تشیع در تاریخ ایران دانست. علمای مازندران به ویژه سیدحیدرآملی سهم عمده ای درتکوین مبانی فکری تشیع در ایران داشته اند. با ظهور دولت هایی هم چون دولت آل بویه و مرعشیان در این منطقه ،تشیع مقطع مهمی از دوران حیات سیاسی وفرهنگی خودرا با موفقیت طی نموده وبعدها توانست زمین? ساز مناسبی برای گسترش ورسمیت یافتن مذهب شیع? امامیّه در سراسر حکومت های مستقلی هم چون ...

کتاب الإیضاح فی شرح تلخیص‌المفتاح اثر طبع «خطیب قزوینی» از معارف قرن 7 و 8 هجری قمری از معمول‌ترین متون تعلیمی و تحقیقی در علم بلاغت است که بیش از هفت قرن بر فراز قلل رفیع این دانش هَل مِن مُبارز می‌زند. در این نوشتار ضمن تعریفی کوتاه از خطیب قزوینی و اثر گرانقدر او، ایضاح، اشکالاتی را برمی‌شمریم که او در محدودۀ علم معانی تا ابتدای باب قصر و حصر بر متقدمان و معاصران خود مطرح می‌کند.

جمال الدین محمد بن عبدالرزاق اصفهانی از شاعران قرن ششم زبان فارسی است. از این شاعر بیش از ده هزار بیت برای فرهنگ و تمدن ایران به یادگار مانده است که غالب آن ها برای مردم نامتخصص، نیازمند شرح است. این پژوهش برای شرح لغات، اصطلاحات و ترکیبات و تعبیرات مشکل اشعار او به انجام رسیده است. نزدیک دو هزار مدخل از مشکلات اشعار او را به صورت الفبایی نوشته و شرح کرده ایم. بخش قابل توجهی از لغات و ترکیبات ق...