در ادب فارسی شاهنامه ی فردوسی، به عنوان بزرگترین اثر حماسی ملّی، نمودگار چهره ی قهرمانان و ضدِّ قهرمانان بسیاری است که رودرروی یکدیگر قرارمی گیرند. این تحقیق درپیِ رسیدن به این اهداف و پاسخگویی به این پرسش ها می باشد: 1. چگونگیِ روند قهرمان سازی در حماسه برپایه ی شاهنامه ی فردوسی، 2. یافتن ریشه ی تقابل های میان قهرمانان شاهنامه و آیا رابطه ا ی میان این تقابل ها و نبرد اسطوره ای میان نیروهای خیر(اهور...

در این جُستار خواننده نخست با کلیاتی دربارۀ مانویت و اسطورۀ آفرینش در کیش مانی آشنا می‌شود. آن‌گاه نگارنده، با تعریف نوع ادبی تمثیل و داستان تمثیلی، اسطورۀ آفرینش مانویت را به مثابۀ داستانی تمثیلی در نظر می‌گیرد و بر نقش تمثیل، در جایگاه یکی از ابزار‌های فن بلاغت در آسان ‌فهم‌کردن اصول دینی، فلسفی و اخلاقی برای تودة مردم، تأکید می‌کند. با این مقدمات، تمثیلی مانوی به زبان پارسی میانه بر اساس الگو...

مرگ قسطی، دومین رمان بزرگلویی فردینان سلین، روایت ناکامی ها و سر خوردگی های قهرمان داستان در فرانسه و انگلیس قبل از سال 1914 می باشد.از شروع تا پایان اثر، تجربه های فردینان جوان از هر نوعی که باشند تنها یک احساس را برای خواننده باقی میگذارند: سرگردانی انسان در جامعه ای که او را به عقب میزند و باعث له شدن او میشود. این همان احساسی است که مفهوم عنوان اثر به خواننده میدهد : زندگی بدون مرگ وجود ندا...

نوزاد در بدو ورود به جهان کاملا وابسته مادر است . بنابراین تا مدتها پس از تولد اتحادی دو جانبه را که هم جنبه فیزیکی دارد و هم جنبه روانی حفظ می کنند. هر گونه غیبت طولانی والد باعث به وجود آمدن تنش در نوزاد و در نتیجه رفتارهای پرخاش جویانه می شود ؛ به همین ترتیب هنگامی که مادر مجبور می شود کودک را محدود کند ، عکس العمل های خشن پرخاشگرانه بروز می کند. بنابراین اولین دشمن کودک با اولین عشق او و او...

باران در اساطیر ایران پدیده ای اهورایی است. پیدایی این اسطوره به واسطۀ ویژگی های آب و هوایی فلات ایران امری منطقی است. اسطورۀ باران سازی «تیشتر» در اوستا و غالب متون فارسی میانه آمده است اما هیچ یک از این منابع اشاره ای به دادستان دینی نکرده اند. در این مقاله، گزارش منوچهر جوان جم، مؤلف دادستان دینی، دربارة اسطورۀ باران و نقش «تیشتر» در ایجاد این پدیده بررسی شده است.

در اسطورۀ آفرینش مانوی رقم 1468 سال، که مدت آتش سوزی در پایان جهان مانوی را نشان می دهد، رقمی نجومی است که مانی، با آگاهی از اطلاعات نجومی زمان خود، به احتمال زیاد، آن را معادل یک دورۀ خورشیدی به حساب آورده است.

لوی استروس نظریه‌پرداز معروف ساختارگرا برای کشف دلالت پنهان اسطوره‌ها، آن‌ها را به کوچک‌ترین واحد تشکیل‌دهنده، یعنی اسطوره‌واج تقسیم کرده‌است و کوشیده با تعیین جایگاه اسطوره‌واج‌ها در روایات مختلف و نیز تقابل‌های دوگانۀ میان آن‌ها، معانی نهفته در اساطیر را تبیین کند. در پژوهش حاضر، با بهره‌گیری از رویکرد ساختاری استروس، شخصیت دوگانۀ جمشید بررسی شده‌است. ابعاد متفاوت شخصیت او حاصل سه تقابل دوگان...

این پژوهش، سفر قهرمان نوجوان را بر اساس الگوی سفر قهرمان وگلر، با در نظر گرفتن اقتضائات فرهنگ و هویت ایرانی، مورد مطالعه قرار داده است. این پژوهش تلاش می کند با ارائه و بررسی مراحل سفر قهرمان نوجوان، نشان دهد چگونه فیلمنامه نویس تلویزیونی و سینمایی می تواند با بهره گیری از چهارده مرحله پیشنهادی پژوهشگر، قهرمان نوجوان را در فیلمنامه خلق کند.

این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و براساس دیدگاه اسطوره‌ای میرچا الیاده، به نقد و تحلیل صفوۀ‌الصفای ابن‌بزاز اردبیلی می‌پردازد. از دیدگاه الیاده، اسطوره مهم‌ترین شکل تفکر جمعی، واقعی و مقدس است و به همین دلیل سرمشق و تکرارپذیر می‌شود. در اسطوره، قهرمان با تغییر و تبدیل تجربۀ حسی به تجربۀ دینی، به شرایط فراانسانی دست می‌یابد. دینی‌بودن این تجربه بدین‌معناست که وجود فرد در دنیای روزمره متو...

در خوانش نخست از هفتخان رستم و هفتخان اسفندیار که دو تجلّی از کهن الگوی آیینی باززایی(تولد مجدد) به شمار می روند، چنین به نظر می رسد که این دو بخش از شاهنامه، جز در خان سوم(مبارزه با اژدها) و خان چهارم(مبارزه با جادوگر)، کاملاً با یکدیگر متفاوتند؛ اما واکاوی مفاهیم نمادین مربوط به خانهای دو قهرمان اساطیری شاهنامه، گویای مطالب دیگری است. این دو سفر با هفت مرحله نمادین، اگرچه به لحاظ روساختی با یکد...