یکی از عوامل اساسی در پیدایش اختلاف بر سر تعداد آیات منسوخه قرآن، عدم توجه دقیق به اصطلاحات قریب المعنی و خلط مباحث مختلف در این حوزه بوده است. دانشمندان متقدم علوم قرآن ، عالمانه یا از سر تسامح ، وجوه ممیزه نسخ با تخصیص ، انساء تقبید ، استثنا و ... را در نظر نگرفته و حکم نسخ بسیاری از آیات قرآن را صادر کرده اند، لکن متأخرین در نقد این رویه تمامی مساعی خویش را به کار برده اند . در مقاله حاضر پس...

التعابیر الاصطلاحیه هی عباره عن مجموعه تراکیب او عبارات قد تجاوزت معناها الوضعی او اللغوی الی معنی او معان ثانویه یتوقف فهمها علی سیاقها فی الجمله. و التعابیر الاصطلاحیه تنقسیم من الجانب الدلالی الی الکنایه و الاستعاره و التمثیل الا ان بعض التعابیر کسائر مکنونات اللعه لم تسلم من التطور الدلالی علی مر العصور و للمجاز دور مهم فی هذا التطور. و التعابیر الاصطلاحیه تشارکت المفرده فی ظاهر تین هما ظاه...

مشابهت لفظی درباره آیاتی مطرح است که الفاظ آن‌ها از جهات مختلف با یکدیگر شباهتی سؤال ‏برانگیز دارند. نوشتار حاضر تنها به بررسی آیات متشابه لفظی در مقوله ائتلاف اللفظ مع المعنی ‏می‌پردازد و بر آن است به روش توصیفی تحلیلی، براساس کارکرد انواع سیاق و بهره مندی از دانش ‏لغت، اختلاف میان آن‌ها را تبیین نماید. برای نیل بدین هدف، دو نمونه از آیات متشابه لفظی که ‏الفاظ آن ضمن تناسب و هماهنگی با معانی، ...

شغلت دراسه السیاق مجالاً واسعاً فی الدرس اللغوی المعاصر، وارتبط السیاق بجهود کثیر من علماء اللغه قدیماً وحدیثاً، حتی صارت نظریه متکامله علی ید العالم الانکلیزی فیرث (j.r firth). وقد اهتم علماء اللغه قدیماً بالسیاق ومدی تأثیره علی المعنی، من دون إهمال للظروف المحیطه بالحدث الکلامی، ومن خلال ربطهم لفکره «المقام» و«المقال»، فقد وجدوا أن اللفظ المجرد من سیاقه لا یکشف المعنی، وقد ظهر ذلک عند أهم رموزه: ک...

الملخص کان الطغرائی شاعراً إیرانی المولد عربیّ الإنشاد فی القرن الخامس للهجره، اسمه حسین بن علی وکنیته أبو اسماعیل ولد فی أصفهان وکان من أکبر شعراء عصره، فکان له فضلاً عن قریحته فی إنشاد الشعر تتبع فی دواوین أسلافه تتبّعاً أثّر تأثیراً کبیراً فی متانه شعره ورصانته، فجمع فی شعره بین الأدب الجاهلی وأدب عصر النهضه وقصیدته «لامیه العجم» من مظاهر هذا الأمر. ولهذا اهتمّ کثیر من الأدباء بشرحها وتحلیلها؛ قد ...

چکیده این پژوهش با عنوان بررسی معناشناختی ذنب در قرآن کریم با دوازده لفظ متقارب المعنی به انجام رسید. هر واژه بعد از بررسی های لغوی تفسیری مورد تأمل قرار گرفت و ویژگی های خاص ومشترک آن ها استخراج گردید.که ویژگی های هر لفظ به این شرح می باشد : در واژه ی إثم ، کندی و تأخیر. جرم ، قطع رابطه ی با خدا وند. جناح ، میل و انحراف از حق و در حرج ، ویژگی ضیق و تنگی. حوب نیز منع و راندن از گناه. درحنث ...

تهدف هذه المقالة الی إبراز النواحی الفنیّة فی خماسیّة «مدن الملح» الروائیة لعبدالرحمن منیف مثل: الأسلوب، و اللغة، و بناء الشخصیات، و البعدین المکانی و الزمانی؛ و الی بعض القضایا الفنّیه التی اعتمدها منیف فی بناء خماسیّته نحو: إتمام المعنی الروائی فی کل جزء، تسلسل أجزاء الخماسیّة، و التفاوت فی المستوی الروائی بین أجزاء الخماسیّة و علاقته بالواقع، و عناوین الأجزاء و مدلولاتها

با تحلیل و بررسی دلالت معنایی واژگان مترادف و قریب المعنی در قرآن کریم، روشن می شود که میان کاربرد این واژگان و بافت معنایی آن ها هماهنگی و پیوند عمیقی نهفته است؛ بطوریکه در ساختار زبانی قرآن کریم، هر واژه ای بار معنایی خاص خود را داشته و معنا و مفهوم آن در مقایسه با سایر واژگان قریب المعنی متفاوت است، لذا با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا برای پی بردن به تفاوت های دلالی این الفاظ، معنای لغو...