ظهور جریان های جهادی-تکفیری بعنوان قرائتی سیاسی از اسلام سلفی، تحولات عظیمی را در منطقه شکل داده اند. در دهه 80 میلادی موج اولیه این جریانات جدید از ائتلاف وهابی های عربستان سعودی در غرب و جریان های بنیادگرای اسلامی عربی در شرق دنیای عرب بر علیه اشغال افغانستان شکل گرفت. حوالی خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، القاعده بعنوان موج دوم گروه های جهادی-تکفیری اعلام موجودیت نمود.  بعد از اشغال عر...

تشدید گرایش‌های تکفیری در جهان اسلام، از جمله مسائل مهم مطالعات اسلامی و پربسامدترین تحولات صحنه بین‌الملل می‌باشد. در این میان به نظر می‌رسد مطالعه‌ای نظام‌مند در حوزه روابط بین‌الملل مبتنی بر تعامل پویای ساختار و کارگزار، قدرت تبیین‌کنندگی بالایی در ارائه الگویی جامع از موضوع تحول به / در «اندیشه تکفیری» داشته و جنبه نوآورانه به پژوهش بدهد. بر این اساس پرسش اصلی این پژوهش آن است که: «نظام بین...

چکیده تروریسم یک نگرش سیاسی و مذهبی است که با پیچیده تر شدن جوامع از حیث شیوه ها، ابزارها و زمینه ها متنوع تر و پیچیده گشته است. یکی از پیچیدگی های آن ابهام مفهومی آن است که فهم مصادیق را دشوار تر کرده است. این مقاله دو سئوال اساسی را مطرح و بررسی کرده است: اهداف و زمینه های تولید و گسترش تروریسم چیستند؟ آیا تروریسم دارای ذات معین است یا حالت ایدئولوژیک دارد؟. این مقاله با استناد به آثار، بیانا...

زمینه و هدف: امروزه سوءاستفاده از محیط زیست و موجودات زنده جهانی، هم به صورت هدف و هم به عنوان ابزاری برای فعالیت تروریستی آشکار و نمایان گردیده است. در این راستا «جنگ سبز» با تغییر چهره تروریسم به عنوان پدیده ای نوظهور در دنیای معاصر پدیدار گشته است.  با این توصیف نه تنها حقوق بین الملل، بلکه حقوق داخلی(ملی) نیز برای مقابله با این تهدیدات همگام نبوده است. هرچند اصول حقوقی کاربردپذیر، نیز در جا...

مطالعات نشان می‌دهد تحلیل مسلط دربارة دلایل شکل­گیری جریان تکفیری در چارچوب واکنش به مدرنیسم و جهانی­شدن پس از دهة 90 میلادی است. با وجود نکات قابل توجه در این رهیافت، به‌نظر می­رسد توانایی کمی در پاسخگویی به سؤالاتی وجود دارد که از یک طرف به چرایی شکل‌گیری این گروه­ها در یک دورة تاریخی خاص و متأخر و از سویی دیگر به‌نسبت این جریان­ها در سطح هستی­شناختی و معرفت­شناختی با غرب به‌عنوان یک مفهوم ار...

با شروع قیام های عربی، بسیاری از محققان به شکل گیری دموکراسی و قدرت گیری جریانات دموکراتیک مسلمان در جهان عرب امیدوار بودند و از آن سخن می گفتند با این حال دیری نپایید که خوش بینی ها عملا رنگ باخت و جریانات دموکراتیک اسلام گرا در کوران حوادث و تحولات جا ماندند و در عوض گروه های تکفیری موفق به گسترش و بسط حوزه نفوذ خود شدند به گونه ای که در کمتر از چهار سال پس از آغاز بیداری عربی، ده ها گروه نظا...

برخی دولت‌ها ضمن ایجاد و به‌کارگیری گروه‌های تروریستی به مثابه ابزار تأمین منافع ملی، قدرت عمل هنجاری و ساختاری نظام بین‌المللی را در حوزه مبارزه با تروریسم، مدیریت و حبس نموده‌اند. مؤید این امر اقدامات تروریستی گروه داعش است که ماهیت تهدیدآمیز آن برای صلح و امنیت بین‌المللی، از اصل تروریسم به عنوان تهدید صلح و امنیت بین‌المللی نشأت می‌گیرد. از این رو، سعی بر آن است تا ضمن شناسایی ماهیت و ساختا...

منشأ پیدایش جریان تکفیری و عواملی که موجب رشد آن شده اند نیازمند کاوش و بررسی دقیق است؛ درواقع این جریان دارای دو دوره پیدایش و گسترش است؛ هرچند در پیدایش آن تفکرات افرادی چون احمد بن حنبل تا ابن قیّم جوزیه نقش داشته اند اما مهم ترین عامل و مقطع اوج گیری آن را باید زمانی دانست که غرب به سردمداری بریتانیا این جریان را ابزار مناسبی برای تأمین منافع خود یافت و درنتیجه با ایجاد اتحاد بین آن ها و نها...

جریان سلفیه تأثیرات و پیامدهای عمیقی در دو حوزه افکار و رفتار برای جهان اسلام به همراه داشته است. در میان جریان های مختلف سلفی، جریان تکفیری بیش از سایرین با شیعه و سایر مذاهب اسلامی دشمنی می‏کند و اکنون نیز توانسته است به مدد حمایت‏های خارجی و جذب افراطیون در جهان اسلام به اهدافی نیز دست یابد. در این مقاله با بهره برداری از نظریه پخش، تأثیرات سلفیه تکفیری بر بیداری اسلامی بررسی شده است. سلفیه ...

مسئله «جهاد» به‌عنوان مبارزه در راه دین، در اسلام، یکی از مقدس‌ترین عبادات دینی و واجبات شرعی است اما ازسویی در مذاهب مختلف اسلامی، تفاسیری گوناگون از آن ارائه‌شده و ازسوی‌دیگر از طرف دشمنان اسلام به حربه‌ای ضد اسلام تبدیل‌شده‌است. امروزه در جهان اسلام و در قالب اسلام سیاسی، دو نگرش اصلی وجوددارند که هردو در عین تأکید بر جهاد دینی، دو برداشت متفاوت از آن دارند: «امامیه و تکفیری‌ها»؛ برهمین‌مبنا...