نظر به این که، در غالب متون جامعه شناسی در حوزة فرهنگ، بر اهمیت زبان به عنوان کلیدی ترین عنصر نمادین غیر مادی فرهنگ تأکید شده است، بررسی ساختار کلامی مستتر در گزیده ای از مثل ها و تعبیر های کنایی فارسی به مثابة مطالعه ای در حوزة فرهنگ شفاهی توجیه می گردد. در مقالة حاضر، بررسی صورت بلاغی، نحوة خطاب، و شیوة بیان مثل ها و تعبیر های کنایی فارسی محور های اساسی مورد توجه درخصوص شناسایی ساختار زبانی د...

موتیف از اصطلاحات رایج در حوزه ی هنر و ادبیات است و منظور از آن، عناصر تکرار شونده در اثر ادبی است که ویژگی هایی از قبیل تکرار شوندگی و معنی افزایی داشته باشند. یکی از عرصه های تجلی بن مایه های تکرار شونده در شعر فارسی، تصاویر شعری است و این تصاویر بیانگر رویکرد بلاغی و ترجمان ذهن و ضمیر شاعر به حساب می آیند. موضوع تحقیق حاضر بررسی موتیف های تصویری در غزل سعدی و حسین منزوی به عنوان سرآمدان غزل ...

 «تمثیل و نماد» هر دو تصویرگر حقایق نامرئی و پنهان­اند. این دو شیوه­ی بیان، میان جهان مرئی و نامرئی پیوند برقرار می­کنند. بهره‌گیری از بیان کنایی و غیرمستقیم به جای بیان مستقیم، حضور تصاویر درخشان و کاربرد مناسب‌ترین واژگان، حتی وجود ایجاز، زمینه را برای حضور «تمثیل و نماد» در شعر فاضل نظری فراهم می­آورد. این مقاله با تکیه بر حضور پیامبران در عرصه­ی شعر معاصر، به بررسی بعد تمثیلی – نمادین پیامب...

حـالت­نمایی افتـراقی پدیده­ای در نظام صرفی زبان هایی است که مشخّصۀ حالت را به­شکل آشکار و به­وسیلۀ وندهای تصریفی بر روی گروه های اسمی نمایش می دهند. این پدیده در زبان های دارای نظام حالت مفعولی، به شکل حالت نمایی افتراقی سازۀ مفعول و در زبان های واجد نظام کنایی، به شکل حالت نمایی افتراقی سازۀ فاعل است. این مقاله ضمن معرّفی و توصیف موارد فاعل نمایی و مفعول نمایی افتراقی در گویش هورامی، شرایط ظهور ...

نظر به این‌که، در غالب متون جامعه‌شناسی در حوزة فرهنگ، بر اهمیت زبان به‌عنوان کلیدی‌ترین عنصر نمادین غیر مادی فرهنگ تأکید شده است، بررسی ساختار کلامی مستتر در گزیده‌ای از مثل‌ها و تعبیر‌های کنایی فارسی به‌مثابة مطالعه‌ای در حوزة فرهنگ شفاهی توجیه می‌گردد. در مقالة حاضر، بررسی صورت بلاغی، نحوة خطاب، و شیوة بیان مثل‌ها و تعبیر‌های کنایی فارسی محور‌های اساسی مورد توجه درخصوص شناسایی ساختار زبانی د...

هدف از نوشتن این پایان نامه ، گردآوری فرهنگی جامع از تعابیر کنایی تاریخ وصاف و تجزیه و تحلیل آنها بوده است. زیرا کنایه موثرترین شیوه بیانی جهت القای مفاهیم و ماندگارکردن آن در ذهن مخاطب است. پژوهش به روش سندکاوی انجام گرفته است، بدین گونه که پس از بررسی دیدگاههای مختلف صاحب نظران در باره کنایه و امور مرتبط با آن، تعریفی جامع و روشنگر از آن ارائه شده است و تاریخ وصاف و نویسنده آن به اجمال معرفی ...

  چکیده کنایه‌ها، به سبب کوتاه بودن، در میان عامۀ مردم کاربرد بسیار دارند و از آنجا که دارای معنای مجازی هستند، اغلب شعرا و نویسندگان برای جلوگیری از بیان صریح و مستقیم از کنایه استفاده می‌کنند. کنایه، چون تصویر ساز است و ذهن شنونده را در تعلیق می‌گذارد، زیبایی هنری می‌آفریند؛ به همین دلیل کنایه در ادبیات، جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است و شاعران از آن بهره‌های فراوانی ...

مبحث دستور در عرصۀ بیکران زبان و ادبیات فارسی به عنوان یکی از مباحث اساسی فنون و نظم سخن بسیار پرکاربرد است. با توجه به این امر، بررسی بن‌مایه‌ها و عناصر درونی این مقوله بستر مناسبی را برای تحقیق و پژوهش بسیار فراهم می‌آورد. «صفت» یکی از مقوله‌های دستور زبان فارسی است و کار آن از نظر منطقی و دستوری در کلام، خاص کردن موصوف است. در عین حال، «کنایه» از مباحث بیان و بدیع است که از طریق استدلال و در...

در اینکه شعر و به طور کلی ادبیات، بیانی ضمنی و غیر‌صریح دارد کمتر تردیدی می‌توان داشت. اساسا یکی از خصائصی که ادبیات را از دیگر آثار مکتوب متمایز می‌کند، همین ویژگی کنایی‌بودن آن است. اما در باب اینکه چنین ویژگی و خصلتی حاصل چه عناصر و کدام کاربردهای زبانی و بلاغی است، تامل باید کرد.مسئله اصلی این مقاله، شناسایی و بررسی چند نمونه از شگرد «نمایش» در شعر است. نمایش یا همان کنش و واکنش، که از اجزا...

کنایه یکی از اسلوب های مهمّ بیانی در همة زبان هاست و از دیرباز به صورت گسترده در زبان و ادبیّات همة اقوام، از جمله قوم عرب به کار رفته است. از آنجا که قرآن کریم با زبان مردم با آنان سخن می گوید، از همة عناصر بیانی، به ویژه کنایه برای بیان مقاصد گوناگون بهره برده است. در این مقاله، شش عبارت کنایی قرآن مجید تجزیه و تحلیل می شود؛ کنایه هایی که برخی از مترجمان و یا حتّی مفسّران، آن را به گونه ای تعبیر ...