نوشتار پیش رو بررسی وتحلیل روایات "من مات و لم یعرف امام زمانه مات میته جاهلیه" است. که در منابع اولیه و معتبر فریقین به طرق مختلف از پیامبر اکرم(ص) وعترت پاک ایشان نقل شده است. هدف از انجام این تحقیق علاوه بر ارائه ی مصادر و طرق نقل این روایت و روایات هم مضمون آن، معنا شناسی دقیق متن این احادیث است. در اهمیت مفاد این روایات همین بس که عدم معرفت نسبت به امام هر عصر مساوی با مرگ جاهلی دانسته شده...

از‏جمله مباحث مرتبط با حوزۀ زنان در دورۀ جاهلیت، مسئلۀ دختر‏کشی و جایگاه دختران در این جامعه است که در این پژوهش، بدان پرداخته و کوشیده‏ایم  تا مسائل دختران را در دورۀ جاهلیت، بر‏اساس آیات قرآن و همچنین متون تاریخی تحلیل کنیم. در این مقاله، نخست، آیات قرآن را در سه حوزه بدین شرح بررسی کرده‏ایم: نفرت از دختران؛ فرزند‏کشی و دختر‏کشی؛ انگیزه‌های فرزند‏کشی؛ سپس از‏منظر تاریخی و در چهار محور ذیل، ای...

این نوشتار پس از بیان علل ضرورت واژه شناسی حجاب به تعریف «تبرّج جاهلیت اولی» به عنوان تعبیر قرآنی پرداخته است. نویسنده نخست با بررسی اشعار عرب، فرهنگنامه ها و تفاسیر، مفهوم جاهلیت را توضیح می دهد سپس از جاهلیت اولی بحث می کند ودو دیدگاه را مورد بررسی قرار می دهد: 1- جاهلیت اولی یکدوره زمانی است. 2- جاهلیت اولی یک فرهنگ است.  و در پایان با تعریف تبرّج دیدگاه خویش را مطرح می کند.

این نوشتار پس از بیان علل ضرورت واژه شناسی حجاب به تعریف «تبرّج جاهلیت اولی» به عنوان تعبیر قرآنی پرداخته است. نویسنده نخست با بررسی اشعار عرب، فرهنگنامه ها و تفاسیر، مفهوم جاهلیت را توضیح می دهد سپس از جاهلیت اولی بحث می کند ودو دیدگاه را مورد بررسی قرار می دهد: 1- جاهلیت اولی یکدوره زمانی است. 2- جاهلیت اولی یک فرهنگ است.  و در پایان با تعریف تبرّج دیدگاه خویش را مطرح می کند.

مراد از معناشناسی مفردات قرآن، شناخت معانی آن‌ها در دو حوزه تاریخی و توصیفی است. درمعناشناسی تاریخی، با تکیه بر کتب لغت، تاریخی و شعر، معلوم می‌شود که واژه‌ی «مقت»بنا بر سنت خاص زمان جاهلیت، بر نوعی نکاح، اطلاق می‌گردیده و کاربرد این واژه درقرآن، گویای رواج آن در جوامع مکی و مدنی دوران جاهلیت بوده است. خویشاوندی، کهمهم‌‌ترین عنصر تصور جاهلی نسبت به وحدت اجتماعی بوده، عامل ایجاد نکاح مقت گردیدها...

زبان عربی در دورۀ جاهلیت به درجات تأمل برانگیزی از قدرت ادبی رسیده بود؛ تا جایی که خداوند در قرآن کریم از آن به عنوان (عربی مبین) یاد می¬کند. چون قرآن به زبان عربی نازل شده است، توجه به ادبیات صدر اسلام (جاهلیت)، بویژه شعر آن دوران در فهم و تفسیر آیات قرآن از ضرورت و اهمیّت فراوانی برخوردار است. بر این اساس مفسران دورۀ اول تفسیری، در تفاسیرشان بسیار از واژگان، اصطلاح¬ها، تعبیر¬ها و نکات ادبی و ب...

ابن حبیب، از مورخان و نسب شناسان قرن 3ه. است. از مهمترین تألیفات ابن حبیب می توان به کتاب المحبر اشاره کرد. دو ویژگی مهم کتاب المحبر را چنین می توان ذکر کرد: قرار گرفتن آن در زمره منابع اولیه تاریخی و ارائه مطالبی که در کتب دیگر کمتر به آن اشاره شده است، بدین علت ترجمه این کتاب ضروری به نظر رسید. به دلیل حجم بالای کتاب و کمبود وقت، ترجمه 235 صفحه کتاب برگزیده شد. در این بخش از کتاب، ابن حبیب مو...

یکی از مسائل مهمی که اسلام برای آن اهمیت قائل شده و در معارف قرآنی نیز مورد توجه قرار گرفته؛ موضوع قبیله گرایی و گرایشات قبیله ای است. این پژوهش ضمن تبیین موقعیت حساس برای این نظام در حقیقت، سعی بر آن است که با استناد بر شواهد و قرائنی همچون ساختار و تعریف قبیله که به مراتب و مرزهای درونی و بیرونی اشاره دارد، به بررسی زمینه تاریخی هویت قبیله ای بپردازد که این زمینه تاریخی در چهار مرحله مورد تحل...

امروزه علیرغم پیشرفتهای علم در شناسایی خواص ماده که موجب پیشرفت تکنولوژی و تسلط بشر بر طبیعت در قرون جدید شده، هنوز جاهلیت به شکل های مختلف ادامه دارد. این تحقیق در پی آن است که بر اساس تعالیم الهی، مبانی اصلی جاهلیت در دوره های مختلف را مورد بررسی قرار دهد و علل حیرت و سرگشتگی انسان و دوری او از اهداف اصلی خود را مشخص نماید با انطباق دوره های مختلف معلوم می شود که جاهلیت دوره خاصی نیست که تما...

تحقیق حاضر بررسی شخصیت و عملکرد فردی، سیاسی، اجتماعی عبدالله معروف به (ابوبکر) از جاهلیت تا دوران خلافت را در بر گرفته و کارکرد مدت حیاتش را از زاویه های مختلف مورد نقد و بررسی داده است. فصل اول: زندگانی فردی و اجتماعی ابوبکر قبل از اسلام، فصل دوم: جایگاه اجتماعی و عملکرد ابوبکر در عصر رسالت، جایگاه اجتماعی ابوبکر در عصر خلافت، فصل چهارم: عملکرد سیاسی ابوبکر در ایام خلافت.