مجموعۀ شهری گستره­ای است جغرافیایی که از همبستگی و تعامل کارکردی فعالیت و سکونت بین چند شهر و کانون جمعیتی به گونه­ای که یک نظام یکپارچۀ فضایی را تشکیل دهند، به وجود می­آید. مجموعۀ شهری تهران یکی از مهم­ترین و بزرگ­ترین مجموعه­های شهری کشور است که جمعیتی بالغ بر 13422367 نفر را در خود جای داده است. هدف ما در این نوشتار، مطالعۀ تغییرات الگوی اسکان جمعیت در مجموعۀ شهری تهران و برخی عوامل مؤثر د...

در حوزه مسایل برنامه‌ریزی شهری یکی از موضوعات مهم و راهبردی در شهرهای بزرگ، موضوع مکانیابی، جانمایی و ساماندهی فضایی مراکز اسکان موقت بوده است. بنابراین پژوهش حاضر با قبول واقعیت حادثه خیز بودن شهر تهران و احتمال بی‌خانمان شدن تعداد بسیاری از شهروندان، به دنبال جستجوهای علمی گزینش مناطقی مستعد جهت استقرار موقت افراد آسیب‌دیده پیش از وقوع سانحه صورت گرفته است. بنابراین جهت انجام این امر معیارهای...

ضعف بنیان‌‌های ساختاری نقاط روستایی کشور، از دیر باز جزو موانع توسعه یافتگی این سکونتگاههای انسانی به شمار آمده است. در این میان بروز حوادث غیرمترقبه طبیعی همچون سیل وزلزله بیشترین لطمه را بر این پیکر ناتوان وارد ساخته، به طوری که به دنبال هر حادثه، سازمان اقتصادی و اجتماعی روستاها به همراه ساختار فیزیکی آن دچارصدمات جدی می‌‌شود. در چنین زمینه‌‌ای بازسازی روستاهای آسیب‌‌دیده از حوادث طبیعی، با ...

سازمان یابی ساختار فضایی سکونتگاه های شهری همواره یکی از مهم ترین اهداف برنامه ریزی شهری و منطقه ای بوده است.همانطور که می دانیم در کشور ما افزایش تمرکز جمعیت در چند شهر اول کشور ،گسستگی در روابط شهرک ها و شهرها و افزایش نابرابری توزیع در نظام شهری و تمرکز در ساختار اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی،نیاز به پیش بینی مجموعه ای از اقدامات و مطالعات را در چند دهه اخیر الزامی می نماید،این وضعیت نه تنها در ...

از ویژگی های شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است. از این رو در این شهرها همواره تعداد محدودی از محلات در رفاه و آسایش بوده و در نقطه مقابل بعضی از ساکنین در مناطق شهری از رفاه و آسایش قابل قبولی برخوردار نیستند. بنابراین برای ایجاد تعادل و به منظور دستیابی به الگوی مناسب بحث برنامه ریزی منطقی مطرح می گردد که هدف آن شناخت نابرابری های اقتصادی – اجتماعی و فرهنگی و ایجاد توازن د...

شکلگیری و گسترش سکونتگاههای نامتعارف و خوانگیخته با ویژگیهای نامطلوب کالبدی، اقتصادی و اجتماعی از جمله پیامدهای رشد شهرنشینی در شهر زنجان بوده است. منطقه اسکان غیررسمی بی سیم از جمله مناطق بزرگ اسکان غیررسمی در شهر زنجان است که در اثر مهاجرت های بی رویه و کنترل نشده روستایی شکل گرفته و گسترش یافته است. این محدوده از نظر ویژگی های کالبدی با مشکلات و نارسایی های فراوانی روبروست. مجموعه خصوصیات کا...

شکوفایی شهرها نخستین بار در گزارش برنامه اسکان بشر سازمان ملل(UN-Habitat)، در سال 2013، تحت عنوان City Prosperity Index"" ارائه‌ شده است. این گزارش پاسخی به بحران‏های چند بعدی پیش‌آمده در دهه‏های اخیر در جهان است. در گزارش ارائه‌شده، اسکان بشر به تعریف شکوفایی شهری و ارائه شاخص‏هایی چند بعدی از شکوفایی شهری پرداخته است. به‌واقع به‌جای اندازه‏گیری عوامل اقتصادی به‌صورت تک‌بعدی از قبیل میزان تولی...

با نگاهی جغرافیایی به توزیع مکانی فعالیت و استقرار مکانی _ فضایی جوامع تولیدی در فضای سرزمینی بدون هیچگونه تردیدی جوامع عشایری بعنوان یکی از کانون های تولیدی بویژه از دیدگاه تولید گوشت قرمز و سایر فرآورده های لبنی مطرح می باشند . در فرآیند تحولات اجتماعی _ اقتصادی نظام های بهره برداری در ایران ، جوامع عشایری نیز بالطبع دچار مسائل و مشکلات زیستی شده اند که اغلب با کمبود نیازهای رفاهی نیز همراه ا...

در حوزه مسایل برنامه‌ریزی شهری یکی از موضوعات مهم و راهبردی در شهرهای بزرگ، موضوع مکانیابی، جانمایی و ساماندهی فضایی مراکز اسکان موقت بوده است. بنابراین پژوهش حاضر با قبول واقعیت حادثه خیز بودن شهر تهران و احتمال بی‌خانمان شدن تعداد بسیاری از شهروندان، به دنبال جستجوهای علمی گزینش مناطقی مستعد جهت استقرار موقت افراد آسیب‌دیده پیش از وقوع سانحه صورت گرفته است. بنابراین جهت انجام این امر معیارهای...

رشد سریع جمعیت شهر تهران به دنبال تحولات اقتصادی، اجتماعی، و سیاسی شور از دهه 1340 به بعد، اشباع فضایی محدوده قانونی این شهر را تسریع کرد. نتیجتاً و با افزایش سریع قیمت زمین در این محدوده، اقشار ک مدرآمد شهری، مهاجرین، و بسیاری از فعالی تها به حاشیه شهر رانده شد. بنا بر این در ضمن ادامه توسعه افقی شهر، جزایری از تجمع جمعیت و فعالیت در نقاط حاشیه شهر پدید آمد که وجه ممیزه آنها نسبت به نقاط درونی ...