معرفت، صفت بارز روح انسانی است و عرفان از آغاز آفرینش، فراتر از مشخصات شناسنامه ای ملت ها، در عمق شناسه های فرهنگی ایشان نفوذ کرده است. عرفان اسلامی و ایرانی هم که شکل متکامل و پالایش شد ه ای از عرفان است دارای ابعاد و جنبه ها و سلسله رفتارهایی است. سماع یکی از آن رفتارهاست که از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این مقاله روایتی است مختصر از آداب و مراسم سماع در عرفان اسلامی ایرانی.

در دورۀ سلطان‌حسین بایقرا (875ـ911 ق)، اقطاب فرقۀ نقشبندیه، به‌دلیل سیاست تسامح مذهبی دربار، از آزادی عمل نسبی، به‌ویژه در زمینۀ برپایی مراسمی همچون سماع برخوردار بودند. در این بین، عبدالرحمان جامی (817ـ898 ق) از جمله اقطاب نقشبندی، در برگزاری این مجالس، رویکردی متمایز داشت. این پژوهش، با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و بررسی اشعار برجای‌مانده از جامی (دیوان کامل و مثنوی هفت اورنگ)، درصدد پاسخ به ا...

این رساله که عنوان آن حجاب بودن علم از دیدگاه صوفیان است ، نیم نگاهی دارد به جایگاه علم در اشعار وسخنان بزرگانی چون مولوی وعطار و دیگر صوفیان که به نقد و تفسیر ان پرداخته شده است. درانی پژوهش عناوین و مفاهیم علم و عشق و بازتاب آن در عرفان و تصوف مورد تحلیل قرار گرفت . با مطالعه ی اقوال و آراء عرفا که همیشه علم رسمی و کتاب را حجاب راه شمرده اند بر می آید که اصول و مبانی طریقت با علم بحثی مغایر...

چکیده: پژوهش حاضر نتیجه نگرشی تازه به سماع است.سماع از مسائل مهّم واساسی در متون عرفانی است. تاکنون سماع از جنبه های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است .بحث سماع خصوصاً در قرن چهارم وپنجم ، به عنوان بخشی مهّم ومفصل در عرفان، جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است .از میان عرفایی که به طور مفصّل بدین موضوع پرداخته اند ، دوعارف بزرگ ابونصر سرّاج طوسی در قرن چهارم وامام محمّد غزّالی در قرن پنجم اند.این امر...

سماع جزء اصول فکری صوفیه می باشد که در تمام آثار صوفیه مطرح است. در اصطلاح صوفیه سماع عبارت است از آواز خوش و روح نواز که همراه با آلات موسیقی است. در سماع از طریق رقص و پایکوبی زمینه ی تخلیه ی عاطفی فراهم می آید و تآثیر اشعار و اوراد و هم نوایی برای ایجاد خلسه و رهاسازی هیجان ها و افکار و تقرّب به حق تعالی موثر می باشد. در این پژوهش سعی بر آن است به بررسی موسیقی و سماع از نظر برخی از عرفا و تآث...

چکیده ندارد.

نگاره‎های دورۀ صفویه، افزون‎بر تفاسیر ادبی مرسوم، خوانشی برپایۀ مستندات تاریخی و جزییات مردم‎شناختی عصر نگارگر را نیز در خود دارد. ازاین‎رو، به نظر می‎رسد اختلاف‎های دیداری میان نوازندگان نگارۀ مستی لاهوتی و مستی ناسوتی (به رقم سلطان‎محمد) بیش از امری استحسانی در کار هنری است. جامه‎ها و چهره‎آرایی‎های متفاوت، سازهای گوناگون و اندازه‎های نامساوی پیکره‎ها، این پرسش را پیش می‎کشد که این گروه‎ها، ه...

چکیده ندارد.

ورود اسلام به جنوب هند در اواخر قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری صورت گرفت. با این حال، این سرزمین از مدت‏ها پیش مورد توجه برخی از صوفیان مسلمان قرار گرفته بود که برای تبلیغ عقاید خویش به آن جا سفر کرده بودند. فتح دکن به دست مسلمانان و تأسیس حکومت بهمنیان به عنوان اولین حکومت مستقل مسلمان، باعث گسترش عقاید صوفیانه و نیز رشد فرقه‏های مختلف صوفیه گردید. صوفیان در این منطقه نفوذ و اعتبار فراوانی در ...

چکیده پایان نامه (شامل خلاصه، اهداف، روش های اجرا و نتایج به دست آمده) : نگارگری ایرانی اسلامی در عین زیبایی های ظاهری شامل زیبایی های باطنی و معنوی می باشد و سرشار از رمز و راز است که بی ارتباط با عرفان اسلامی نمی باشد. هنرمندان و عارفان در ایران از یکدیگر الهامات زیادی گرفته اند داشته اند.یکی از نقاط مشترک بین این دو حرکت است حرکت در نگارگری بیشتر به صورت چرخشی ، دورانی و مارپیچی وجود دارد ک...