در این مقاله پس از ارائۀ ملاک‌هایی برای تمایز کنترل اجباری از کنترل غیر اجباری، ساخت کنترل ناقص در زبان فارسی بررسی می‌گردد و برخلاف نظر اکثر زبان‌شناسان فارسی‌زبان، در ساخت کنترل ناقص در زبان فارسی برخی از معیارهای ویلیامز (1980) و کوستر (1984) برای تشخیص ساخت کنترل اجباری رعایت نمی‌شود از جمله در این نوع ساخت کنترلی واحد بودن (uniqueness) مرجع ضمیر مستتر، رابطۀ سازه فرمانی بین مرجع و ضمیر مست...

فرا واقعگرایی یا سورئالیسم یکی از جنبش های قرن بیستم به شمار می رود که در هنر و ادبیات تحولی بزرگ بوجود آورد. این جنبش که محصول تغییرات بعد از جنگ جهانی اول می باشد زمانی رخ داد که نظریه های فروید ،روانشناس اتریشی ،درباره ی ضمیر ناخودآگاه ,رویا و واپس زدگی ،فرهیختگان اروپا را به خود مشغول کرده بود ،سورئالیسم اساس پیدایش خود را بر پایه ی نظریات فروید در خصوص ضمیر ناخودآگاه استوار ساخت.سورئالیست ...

در این جستار برآنیم تا بر پایة یافته‌های دبستان روانکاوی یونگ، ابیاتی از حافظ را بررسیم. کارل گوستاو یونگ نخستین بار پرده از سویة ژرف و کیهانی وجود انسان، یعنی «ضمیر ناخودآگاه جمعی» باز کشید و نشان داد که این نهاد پنهان، چه سان از راه کهن الگوها در چگونگی اندیشه و رفتار انسان نقش گذار است. در این جستار نشان داده ایم که ضمیر ناخودآگاه جمعی و کهن الگوهای آنیما و دایره- که از پر نمودترین کهن الگوه...

از منظر نقد کهن‌الگویی، حکایت شیخ صنعان، داستان برخورد خودآگاه پیری زاهد و عناصر فراموش‌شده‌ای از ضمیر ناخودآگاه اوست، که با نمادهایی از تابوشکنی آشکار می‌شود. چالشِ پیش‌آمده، با ایجاد دگرگونی در نگرش و زندگی پیر صنعان، سبب می‌شود که او به بازشناسی و پذیرش این جنبه‌های واپس‌زده بپردازد. جلوة کهن‌الگوهای آنیما، پیر دانا، قهرمان، و نیز مفاهیم مرتبط با آن همچون سایه، سفر و ولادت مجدد، حکایت شیخ صنع...

ضمایر شخصی متصل در گویش دلواری که شامل ((-م،-ت،-ش،-مو،-تو،-شو)) می شوند در چهار جایگاه نحوی ظاهر می گردند که عبارتند از: جایگاههای فاعلی، مفعول مستقیم، مفعول غیرمستقیم و در ساختهای اضافی به عنوان ضمیر ملکی، این نوع واژه بست ها از نوع پی بست های ضمیری ویژه اند، یا به عبارت دیگر پسوندهای تصریفی عبارتهای ترکیبی که از معادلهای غیرواژه بستی و مستقل خود از نظر واجی، ساختواژی و برخی مواقع نحوی (بویژه ...

نقد روانکاوی، رویکرد مهمی در عرصۀ شناخت بهتر و عمیق‌تر آثار ادبی است. در این رویکرد، مباحثی مانند ضمیر «خودآگاه»، «نیمه‌خودآگاه» و «ناخودآگاه» اهمیت بسیاری دارد؛ زیرا آثار ادبی یکی از تجلی‌گاه‌های مهم ضمیر ناخودآگاه است که دربردارندۀ کام‌ها و آرزوهای سرکوب‌شده‌ای است که به مرور زمان به سوی این ضمیر راه یافته، در آن جای‌گیر شده‌است. هنرمند و در اینجا شاعر، تمایلات وازدۀ خود را والایش می‌کند و با...

در دهه­های اخیر، بررسی­ها و مطالعات در زمینه‌ی پردازش بندهای موصولی در زبان­های مختلف، نقش عمده­ای در تحقیقات مربوط به تحلیل خطاها و زبان­آموزی ایفا کرده است. پژوهش حاضر نیز به بررسی میزان به‌کارگیری بندهای موصولیِ فاعلی‌-فاعلی و فاعلی-مفعولی توسط فارسی­آموزان عربی­زبان و همچنین تحلیل خطاهای آنان در این مقوله‌ی دستوری پرداخته است و به لحاظ نحوی و رده­شناختی تولید جملات حاوی این بندها را در میان ...

از نظر قرآن، زن و مرد از نظر هویت انسانی و بهره های روحی و ایمانی برابرند؛ با وجود این، خداوند در قرآن، به جز یک استثنا، زنان را مورد خطاب قرار نداده است؛ به ویژه در آیات احکام اجتماعی و خانوادگی، جایی که مخاطب مستقیم آیات مردان اند، همواره از زنان با صیغة غایب یاد کرده است. در مقالة حاضر، این مسئله از منظر های وظایف الهی ـ اجتماعی در قرآن تحلیل و با سیرة زنان الگو در قرآن و اسلام تطبیق داده شد...