اوحدالدین انوری ابیوردی از شاعران صاحب سبک و تأثیرگذار قرن ششم است که نقش عمده ای در پیدایش غزل عاشقانه و تکوین تغزل فارسی دارد. او توانست تجربه های پیشین در حوزه شعر تغزلی را پشتوانه و مبنای حرکتی تازه در شعر فارسی قرار دهد و بین مفاهیم تغزلی و قالب غزل به شکلی بدیع و نوآورانه پیوند ایجاد کند. انوری موضوعات، مفاهیم و زبان انحصاری، همچنین نگرش عاشقانه خاصی را با تغزل فارسی ملازم ساخت و مسیر تاز...

فرم گردآوری اطلاعات پایان نامه ها کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبائی عنوان: «تأملی در ساختار معنایی غزل حافظ» نویسنده/ محقق: عسگر صلاحی مترجم: ـــــــــ استاد راهنما: دکتر سعید حمیدیان استاد مشاور: 1) دکتر سید محمد حسن حائری 2) دکتر نعمت الله ایران زاده استاد داور: 1) دکتر رضا مصطفوی 2) دکتر مهدخت معین 3) دکتر بهادر باقری کتابنامه: ــــــــ واژه نامه: ـــــــــــ نوع پا...

از قرن هفتم و هشتم (ه.ق) که دوران طلائی غزل فارسی است، شاعری را نمی توان یافت که در سرودن غزل تحت تأثیر آن دوره نبوده باشد. غزل در دوره ی معاصر نیزکم وبیش متأثر از همان دوره است. بررسی غزل های امیر هوشنگ ابتهاج (هـ ا. سایه) که از غزل سرایان بنام روزگار ماست از جهت تأثیرپذیری از حافظ موضوع این مقاله است. این بررسی از چند جنبه صورت گرفته است: ا- تأثیر ترکیبات و عبارات حافظ در غزل سایه 2- تأثیر مض...

یکی از عواطفی که می تواند نقشی مهم در تعیین نحوه ی نگرش انسان به جهان پیرامون ایفا کند، عاطفه ی حسرت است. از آن جا که غزل، محملی مناسب برای ابراز بسیاری از عواطف درونی است، تجلّی این عاطفه در قالب غزل، نسبت به دیگر شیوه های سخنسرایی، بیشتر و بارزتر است. در میان غزلسرایان معاصر، حسین منزوی و هوشنگ ابتهاج جایگاهی ویژه دارند. منزوی از سرآمدان غزل نو محسوب می شود و ابتهاج از بزرگان غزل نیمه سنّتی. ای...

شعر غنایی شعری است که با احساسات و عواطف شخصیِ شاعر در ارتباط است و ممکن است دربرگیرندۀ معانی و اندیشه های متفاوتی باشد. پیشینیان غزل را، که ازجمله مصادیق شعر غنایی است، شعری دانسته اند که مضمون عاشقانه دارد. با مطالعۀ سیر غزل درمی یابیم به مرور زمان، مضامینی غیر از مضمون عاشقانه در غزل وارد شده و با توجه به نوع مضمون، صورت های متفاوت غزل، ازجمله غزل مدحی، غزل انتقادی، و غزل تعلیمی شکل گرفته است...

قالب غزل در ادبیّات فارسی سابقه­ای طولانی دارد و در ابتدا فقط برای بیان احساسات و عواطف عاشقانه به کار گرفته می­شد. سپس، با شکل­گیری عرفان و تصوّف در خدمت اهل عرفان و رمز و رازهای عرفانی قرار گرفت. تحوّل آشکار این قالب از سنایی آغاز می­شود و در نوع عاشقانه با سعدی به اوج کمال می­رسد. یکی از ویژگی­های سعدی در عرصۀ غزل­سرایی، بیان روایت در قالب غزل است که این گونه از غزل را «غزل- روایت» می­نامیم. در...

یکی از شیوه­های تشخیص سبک و تمایز مکتب­ها، بررسی صور خیال است. در این میان، تشبیه یکی از عناصر اصلی صور خیال در ادبیات هر ملتی است که بسیاری از صورت­های دیگر از آن مایه می­گیرند. از میان صور خیال که مهم‌ترین وجه تمایز سخن ادبی از غیر آن است، تشبیه جایگاه خاصی دارد. این عنصر ادبی در سیر تطور ادبیات فارسی، کارکرد خود را پیوسته حفظ کرده است. در شعر معاصر، هوشنگ ابتهاج یکی از شاعران برجستۀ معاصر به...

غزل نئوکلاسیک ـ که با ظهور شعر نو، در شعر کلاسیک ایران ایجاد شد ـ یکی از جریان­های شعری معاصر محسوب می­شود که تا امروز همچنان پویا و مورد توجّه است. هدف سرایندگان پیشگام آن، همگام ساختن قالب سنّتی غزل با اقتضائات روز بود. این جریان شعری از امکاناتی که شعر نو به شعر فارسی، در سطوح بیان، زبان و عناصر ادبی افزوده، بهره برده و خود نیز ابعادی نوین در غزل ایجاد کرده است؛ از آن جمله می­توان به تلفیق ادب...

منوچهر نیستانی (1360-1315) از شاعران دهه ی چهل است وی علاوه بر سرودن شعرهای نیمایی، یکی از مبتکرترین شاعران نئوکلاسیک معرفی شده است. مجموعه ی اشعار وی عبارتند از: «جوانه»، «خراب»، «گل اومد بهار اومد»، «دیروز خط فاصله»، «مادر من» و «دو با مانع»؛ در این آثار شاعر به مضامین عاشقانه و رمانتیک، اجتماعی و سیاسی، ادبیات کودکان و ادبیات کارگری پرداخته است، درون مایه ی اغلب آثار وی غم و اندوه، یأس، بدبی...

شعر امروز ایران در حال طی کردن مرحله گذر و به عبارت دیگر در حال دگردیسی است. اگر شعر امروز را تداوم زاینده و پوینده شعر کهن بدانیم، این شعر حتی در سرکش­ترین حالات هم دنباله روی شعر سنتی و کهن است. اما تحولات صنعتی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... خواه ناخواه تأثیر­گذار است. ادبیات به عنوان کاربردی­ترین هنر متأثر از این تحولات است و بی­شک شاعر انقلاب در هر یک از زمینه­های شعری با نو شدن و نوآفریدن ...