چکیده: قصیده یکی از قالب‎های رایج شعر فارسی است. در طول تاریخ ادب فارسی شاعران قصیده سرا فراوان بوده اند و اغلب قصیده را به منظور دریافت صله و خوشامدگویی پادشاه و اطرافیان وی می سرودند. در این میان سعدی نیز مانند سنایی و ناصر خسرو قصیده را از حیث مضمون و محتوا دگرگون کرد. او به دنبال مدح بی جا نرفته و به جای دعای تأبید، ممدوح را دعای خیر کرده و در واقع مدح و نصیحت را به هم آمیخته است. در این پ...

ایرانیان از دیرباز، بنا به دلایل و شرایط اقلیمی، آیینی، فرهنگی و سیاسی – اجتماعی به تقدیر، بخت و سرنوشت به عنوان عامل و فاعل در زندگی خود باور و اعتقاد داشته اند. آنان هم چنین، فلک و مترادفات و مشتقات معنایی آن چون سپهر، چرخ، گردون، دهر و... را به عنوان عامل و کارگزار تقدیر و سرنوشت و یا به ترادف همان تقدیر و سرنوشت در نظر می گرفته اند. این باور و اعتقاد که در این تحقیق "فلک باوری" نامیده شده...

چکیده معارف قران کریم جامع نیازها ی هدایتی بشربوده وقابلیت عرضه نظام مند رانیز دارد . بنابراین پزوهش حاضر به بررسی رفتارهای ممدوح قرآن و معرفی فرهنگ رفتارهای پسندیده آن به علاقمندان پرداخته ،و بر خلاف پزوهشهایی که غالبا یک ویا گروه خاصی از رفتارها را بررسی نموده اند ،در صدد ارائه تصویری کلی است . محدودیت عمده دراین پژوهش حجم وسیع آیات بود ، زیرا روش کلی (پس از رویت معجم های موجود )مطالعه و تا...

چکیده شاعران اردو زبان که آثار شاعران بلند مرتبۀ فارسی زبان را چه در شکل و چه در محتوای اغلب قالب های شعری اردو سرمشق خود قرار دادند، پس از گذشت سال های زیاد و کسب مهارت، نمونه های قابل تأمل و پر مغز و نغزی را از خود به یادگار گذاشتند. در قصیده سرایی هم از همان آغاز عدۀ زیادی از این شاعران طبع آزمایی کردند. در این بین، میرزا محمد رفیع سودا، علاوه بر دیگر موضوعات این قالب شعری چون مدح، ذم، هجو، ...

چکیده شاعران اردو زبان که آثار شاعران بلند مرتبۀ فارسی زبان را چه در شکل و چه در محتوای اغلب قالب های شعری اردو سرمشق خود قرار دادند، پس از گذشت سال های زیاد و کسب مهارت، نمونه های قابل تأمل و پر مغز و نغزی را از خود به یادگار گذاشتند. در قصیده سرایی هم از همان آغاز عدۀ زیادی از این شاعران طبع آزمایی کردند. در این بین، میرزا محمد رفیع سودا، علاوه بر دیگر موضوعات این قالب شعری چون مدح، ذم، هجو، ...

مثنوی معنوی مانند کتابخانه ای است که می توان در آن بسیاری از موضوعات را، به ویژه در حوزة علوم انسانی، جست و جو کرد. در این میان، گریه و زاری به عنوان یکی از مباحثی که مولانا در اشعار خود به شکلی بسیار متنوع، زیبا و روح نواز به آن پرداخته، درخور دسته بندی و ژرف نگری است. به طور کلی می توان گریة و زاری را در قالب دو نوع کلیِ ممدوح و مذموم دسته بندی کرد. گریة ممدوح حاصل غم ممدوح عشق و گریة مذموم، ن...

میمون بن قیس مشهور به اعشی،یکی از شاعران طبقه ی اول عصر جاهلی است که او را به جهت تفنّن بسیار در سرودن شعر « صنّاجه العرب = چنگی عرب » نامیده اند. وی در همه ی موضوعات شعری طبع آزمایی کرده و به تنوّع در این موضوعات مشهور است. بیشتر اشعار وی در مدح امیران و اصحاب مشاغل سروده شده است. مدایح وی تکسّبی بوده و به همان مضامین دوره جاهلی است با این تفاوت که اعشی مثل شاعران عصر عباسی در مدح صفات ممدوح بسیار...

اصول ثانویه رجالی، "خلاصه الاقوال" و "رجال ابن داود"، از اهمیت ویژه ای در میان کتب رجالی متأخر شیعیان برخوردار است. آشنایی با شیوه ی تألیف، معیارها، مبانی و اصطلاحات به کار رفته در اصول ثانویه ، بسیاری از شبهات به وجود آمده ی مرتبط با اضطراب نظرات، عدم دقت و یا بی اعتباری منقولات این کتب را پاسخگوست. وجود پاره ای از اشتباهات در اصول ثانویه از ارزش این کتب نمی کاهد. یکی از معیار های جرح و تعدیل ...

از دیرباز برخی اندیشمندان مسلمان بر سر کاربرد واژۀ «عشق» در نصوص دینی با یکدیگر اختلاف‏نظر داشته‏اند. مدعای اصلی منع‏کنندگان از کاربرد این واژه در باب متعلقات مقدس، همچون خدا، پیامبر و امامان، آن است که مفهوم این واژه صرفاً با امور مادی و نفسانی تناسب دارد و به همین دلیل در نصوص دینی از آن استفاده نشده و در برخی احادیث نیز مفهوم آن مذمت شده است؛ لیکن فلاسفه و متصوفه از روی ناآگاهی یا به قصد تخری...

سنتِ دیرپای ستایش‎گری از آغاز ادب فارسی وجود داشت و مدیحه‎سرایی از جنبۀ رفتاری، عملی مردانه تلقی می‎شد و مردانِ شاعر یکه‎تاز میدان مدح بودند. در ادبیات زنان، به‎ندرت زنی شاعر در این حوزه دست به تجربه زده است. نخستین زنِ شاعری که شعری ستایشی در کارنامۀ خود دارد و برای نخستین‎بار ترکیب‎بند سروده، زن بی‎نامی است که شعرش در کتابی تاریخی ثبت شده است. او دخترِ حسام‎الدّینِ سالار مدیحه‎سرایی است که در آغاز ...