ترکمن ها در قرن چهارم هجری به نواحی شمال شرقی ایران وارد شدند. سلجوقیان که موفق به تاسیس حکومتی درایران شدند طایفه ای از آنان بودند ترکمن ها همواره به خاطر مشکلات معیشتی به نواحی مرزی ایران یورش می آوردند. از دوره صفویه مسائل مذهبی نیز به آن اضافه شد. ترکمن ها و قاجارها با توجه به ریشه مشترکی که با هم داشتند، در ابتدای دوره ی قاجار با هم همکاری صمیمانه ای داشتند.آقا محمدخان با اینکه در آغاز کار...

در سیر چند هزارساله هنر کاشی گری، کاشی قاجار به طور مشهود، دارای کیفیتی متمایز از ادوار گذشته است. وجود مشخصه هایی نو، این تمایز را در کاشی های هفت رنگ سرسرای کاخ مخصوص در کاخ گلستان، بیش از همه تشدید کرده است. اینکه کاشی نگاری دوره قاجار با توجه به کاشی های منتخب از کاخ گلستان چه رویکری را در مضمون دارند و این رویکرد به چه صورت عملی شده است مورد بحث تحقیق حاضر است. همچنین در دوره قاجار گذار سن...

شهر کاشان در طول ادوار مختلف تاریخی همواره در زمینه هنر و فرهنگ مطرح بوده است. هنر معماری از پر اهمیت ترین عناصر ارزشی هر ملت می باشد و تزئینات جزء جدایی ناپذیر آن محسوب می شود. پژوهش حاضر جهت بررسی تزئینات و نقاشی در چند بنای تاریخی متعلق به دوره زند و قاجار کاشان (بروجردی ها، حکیم باشی، عامریها، عباسیان) صورت گرفته است. بدین منظور از روش گرد آوری و مطالعاتی استفاده شده است. اطلاعات ضروری تحقی...

متون داستانی و مطبوعاتی را با سرعت می خوانیم، اما آیا محقق و فهرست نگار مجاز است اسناد و مدارک دست نویس را سریع بخواند و ثبت نماید؟ در این جا با تمرکز روی وقف نامه ای از تهران که در تاریخ های 1295 و 1298 هـ.ق روی یک صفحه به ابعاد 29×61 سانتی متر تنظیم شده موضوع بررسی شده است. این بررسی نشان داد که واقف اعیانی (اشجار و ابنیه) سه قطعه باغ را نخست در سال 1295 هـ.ق به صورت مفصل و ارض (زمین) را در م...

یکی از وقایع نگاری های اواخر سلطنت فتحعلی شاه قاجار- که تا کنون معرفی، بررسی و تصحیح انتقادی نشده و در زاویه ناشناختگی و گمنامی مانده است- کتابی خطی تحت عنوان «تاریخ فتحعلی شاه قاجار»، از نویسنده ای به نام محمد حسین بدایع نگار اورجانی است. مولف، این کتاب را به دستور فتحعلی شاه در سال 1248ق. به رشته تحریر کشیده است و تنها یک نسخه از آن موجود است و آن نیز، در کتابخانه ملی تبریز نگهداری می شود. او...

نامۀ خسروان، اثر جلال الدین میرزا ، فرزند فتحعلی شاه قاجار است که در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار تألیف شده است. نسخۀ خطی و مصور نامۀ خسروان با توجه به نحوۀ تفکر این دوره، دارای ویژگی هایی همچون نحوۀ نگارش به فارسی با حذف لغات و واژگان عربی و تصویرسازی از پادشاهان ایران باستان با توجه به داستان های شاهنامه است. این نسخه در چند دهه پس از تألیف از نمونه هایی است که سیاست های باستانگرایی در دورۀ...

اسناد به عنوان بخشی از یادواره های مشترک مردم جهان، نقش مهمی در حفظ هویت دینی، ملی و فرهنگی گذشته، حال و آینده دارند. اسناد، هویت دینی، ملی و فرهنگی ملت ها را پاسداری می کنند و در حقیقت «حافظه ملی» را تشکیل می دهند. اسناد در واقع هدیه نسل های پیشین به نسل های بعدی هستند و میزان توجه و مراقبت از آن ها، بیانگر و شاخص تمدن کشورها و فرهیختگی ملت هااست. بی شک، در دوره های مختلف تاریخی، اسناد زیادی...

بخشی از مباحث نظری مربوط موسیقی ایرانی، بررسی گونه های رایج در موسیقی سنتی/ دستگاهی است که اغلب تحت عنوان فرم از آن نام برده می شود؛ بااین همه در انتوموزیکولوژی به این موارد (ازجمله پیش درآمد) ژانر خطاب می شود و معمولاً در ایران ژانر را گونه ترجمه می کنند. پیش درآمد گونه ای است که در اواخر قرن 13 هجری شمسی شکل گرفت و پس ازآن تعدادی از آهنگسازان سرشناس موسیقی سنتی و غیر سنتی به ساخت آن اهتمام ورز...

چکیده این پژوهش به نقـش دلقک در دربـار قاجار که شاهـش سایه خدا بر زمین محسوب می شد ودر تملقات و توصیفات دربار جایگاه فرا زمینی و فرابشری داشت می پردازد. با اتکاء به منابع اصلی و بر مبنای پایگاه اجتماعی دلقکان و عملکرد انها در یک محیط وابسته به سلسله مراتـب که می بایـست دائما برای حفـظ زنـدگی خویـش یک تعـادل ظریـف و خطرناک را حفظ کند ، داده ها طبقه بندی شده وسپس با یک رویکرد تاریخی در بستر اس...