حضور زنان و نقش‏آفرینی آنان از بن مایه‏های ادبیات غنایی است در منظومه لیلی و مجنون پنج و در خسرو شیرین پانزده زن به چشم می‏خورند. زنان مطرح شده در لیلی و مجنون چهار نفر (به غیر از لیلی) و از زنان وابسته به خانواده‏هایی هستند که در داستان ایفای نقش می‏کنند اما در خسرو و شیرین دوازده شخصیت مستقل به چشم می‏خورد. در میان زنان، شیرین شخصیتی تاریخی است و در حماسه‏ها نیز حضور دارد و می‏توان گفت که وی ...

همای و همایون منظومه ای غنایی از خواجوی کرمانی در قرن هشتم هجری است. این منظومه از تعدادی داستانِ تودرتوی کوتاه فراهم آمده است. قهرمان داستان، همای، شاهزادۀ شام است که در سفر برای رسیدن به معشوق خود، همایون، شاهزادۀ چین، با مسائل و حوادث زیادی روبرو می شود. در این مقاله، شخصیّت ها، کارکردها، ساختار و ژرف ساخت های اساطیری داستان را بررسی کرده­ایم. براساس ریخت­شناسی پراپ، این منظومه از شش شخصیّت اصل...

داستان یوسف وزلیخا یکی از زیباترین ودلنشین ترین داستانها وروایات دینی عاشقانه است ؛که در تاریخ دینی پیش از اسلام ریشه دارد ودر تورات وقرآن مجید نیز در سوره ی «یوسف» به تفصیل از آن سخن رفته است وخداوند متعال به سبب اهمیت ومنزلت آن ،«نام احسن القصص » را بــرآن نهاده است. علاوه برآن منبع قدسی ، در انواع ادبی رایج در کشورهای اسلامی نیز به تدریج بازتاب گسترده ای پیدا کرده است؛ به این معنا که داست...

ادب غنایی، یکی از مؤثرترین و پرمخاطب‌ترین انواع ادبی در زبان فارسی است. قدمت وگستردگی آن به گونه‌ای است که شاید نتوان هیچ متن ادبی را یافت که به نوعی با ادبیات غنایی آمیخته نباشد. پژوهش حاضر، بر آن است به این پرسش پاسخ بدهد که آیا ادب غنایی ریشه در ادبیات پیش از اسلام دارد؟ واگر چنین است، میزان و نوع بهره‌گیری متون غنایی از ادبیات پیش از اسلام چگونه و به چه میزان بوده است؟ برای دست یابی به پاسخ...

با وجود آنکه در سال های اخیر بسیاری از نسخه های خطی به واسطه پژوهشگران تصحیح و چاپ  کرده اند ولیکن کم نیست آثاری که هنوز در گوشه و کنار کتابخانه های مختلف دنیا در زاویه ی گمنامی به سر می برد. یکی ازاین نسخه های نفیس و منحصر به فرد، منظومه ای است در قالب مثنوی در شرح عشق و عاشقی به شیوه ی ده نامه سرایی که یکی از شیوه های معمول ادب فارسی به ویژه در قرن هشتم هجری است. یگانه نسخه ای که از این منظوم...

همای و همایون منظومه‌ای غنایی از خواجوی کرمانی در قرن هشتم هجری است. این منظومه از تعدادی داستانِ تودرتوی کوتاه فراهم آمده است. قهرمان داستان، همای، شاهزادۀ شام است که در سفر برای رسیدن به معشوق خود، همایون، شاهزادۀ‌ چین، با مسائل و حوادث زیادی روبرو می‌شود. در این مقاله، شخصیّت‌ها، کارکردها، ساختار و ژرف‌ساخت‌های اساطیری داستان را بررسی کرده­ایم. براساس ریخت­شناسی پراپ، این منظومه از شش شخصیّت اص...

نوع غنایی، وسیع‌ترین نوع ادبی زبان فارسی شناخته می‌شود که با در برگرفتن شاخه‌های مختلف با عواطف و احساسات انسانی رابطه دارد. منظومه­سرایی عاشقانه که از مهم‌ترین بخش‌های ادب غنایی است، بستری مناسب برای پژوهش‌های ساختاری فراهم می‌کند، زیرا از یک‌ سو با زبان غنایی و از سوی دیگر با اصول داستان‌نویسی سروکار دارد. عصر صفوی که دوران رشد و شکوفایی منظومه‌سرایی عاشقانه است، از این حیث اهمیّت قابل‌توجهی د...

روایت شناسی به عنوان بزرگترین ارمغان ساختارگرایی، یکی از مهم ترین حوزه های نظریّه ادبی مدرن محسوب می شود. در قرن بیستم میلادی، ساختارگرایان به پیروی از پراپ، در صدد ارائه الگوی کلّی در ساخت انواع روایت برآمدند. در همین زمینه، آ.ژ.گریماس، مشهورترین نظریّه پرداز روایت، از دامنه محدود مطالعات پراپ فراتر رفت و با ارائه الگوی کنشی و زنجیره های روایتی خود، تلاش کرد تا به دستور کلّی زبان روایت دست یابد و ...

نقد اخلاقی یکی از گرایش های متعدد نقد است که پیشینه ی آن به یونان باستان و دوران سقراط ، افلاطون و ارسطو باز می گرددو صاحب نظرانی چون سن مارک ژیراردن ، استفن گاسون ، سر تامس ویلسون و ... در غرب و اندیشمندانی چون فارابی ، ابن سینا ، ابن رشد و ... در مشرق زمین بر ضرورت اخلاق و وجود مفاهیم اخلاقی در کنه آثار ادبی تأکید می کردند . نظامی ، بزرگ ترین شاعر غنایی سرای ایران که همواره آزرده از شرایط حاک...

چکیده ندارد.