تجربه زمان مثل هرچیز دیگری در جهان می تواند در هر متنی نمود پیدا کند. عنصر زمان، عنصر سازه ای متن به شمار می آید. مختصه روایت به این است که در آن، زمان مؤلفه اصلی ابزار بازنمایی (زبان) و شی ء بازنموده به شمار می آید. بنابراین، زمان در پرتو روابط گاهشماری میان داستان و سخن بازنموننده آن معنا می یابد. با تحلیل زمان داستان و زمان سخن بازنموننده آن، نشان داده می شود که در هر چهار نمایشنامه مورد برر...

یکی از زیباترین آرایه‌های بدیع لفظی، «واج آرایی» است که در قرآن کریم به وفور دیده می­شود و نقش مهمی در تقویت موسیقی کلام دارد. با این حال، هرچند تحقیقات زیادی پیرامون بلاغت قرآن انجام شده، تا کنون پژوهشی جدّی در جهت کشف این آرایه و تحلیل زیبایی­های آن در قرآن، صورت نگرفته است. از دیگر آرایه­های مبتنی بر تکرار واج، «نغمه حروف» را می‌توان نام برد که هرچند اهل بلاغت تا کنون به عنوان آرایه‌ای مستقل ...

این مقاله در پاسخ به این پرسش نوشته شده است که زن‌های نمایش‌نامه‌های نغمه ثمینی از کدام دسته زنا‌ن‌اند؟ اگر بازنمود زنان را به طور کلی به سه دستۀ مدرن، سنتی، و در حال گذار تعریف کنیم به کدام یک از این گونه‌ها تعلق می‌گیرند؟ چهارچوب نظری این مقاله برای پاسخ به این پرسش نظام جامعه‌شناسی هنر و رویکرد بازتاب است. و برای انسجام نظری از نظریۀ کنش متقابل نمادین در تحلیل شخصیت‌های زن این نمایش‌نامه‌ها ...

چکیده تحریر در دسته ی تزئینات موسیقایی جای می گیرد. گذشته از این که اندیشه ی تزئین کاری در پدیده های هنری یک امر جهان شمول است، فرهنگِ ویژه ی ایرانیان برای هر یک از هنرها، گونه های تزئیینی خاصی را پدید آورده است. از این دیدگاه، موسیقی دستگاهی ایران نیز، جایگاه تزئیناتی ویژه ای دارد. هدفِ اصلیِ این رساله شناسایی نقش تحریرها در صورت بندی سامانه ی دستگاه ها و نیز شناسایی برخی از قانونمندی های حاکم ب...

یکی از وجوه شیوایی و بلاغت زبان عطایی رازی در منظومه‌ی برزونامه عنصر موسیقی حماسی است. بیشتر توجه پژوهشگران به موضوع حماسی برزونامه است و غالباً پرداختن به موسیقی حماسی این اثر بر سبیل اشارت بوده است. یکی از تکنیک‌های عطایی در انعطاف‌بخشی به صورت سخن و تجسم فضای مهیج حماسی، به کارگیری موسیقی فاخر حماسی در عرصه‌ی کلام است. شیوه‌های موسیقی‌پردازی در شعر او تحرک و پویایی را سبب شده است؛ هم‎چنین موج...

انقلاب مشروطه بر همه ابعاد مادی و معنوی زندگی ایرانیان تأثیر عمیقی نهاد. امروز که صد سال از این واقعه می گذرد بر همگان معلوم شده که اگر تأثیرات فرهنگی آن، هم سنگ تأثیرات سیاسی نباشد کمتر از آن نیست. این مقاله می کوشد این تأثیر را بر هنر موسیقی موشکافی کرده و نگاهی هم به زندگی و آثار عارف قزوینی شاعر و نغمه سرای دوره مشروطه داشته باشد. مولف کوشیده تا از آثار وی، دیسکوگرافی (discography) کاملی به...

 نکات تفسیرى درباره آیات و عبارات سوره حمد است. سوره فاتحه، نخستین سوره‌اى است که به صورت کامل در آغاز بعثت بر پیامبر نازل گردیده است. نویسنده، پس از گزارش اطلاعات تاریخى سوره شرافت و منزلت آن، سوره را به سه بخش تقسیم مى‌کند: تمجید و ثناى الهى، اظهار کمال انقطاع و عرض نیاز. در ادامه به نکته‌هایى درباره بسمله، ریشه‌یابى واژه "اسم"، مفهوم کلمه جلاله، ریشه‌هاى چهارگانه "اللَّه" و "الرحمن الرحیم" پرد...

جلال الدین محمد بلخى در جاى جاى مثنوى از داستان پیامبران بهره برده است، یکى از این قصه ها، قصه پیامبر(ص) است.مولانا از این قصه در راستاى آموزش اعتقادات، اخلاقیات و عرفان فراوان بهره گرفته است. او از فراز گم شدن پیامبر(ص) فطرت الهى را نتیجه گرفته و از نمودن جبرئیل خویش را به پیامبر(ص) در خدمت قهر الهى سود مى برد، چنان که از معجزات پیامبر(ص)، دشمنى ابولهب با پیامبر، برخورد پیامبر با سائل و یهودیا...

این مقاله در پاسخ به این پرسش نوشته شده است که زن های نمایش نامه های نغمه ثمینی از کدام دسته زنا ن اند؟ اگر بازنمود زنان را به طور کلی به سه دستۀ مدرن، سنتی، و در حال گذار تعریف کنیم به کدام یک از این گونه ها تعلق می گیرند؟ چهارچوب نظری این مقاله برای پاسخ به این پرسش نظام جامعه شناسی هنر و رویکرد بازتاب است. و برای انسجام نظری از نظریۀ کنش متقابل نمادین در تحلیل شخصیت های زن این نمایش نامه ها ...

بیگمان یکى از مهمترین نیازهاى آدمى، نیاز به رزق و روزى است؛ به همین دلیل، خداى سبحان، که به همه چیز آگاه است، روز ىرسانى را عهد هدار شده و در قرآن کریم تضمین روز ىها را وعده داده است؛ از سوى دیگر، درنگ در زندگى نزدیکان و دیگر ه منوعا نمان، این حقیقت را آشکار م، که گون هاى نابرابرى در میزان بهر همندى از روزى میان آ نها وجود دارد؛ مسأل هاى که ناشناخت هماندنِ فلسفه وجودى آن، تردیدها و شبه ههایى را ...