چکیده استفاده از ترسیمات هندسی در هنر و معماری ایران سابقه­ای طولانی دارد. طرحمایه های هندسی مخصوصاً پس از اسلام، برای معین کردن اندازه های بنا و به دست آوردن تناسبات مطلوب مورد استفاده قرار گرفته است. مقاله حاضر تلاشی است در جهت یافتن ترسیمات هندسی پایه در قصر خورشید کلات نادری. این بنا به دستور نادر شاه افشار در اوایل قرن 12 هجری ساخته شد. آیا طرح این بنا بر اشکال هندسی خاصی استوار است؟ برای ی...

پوشش یزدی‌بندی یکی از مهم‌ترین عناصر معماری ایرانی محسوب می‌شود و در این مقاله با در نظر گرفتن آن به عنوان یکی از انواع کاربندی آسمانه بناهای معماری ایران، و با هدف دسته‌بندی، تحلیل هندسی و بررسی سازه‌ای، سعی در بیان یک تعریف و بررسی ویژگی‌های این پوشش معماری شده است. در این راستا، ابتدا با کنکاش در هندسه دو مورد از تاق‌های کهن معماری ایران سعی در پی یافتن خاستگاه‌ شکل‌گیری هندسه یزدی‌بندی شده ...

کاربرد قواعد محاسباتی سهم عمده‌ای در هماهنگی نسبت‌ها و عناصر معماری دارد. علم هندسه و کاربرد آن یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های معماری ایران است و توسعۀ آن در معماری ایران از سده‌های هشتم و نهم آغاز شد و تا قرن دهم ادامه یافت. آنچه که از حیث مطالعات مثلثاتی عناصر معماری ایران در عصر تیموری مد نظر می‌باشد بهره‌گیری از دیدگاه‌ ریاضی‌دان و اندیشمند قرن نهم، غیاث‌الدین جمشید کاشانی1، در اندازه‌گیری، محا...

محدوده جغرافیایی آذربایجان یکی از مراکز پر قدرت معماری ایران است که در قرون هفـتم و هشـتم هجـری قمـری عصـر شـکوفایی معمـاری را تجربه کرده و سبکی به نام "آذری" را به وجود آورده است. بسیاری از آثار این دوره بر اثر زلزله و جنگ از بین رفته‌ اند. از جمله آثار به جا مانده در محدوده آذربایجان، بنای مسجد کبود می باشد که می تواند اطلاعات مفیدی در خصوص هندسه‌ و تناسبات‌ وابسته‌ به معماری‌ مربوط به آن دور...

تزئینات یکی از شاخص‌ترین مؤلفه‌هایی است که معماری سنتی مراکش با آن شناخته می‌شود و با توجه به اینکه نشانه‌شناسی جریانات تأثیرگذار در حوزه تزئینات با روایی بیشتری نیز انجام می‌پذیرد، پرداختن به ریشه‌شناسی الگوهای تزئیناتی می‌تواند بازنمایی صحیح‌تری از ریشه‌های کلیت معماری مراکش را رقم بزند. مبتنی بر بررسی‌های میدانی صورت گرفته، سه حوزه تأثیرگذاری زیبایی‌شناسی رومی، بربر و اسلامی به الگوهایی تزیی...

از آنجایی‌که هندسه می‌تواند بر کیفیت و چگونگی درک معنا و مفهوم بنا تأثیرگذار باشد، هدف از تحقیق حاضر، بررسی معیارهای تأثیرگذار هندسی معماری جهت ارتقاء مفهوم حیات‌پذیری و انتقال حس سرزندگی به کاربران است. از این‌رو، در این تحقیق بناهای فرهنگی با محوریت فرهنگ‌سراها به‌عنوان یکی از مراکز فرهنگی- اجتماعی مهم برای حیات جمعی در دوران معاصر انتخاب ‌شده‌اند. عبارت «ویژگی‌های هندسی در حیات‌پذیری فرهنگ‌س...

عالم، کتاب مبسوطی است که صفحات آن مملوّ از کلمات نگارنده آن است و درست همانند آیات متن وحیانی قرآن، دارای سطوح چندگانه معنایی است. اساس این برداشت‌ها از قرآن به عمیق‌ترین شناخت از ذات صور طبیعی و کیفیت وحدت حاکم بر عالم می‌انجامد. امر وحدت و هماهنگی در سرتاسر عالم بیانگر حاکمیت وجه کیفی هندسه از طریق حضور قوانین تناسب، توازن، تعادل و ریتم در اجزاء و عناصر عالم است. با نگاهی به آثار هنر و معماری ...

در شکل‌های مختلف موجود در طبیعت نسبت‌های معینی را می‌توان مشاهده کرد. این نسبت‌های هندسی تابع اصول انتزاعی و فراطبیعی با اعتقاد بر مقدس بودن موضوع خود و دارای یک زبان نمادین با ویژگی‌های روحانی دانسته شده‌اند، از این رو آنها را هندسه مقدس نامیده‌اند. تقدس هندسه قسمتی از یک دیدگاه کلی‌تر است که تمدن بشری در دوران باستان را دارای یک منشاء روحانی و عبادی می‌دانسته است. بنا بر این، تاریخ هندسه مقدس...