بیان مسئله :یکی از منابع غنی هنر ایران، نگارگری است که کاربرد نقوش زیبا و قوام‌یافته چه به‌ صورت هندسی، تجریدی و انتزاعی و یا طبیعت‌گرایانه در این هنر و زیرشاخه‌های آن به کثرت قابل‌ رویت است. نسخه هفت‌اورنگ جامی که در قرن دهم و در مکتب مشهد مصور شد از نسخ مشهور و ارزشمند دورة صفویه است. هم‌آمیزی سنت‌های مکتب هرات و تبریز در دورة صفوی و ترکیب آن با ویژگی‌های بومی و منطقه‌ای نگارگری مشهد، منجر به...

به نظر «کانت» زیبایی امری عینی و متکی بر مفاهیم نیست، بلکه ذهن واضع حکم زیباشناختی در ابژۀ هنر است. احساس رضایتمندی در حکم ذوقی را ناشی از قضاوت تأملی به واسطه ذهن قضاوت‌کننده می‌داند. او هنر را از طبیعت، علم و پیشه‌وری متمایز دانسته و هنرها را به مکانیکی، مطبوع و زیبا تقسیم می‌کند. به زعم کانت هنرمطبوع هنری است که غایت آن صرفا لذت است، در حالی که معیار قضاوت در هنر زیبا قوه حاکمه تأملی بوده و ...

هنرهای کاربردی از مهم ترین آثار به  جای مانده ی تمدن کهن ایران است. این آثار موضوع مطالعه و پژوهش رشته های مختلفی بوده و از جنبه های گوناگونی به آن ها پرداخته شده است. تحلیل های انجام شده در برخی از رویکردهای پژوهشی، ابعاد مختلف این آثار را به طور مستقل و یا نهایتاً در بستر دوره ی تاریخی ای که آثار در آن پدید آمده اند مورد بررسی قرار می دهند. از این دست، شاهد پژوهش هایی هستیم که در آن ها غالباً ب...

به گواهی تاریخ و اسناد، عصر تیموری از دوره های فعال هنرپروری ایران به شمار م یرود. همت ب یسابقه شاهزاد ههای تیموری در حمایت از هنرمندان و تأسیس کتابخانه ها مثا لزدنی است. در پی این حمایت آثاری زیبا، شکل گرفت که نمونه آن را م یتوان در تزیینات مسجد گوهرشاد، مسجد جامع ازغد، مدرسه غیاثیه و یا بنای ابوبکر تایبادی به عیان دید. طراحی های انجام شده در کتابخانه حکومتی هرات احتمالاً برای همه هنرها انجام م...

شهر کولاب در فاصلۀ دویست کیلومتری از قسمت جنوب و شرق پایتخت تاجیکستان در ساحل دریای یاخْسو، در دامنۀ رشته کوه حضرت شاه جایگیر است. از همین منطقه طی صدها سال راه کاروان از هند و افغانستان امروزه می گذشت؛ درنتیجه در سده های میانه کولاب با تاریخ و فرهنگ غنی خود به یکی از شهر های بزرگ منطقه ختلان تبدیل شد. در حدود کولاب و اطراف آن آثار معماری دوره های گوناگون باقی مانده اند که از نمونه های آن می توا...

نقوش تزیینی ایرانی به عنوان ذخیره ای گرافیکی از هنر گذشته ی ما، در طول تاریخ به دلیل سنت تداوم از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و در این مسیر تکامل و تطور یافته اند. اما امروزه به دلیل تحول در ملزومات زندگی بشر در دوران مدرن، به تدریج بستر و جایگاه پیشین خود را از دست می-دهند. از سوی دیگر هنر های نوظهور و وابسته به رسانه های تصویری روز به روز بیشتر ابعاد زندگی انسان امروز را فرا می گیرد. استفاد...

دیوارنگاری از جمله هنرهای شهری است که از ظرفیت‌ها و کارکردهای شهری و ساختار فرهنگی و تاریخی قابل‌توجهی برخوردار است. حضور این هنر در فضای شهری و کارآیی‌های آن در فرهنگ، هویت ملی، حیات جمعی شهری، امورتجاری، تبلیغات و آموزش‌های شهروندی امری انکارناپذیر است. دیوارنگاری یکی از شاخه‌های هنرهای تجسمی است. آن چه که شناخت ما را از پیرامون‌مان سازماندهی می‌کند، تصویری است که از آن در ذهنمان شکل می‌گیرد....

چکیده نقوش چلیپایی در ادوار پیش از اسلام برای تزیین هنرهای مختلف بکار رفته است و این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در این مقاله به بررسی مفاهیم، زیبایی شناسی و سیر تحول این نقوش در تزیینات معماری دوره اسلامی ایران از آغاز تا پایان دوره زند و قاجار پرداخته شده است. هنرمندان متفکر دوران اسلامی از همان ابتدا به اهمیت نمادگرایی و زیبایی شناسی این نقوش پی برد...

گیاهان و درختان به اعتبار نوع، کارکرد و معنایی که در سبک های زندگی و الگوهای معیشتی اقوام و ملل، فرهنگ ها، فولکلور، اساطیر و ادیان و به تبعِ آنها در ادبیّات (شعر و داستان و آیین ها و مراسم نمایشی) دارند با رنگ بندی های دینی، اسطوره ای، ایدئولوژیک، نظام های مفهومی- تصویری گیاهان و درختان به اعتبار نوع، کارکرد و معنایی که در سبک های زندگی و الگوهای معیشتی گوناگون را رقم می زنند. حیات آدمی در هر ساح...

نقاشی دیواری از جمله هنرهای شهری محسوب می‌شود که معنایی فراتر از شکل ظاهری خود دارد. به همین دلیل حفظ هماهنگی بین رنگ، فرم و موضوع اثر با محیط برای آرام‌سازی محیط زندگی شهروندان از اهمیت بالایی برخوردار است. این مقاله با روش روان‌شناسی گشتالت و با روش توصیفی-تحلیلی بوده و به جمع‌آوری اطلاعات از منابع کتابخانه‌ای و تحقیقات میدانی پرداخته است. به همین منظور ده نمونه از نقاشی‌‌های دیواری‌ شهر تهرا...