در این تحقیق، لایه‌ها و سطوح واژگانی در وندهای زبان فارسی، از نگاه صرف واژگانی مطالعه می ‌ شوند. این وندها با توجه به رفتارشان نسبت به پایه ‌ ای که به آن افزوده می ‌ شوند، به دو دستۀ خنثی و غیرخنثی تقسیم می ‌ شوند. وندهای غیرخنثی به لایه اول و وندهای خنثی به لایه دوم تعلق دارند. بیشتر وندهای زبان فارسی غیرخنثی و تکیه ‌ بر هستند؛ یعنی جایگاه تکیه را به روی خود منتقل می ‌ کنند.

در این پژوهش، فرایند اشتقاق در زبان ترکی آذربایجانی بر بنیاد نظریة «صرف و واج شناسی واژگانی» مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. انگارة صرف و واج شناسی واژگانی  به عنوان یک نظریة صرفی مطرح در زبان شناسی برای مطالعه ساختمان واژه های زبان انگلیسی تدوین شده و مستلزم محک خوردن در زبان های دیگر است.علی رغم این که نظریه یاد شده قابلیت توصیف سایر فرایندهای واژه سازی (نظیر ترکیب و تبدیل) را نیز دارد، با...

در این تحقیق، لایه ها و سطوح واژگانی در وندهای زبان فارسی، از نگاه صرف واژگانی مطالعه می شوند. این وندها با توجه به رفتارشان نسبت به پایه ای که به آن افزوده می شوند، به دو دستۀ خنثی و غیرخنثی تقسیم می شوند. وندهای غیرخنثی به لایه اول و وندهای خنثی به لایه دوم تعلق دارند. بیشتر وندهای زبان فارسی غیرخنثی و تکیه بر هستند؛ یعنی جایگاه تکیه را به روی خود منتقل می کنند.

همۀ زبان‌های جهان برای تولید واژه‌های جدید از شیوه‌های گوناگونی استفاده می‌کنند. اشتقاق در کنار ترکیب دو فرایند مهم صرفی هستند که نقش اصلی هر دو ساخت صورت‌واژه‌های جدید است. در زبان فارسی اشتقاق یکی از فرایندهای پویا و پرکاربردِ واژه‌سازی است و از جمله مقولاتی است که از دیرباز مورد مطالعه بسیاری از زبان‌شناسان ایرانی و غیرایرانی قرار گرفته است. در قلمروی اشتقاق، زبان فارسی دارای پیش‌وندها و پسون...

اسم‌‌صفت‌ها، صفت‌هایی هستند که به‌ وسیله فرایند اسم‌شدگی به اسم‌صفت تبدیل می‌شوند. اسم‌‌صفت و به‌ طور کلی اسم‌شدگی از موضوع‌هایی هستند که در  ساخت‌واژه، نحوو درمکتب‌های گوناگون زبان‌شناسی نظری مطرح‌ شده‌اند. هر چند تاکنون پژوهشی در زمینه اسم‌‌صفت‌های زبان فارسی انجام نگرفته‌است. این پژوهش، برآن است تا در چارچوب نحوی برون‌اسکلتی بورر (Borer, 2013) به تحلیل این مقوله بپردازد. بورر (همان) معتقد اس...

در این پژوهش، فرایند اشتقاق در زبان ترکی آذربایجانی بر بنیاد انگارۀ نظری کیپارسکی (1982) تحت عنوان « صرف و واج شناسی واژگانی»یا به اختصار «صرف واژگانی» مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. این نظریه از جمله رهیافتهای علم صرف است که در چارچوب دستور زایشی، به توصیف و تبیین نظام واژگانی و ارتباط آن با دیگر حوزه¬های زبان به ویژه واج شناسی می پردازد. در فصل اول، ضمن تبیین اهداف رساله و طرح موضوع، به...

چکیده اهمیّت تحقیقات مربوط به زبان فارسی،این میراث گرانقدر ملّی و فرهنگی ایرانیان بر کسی پوشیده نیست.تاکنون پژوهش های فراوانی در این زمینه صورت گرفته، ولی هنوز مواردی می توان یافت که بررسی آن ها ضروری به نظر می رسد. ساختمان واژه یکی از این موارد است. مسئله ی واژه سازی وگزینش واژه های فارسی در برابر واژه های بیگانه، سال هاست که مورد توّجه ایرانیان قرار گرفته، و این امر در سازمان هایی از قبیل فرهن...

پیشینة کاربرد فعل با پیشوند و پیش‌واژک در زبان‌های ایرانی به دورة باستان می‌رسد. برخی از این پیشوندها و پیش‌واژک‌های فعلی در فارسی میانه متروک ‌شده و برخی از آنها به‌صورت جزیی مرده در ساختمان فعل باقی‌مانده‌اند. فارسی دری نیز این پیشوندها و پیش واژک‌ها را از فارسی میانه وام گرفته است. در فرهنگنامة قرآنی، فرهنگ برابرهای فارسی قرآن بر اساس 142 نسخۀ خطی کهن، تعداد زیادی از فعل‌ها با پیشوند و پیش‌و...

این پایان نامه حاصل پژوهشی است که نقطه نظر آن بررسی صوری و در عین حال معنایی از روندهای ترکیب و اشتقاق است . پیکره زبانی در این پژوهش شامل 300 صفحه از دفتر پنجم کتاب "شاهنامه فردوسی" چاپ مسکو (1967) است ، که با نظارت ع.نوشین تهیه گردیده است . برای نیل به مقصود اسم های مرکب و مشتق این پیکره استخراج گشته است . اسم مرکب به اسمی اطلاق می شود که از دو واژه تشکیل شده باشد و هر یک از واژه ها به تنهایی...

واژة اشتقاقی انگیخته، واژه‌ایست که از مجموع معنای پایه و وند اشتقاقی در آن، می‌توان به معنای کل واژه دست یافت؛ در این پژوهش، به بررسی این فرضیه می‌پردازیم که با گذشت زمان، انگیختگی واژه‌ها کاهش می‌یابد و برای بررسی این فرضیه، به مقایسه واژه‌های اشتقاقی چهار متن سفرنامه مربوط به دویست سال پیش و چهار متن مربوط به زمان حال پرداختیم. تا دریابیم از دویست سال گذشته تاکنون، واژه‌های اشتقاقی زبان فارسی...