از ابتکارات رژیم های امنیتی جدید که بعد از معاهده ماستریخت «1991» دراروپا شکل گرفت، نهاد دفاعی و امنیتی اتحادیه اروپا است که به موجب آن کشورهای اروپایی، متعهد شده اند که با تقویت ارکان اتحادیه از طریق توسعه یک نهاد امنیتی و دفاعی مشترک اروپایی، ضمن پاسخ به نیازهای اروپا، هم زمان به امنیت اتحادیه کمک کنند. از این رو با تشکیل این نهاد، به کشورهای عضو اتحادیه اروپا کمک خواهد شد تا ضمن برقراری پیون...

چکیده جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین را می‌توان دولت‌هایی تجدیدنظرطلب در نظام بین‌الملل کنونی دانست. مبادلات اقتصادی و تجاری میان دو کشور زمینه‌ی بروز روابط مناسب را ایجاد کرده است و در مسائلی   هم چون پرونده هسته‌ای ایران و بحران سوریه، مواضع آن‌ها هم‌راستا بوده است. حال، ظهور چین به‌عنوان قدرتی بالاتر از ایالات‌متحده در سال‌های آینده، چه تأثیرات امنیتی برای جمهوری اسلامی ایران در پی خو...

خلیج فارس، یکی از حساس ترین و مهم ترین مناطق جهان به شمار می رود، به گونه ای که به دلیل دارا بودن موقعیت استراتژیک و منابع عظیم نفتی، همواره در کانون توجه قدرت های فرامنطقه ای از جمله ایالات متحده آمریکا بوده است. تحرکات و اقدامات آمریکا در خلیج فارس، همواره مبتنی بر یک رشته علایق و اهداف ویژه منطقه ای بوده و در جهت تأمین این منافع تاکنون استراتژی های مختلفی را به کار برده است. بدون تردید، سیاس...

تاریخ سیاست خارجی اسرائیل و امنیت ملی آن نشان می‌دهد ابزار نظامی اصلی‌ترین وسیله تحقق اهداف سیاسی بوده است. از دست‌یابی به موجودیت سیاسی تا امنیت آبی و از بازدارندگی تا دست‌یابی به صلح، این ابزار نظامی بوده که وسیله کسب آنها بوده است. دستگاه سیاسی و امنیتی اسرائیل ناکامی‌های سیاسی و امنیتی خود را ناشی از ناتوانی در پاسخ‌گویی به تهدیدات نوظهور به سبب نبود فن‌آوری نظامی مناسب تحلیل کرده و هرگاه ک...

در این مقاله، از مفهوم «ژئوپلیتیک پُرخطر» برای تبیین خطرات امنیتی محیط خارجی جمهوری اسلامی ایران و پیامدهای ناشی از آن استفاده شده است. استدلال مقاله این است که امنیتی‌شدن فضای پیرامونی ایران بعد از وقوع انقلاب اسلامی، ناشی از تحولات محیط ژئوپلیتیک این کشور است. در راستای استدلال فوق به مواردی از جمله فرارسیدن نقطۀ اوج تولید نفت، ظهور ژئوپلیتیک شیعه، گسترش تروریسم در خاورمیانه، تداوم مناقشه اعرا...

ارایه تعاریف جدید از مفاهیم امنیتی همچون امنیت دریایی، امنیت انرژی، مبارزه با تروریسم، حفظ محیط زیست، مبارزه با سلاح‌های کشتار جمعی، دفاع موشکی و... رویکردهای جدید نهادهای بین‌المللی و منطقه‌ای به این مقولات و به تبع آن ارایه تعاریف جدید از ماموریت‌ها و حوزه اقدام آن‌ها شرایطی را ایجاد کرده که کشورهای مناطق استراتژیک ازجمله حوزه خلیج فارس باید در پی راهبرد و راهکارهای مناسب دراین زمینه باشند. د...

پس از آغاز جنگ داخلی در سوریه و درخواست کمک دولت این کشور، جمهوری اسلامی ایران ایجاد و تقویت امور نظامی موازی را به عنوان بخشی از سیاست‌های امنیتی خود در سوریه در دستور کار قرار داد. با وجود نقش مثبت ساختارهای نظامی موازی، شواهد عینی حکایت از احتمال بالای انحلال یا تضعیف این ساختارها در شرایط پساجنگ دارند. لذا در شرایطی که نهاد ارتش از کارایی لازم برای مهار تهدیدهای احتمالی امنیتی در آینده برخو...

روابط آمریکا و عراق در دوره حکومت صدام مناسب نبود و با حمله عراق به کویت دوره‌ پرتنشی را آغاز کرد که به حمله نظامی و سرنگونی رژیم بعثی منجر شد. از سال 2003 تا 2009، عراق تحت اشغال آمریکا و نیروهای متحدین قرار داشت. با امضای قرارداد امنیتی بین‌ بغداد – واشنگتن، این وضعیت پایان یافت و مناسبات آنها بر اساس وجود دو دولت بنیان نهاده شد. در عین حال، در عمل، مناسبات عملی نظامی-امنیتی عراق...

تغییر بنیادین در مفهوم امنیت و حرکت آن به‌سوی جنبه‌های کمتر نظامی در کنار جهانی‌شدن و تشدید وابستگی متقابل میان کشورها باعث شده است تا کشورهای در تعیین اولویت‌ها و ابزارهای سیاست خارجی خود به مولفه اقتصاد توجهی ویژه کنند. در کنار آن، افزایش نقش مولفه‌های معیشتی در تعیین مبانی مشروعیتی نظام‌های سیاسی و تقویت روندهای منطقه‌گرایانه نیز باعث شده تا دیپلماسی اقتصادی در سطوح منطقه‌ای دارای اهمیت شود....

چکیده مجتمع های نظامی-صنعتی یکی از پدیده های سیاست بین المللی هستند که نقش پیچیده ای را در فرآیند تصمیم گیری و سیاست خارجی برخی کشورها ایفا می کنند. مجتمع های نظامی – صنعتی قادر به شکل دادن رفتار و سیاست خارجی کشورها می­باشند و در بررسی تحولات بین الملل، به عنوان یک ابزار تحلیل، در تبیین علل رفتار بعضی کشور ها به ویژه در حوزه های امنیتی و نظامی می تواند مورد بررسی قرارگیرد.چرا که برخی کشورها هم...